Nửa đời gắn với nan tre, giấy vẽ, làm đèn kéo quân để níu giữ một Trung thu xưa
Cứ mỗi độ tết Trung thu về, nghệ nhân Vũ Văn Sinh (Hà Nội) lại miệt mài làm những chiếc đèn kéo quân với mong muốn các em nhỏ được chơi đồ chơi truyền thống, không quên đi truyền thống văn hóa của dân tộc.
Nghệ nhân Vũ Văn Sinh (thôn Đàn Viên, xã Cao Viên, Thanh Oai, Hà Nội), năm nay 58 tuổi, đã có nửa cuộc đời gắn bó với nan tre, giấy bóng. Ở làng Đan Viên thuộc xã Cao Viên chỉ có gia đình ông Sinh theo nghề làm đèn kéo quân truyền thống.
Trong tất cả các công đoạn làm đèn kéo quân, khâu làm trục và tán quay cho đèn là khó nhất. Trục làm từ tre vót mảnh, vừa đủ nhẹ để có thể quay, vừa đủ cứng để treo hình không bị đổ.
Các hình ảnh trên đèn thường thể hiện tinh thần yêu nước, giáo dục lòng tự hào dân tộc, như các tướng sĩ xung trận, ông trạng vinh quy bái tổ, tứ linh nhảy múa…
Nghệ nhân Sinh dán và căn chỉnh chiếc tản đèn còn gọi là thông gió cho đèn. Tản đèn giúp cho hình tròn bằng nan tre có dính các hình thù bắt mắt có thể quay. Khi nến được thắp lên, lửa sẽ làm nóng không khí bên trong và gây chênh lệch nhiệt độ với bên ngoài để tạo ra luồng gió len lỏi qua khe của tản đèn và làm các hình ảnh quay vòng. Bóng của chúng được chiếu lên mặt giấy bên ngoài sống động như xem phim.
Khung bằng tre sẽ được cuốn quanh bằng giấy poluya. Người làm phải dùng keo cố định giấy xung quanh khung, chỉ đề chừa ra một ô để chỗ cho nến, tản đèn.
Khung bằng tre sẽ được cuốn quanh bằng giấy poluy. Người làm phải dùng keo cố định giấy xung quanh khung, chỉ đề chừa ra một ô để chỗ cho nến, tản đèn.
Bước cuối cùng lồng đèn sẽ được trang trí cho thật sặc sỡ. Những dóng trụ đèn được quấn bằng các loại giấy màu.
Các cháu của ông Sinh đi học về là giúp ông làm đèn.
Dịp tết Trung thu năm nào gia đình ông Sinh cũng bày bán đèn kéo quân, giá mỗi chiếc đèn nhỏ dao động từ 100.000 đồng đến 150.000 đồng.
"Tôi làm vì muốn giữ truyền thống gia đình, không làm thì thấy nhớ, chứ không xem nặng việc kinh doanh", ông Sinh chia sẻ.
