Núi rác 'ngập' tòa chung cư: Phải phạt chủ đầu tư bao nhiêu tiền?

Vừa qua, báo Tài nguyên & Môi trường phản ánh về việc núi rác "ngập" tòa chung cư Ruby (ở phường Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội). Suốt dịp Tết vừa qua, bãi rác này không được chủ đầu tư cũng như chính quyền địa phương xử lý. Vậy trách nhiệm của chủ đầu tư trong sự việc này như thế nào?

Văn phòng luật sư Trịnh Anh Dũng (Đoàn luật sư Hà Nội) trả lời:

Điều này được quy định trong Luật bảo vệ môi trường 2014; Luật Nhà ở 2014; Nghị định 38/2015/NĐ-CP, Thông tư 02/2016/TT-BXD, Thông tư 28/2016/TT-BXD sửa đổi Thông tư 10/2015/TT-BXD, Thông tư 11/2015/TT-BXD, Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư kèm theo Thông tư 02/2016/TT-BXD.

Việc xử lý vi phạm dựa theo Luật tổ chức Chính phủ 2015; Pháp lệnh Cảnh sát môi trường năm 2014; Luật bảo vệ môi trường 2014; Luật xử lý vi phạm hành chính 2012; Luật đa dạng sinh học 2008; Nghị định 19/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường; Văn bản hợp nhất 02/VBHN-VPQH năm 2014 hợp nhất Luật xử lý vi phạm hành chính do Văn phòng Quốc hội ban hành; Nghị định 155/2016/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Theo đó, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư có trách nhiệm phải thực hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường, trong đó có xử lý rác thải của chung cư.

Đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư có thể là chủ đầu tư hoặc đơn vị khác có đủ Điều kiện về chức năng, năng lực theo Luật Nhà ở (khoản 8 Thông tư 28/2016/TT-BXD).

Luật Bảo vệ môi trường quy định: Chủ đầu tư dự án chung cư phải thực hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường:

“2. Có kết cấu hạ tầng về bảo vệ môi trường đồng bộ, phù hợp với quy hoạch đô thị, khu dân cư tập trung đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

3. Có thiết bị, phương tiện, địa điểm để phân loại tại nguồn, thu gom, tập trung chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với khối lượng, chủng loại chất thải và đủ khả năng tiếp nhận chất thải đã được phân loại tại nguồn từ các hộ gia đình trong khu dân cư.”

Điều 10 Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư quy định về Quản lý vận hành nhà chung cư và Khoản 8, 9, 10 Điều 3 Thông tư 28/2016/TT-BXD thì đơn vị quản lý vận hành có trách nhiệm thực hiện việc:“ Cung cấp các dịch vụ bảo vệ, vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, chăm sóc vườn hoa, cây cảnh, diệt côn trùng và các dịch vụ khác bảo đảm cho nhà chung cư hoạt động bình thường”.

Như vậy, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường chung cư, trong đó phải thu gom, xử lý xác thải đúng quy định. Ngoài ra thì đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư có thể ký hợp đồng với đơn vị cung cấp dịch vụ để thực hiện các công việc quản lý vận hành nhà chung cư nhưng phải chịu trách nhiệm về việc quản lý vận hành theo nội dung hợp đồng dịch vụ đã ký kết với Ban quản trị nhà chung cư. Bản thân chủ sở hữu, người sử dụng không được thuê riêng các dịch vụ khác nhau để thực hiện việc quản lý vận hành nói chung và xử lý rác thải nói riêng. Tuy nhiên, những người sống trong chung cư đó phải có ý thức không phóng uế, xả rác hoặc các loại chất thải, chất độc hại không đúng nơi quy định, gây ô nhiễm môi trường nhà chung cư.

Xử phạt từ 200 triệu đến 250 triệu đồng với hành vi gây ô nhiễm môi trường chung cư

Khoản 3 Điều 28 Nghị định 155/2016/NĐ-CP quy đinh về Vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường nơi công cộng, khu đô thị, khu dân cư, theo đó, khu đô thị, khu dân cư tập trung, khu chung cư có hành vi bàn giao công trình đưa vào sử dụng mà không thực hiện đúng và đầy đủ một trong các yêu cầu về bảo vệ môi trường sau đây thì bị

“ a) Không có kết cấu hạ tầng về bảo vệ môi trường phù hợp với quy hoạch đô thị, khu dân cư tập trung đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;

b) Không có thiết bị, phương tiện thu gom, tập trung chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với khối lượng, chủng loại chất thải và đủ khả năng tiếp nhận chất thải đã được phân loại tại nguồn từ các hộ gia đình trong khu dân cư;

c) Không bảo đảm các yêu cầu về cảnh quan đô thị, vệ sinh môi trường;

d) Không có hệ thống tiêu thoát nước mưa, nước thải riêng biệt phù hợp với quy hoạch thoát nước thải, bảo vệ môi trường của khu dân cư;

đ) Không có nơi tập trung rác thải sinh hoạt bảo đảm vệ sinh môi trường;

e) Không có hệ thống xử lý nước thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường.”

Ngoài ra, chủ đầu tư còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả sau:

Buộc phải xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo quy định trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính;

Buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường trong trường hợp có vi phạm về xả chất thải vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường hoặc gây ô nhiễm môi trường theo định mức, đơn giá hiện hành;

Buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Mậu A