Nữ tiến sĩ đam mê nghiên cứu Thần kinh học
Quyết định theo đuổi chuyên ngành Thần kinh học khi phát hiện người thân bị trầm cảm, rồi từ đó, nữ Tiến sĩ 31 tuổi Hà Thị Thanh Hương (Trưởng bộ môn Kỹ thuật mô và y học tái tạo, khoa Kỹ thuật y sinh, Trường đại học Quốc tế (Đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh), dành trọn tâm huyết cho lĩnh vực nghiên cứu phức tạp này, nhằm phát hiện và can thiệp sớm nhiều chứng bệnh thời đại như trầm cảm, tự kỷ và mới đây nhất là alzheimer.
Quyết định theo đuổi chuyên ngành Thần kinh học khi phát hiện người thân bị trầm cảm, rồi từ đó, nữ Tiến sĩ 31 tuổi Hà Thị Thanh Hương (Trưởng bộ môn Kỹ thuật mô và y học tái tạo, khoa Kỹ thuật y sinh, Trường đại học Quốc tế (Đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh), dành trọn tâm huyết cho lĩnh vực nghiên cứu phức tạp này, nhằm phát hiện và can thiệp sớm nhiều chứng bệnh thời đại như trầm cảm, tự kỷ và mới đây nhất là alzheimer.
Tổ chức quốc tế nghiên cứu về khoa học thần kinh (International Brain Research Organization) mới đây đã công bố kết quả xét trao giải thưởng Early Career Award, một giải thưởng dành cho các giáo sư trẻ. Theo đó, TS Hà Thị Thanh Hương là nhà nghiên cứu trẻ Việt Nam đầu tiên được nhận giải thưởng uy tín này cùng với 14 nhà nghiên cứu khác trên toàn cầu. Hay tin nhận được giải thưởng trị giá 5.000 ơ-rô (tương đương 140 triệu đồng), TS Hương cùng các cộng sự tham gia nhóm nghiên cứu vô cùng phấn khởi. Điều này đồng nghĩa với việc công trình “Tìm kiếm các phương pháp chẩn đoán sớm và chính xác cho bệnh alzheimer” do chị làm trưởng nhóm nghiên cứu đã có khoản kinh phí bước đầu sau gần hai năm liền các thành viên tự bỏ tiền đầu tư. TS Hương cho biết: Năm 2018, sau khi hoàn tất chương trình tiến sĩ chuyên ngành Thần kinh học tại Đại học Stanford (Mỹ), chị trở về quê hương tìm kiếm thêm cộng sự để lập tức triển khai dự án này. Tuy nhiên, TS Hương cùng các thành viên trong nhóm nghiên cứu đã vấp phải khó khăn bước đầu. “Đó là, tại Việt Nam chưa có nhóm bệnh nhân như vậy cho nên chúng tôi phải bắt đầu từ con số 0 bằng việc đến gõ cửa các bệnh viện tìm kiếm những bác sĩ thật sự quan tâm đến alzheimer rồi mời họ hợp tác, hỗ trợ mình. Sau khoảng thời gian hai năm, chúng tôi thiết lập được mối quan hệ nghiên cứu khá chặt chẽ với bộ môn Lão của Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh và đơn vị Trí nhớ và Sa sút trí tuệ của Bệnh viện 30-4. Chúng tôi cảm thấy may mắn khi các bác sĩ rất hào hứng, nhiệt tình tham gia”, TS Hà Thị Thanh Hương vui vẻ cho hay.
Triển khai từ đầu năm 2019, đến nay, công trình nghiên cứu về alzheimer của TS Hương và các cộng sự đã có nhiều bước tiến khả quan. Việc nhận về một giải thưởng quốc tế đã phần nào ghi nhận những nỗ lực của chị và các nhà nghiên cứu khác trong điều kiện ngành Thần kinh học còn chưa phổ biến tại nước ta như hiện nay. Công trình gồm hai nhánh, tích hợp đa ngành với ứng dụng cả công nghệ thông tin, xử lý hình ảnh, trí tuệ nhân tạo và tìm kiếm những dấu ấn sinh học trong mẫu máu của căn bệnh này. TS Hương cho biết: Việc chẩn đoán sớm và chính xác alzheimer sẽ giúp hạn chế những tác động không mong muốn từ căn bệnh đứng vị trí thứ năm trong danh sách các nguyên nhân gây tử vong ở người cao tuổi.
Với tốc độ già hóa dân số nhanh chóng như hiện nay, việc sớm có được bộ công cụ giúp chẩn đoán sớm và chính xác bệnh alzheimer đóng vai trò rất quan trọng vì theo dự đoán của các chuyên gia, chỉ vài năm nữa căn bệnh thời đại này có thể trở thành gánh nặng cho ngành y tế Việt Nam như nhiều quốc gia phát triển đang gặp phải. TS Hương chia sẻ: “Nếu cố gắng hết sức, nhóm nghiên cứu sẽ sớm cho ra những công cụ ứng dụng có thể sử dụng trong các bệnh viện. Hiện tại, nhóm nghiên cứu đang phát triển công cụ trên bộ dữ liệu của người nước ngoài cho nên bước tiếp theo chúng tôi phải tiến hành bộ công cụ này trên dữ liệu người Việt Nam. Bước quan trọng kế tiếp là phải làm sao thuyết phục các bác sĩ và bệnh viện đưa phần mềm đó vào quy trình khám, chữa bệnh alzheimer. Nhưng trước mắt phải làm sao để thuyết phục được Bộ Y tế kiểm duyệt và cho phép bộ công cụ này được đưa vào sử dụng. Đối với bất kỳ sản phẩm nào trong ngành y tế thì chặng đường từ phòng thí nghiệm tới tay bệnh nhân đều rất dài và đòi hỏi nhiều nỗ lực”. Hiện tại, bên cạnh công trình liên quan đến alzheimer, TS Hà Thị Thanh Hương còn chủ nhiệm hai đề tài khác là “Các phương pháp phát hiện stress” và “Các phương pháp can thiệp để giảm stress”. Chị cũng tham gia vào công trình nghiên cứu của Bộ Khoa học và Công nghệ về lĩnh vực xây dựng cơ sở dữ liệu điện não của người Việt Nam để phục vụ cho việc điều khiển các thiết bị tương tác giữa não với máy tính.
Chọn trở về Việt Nam cống hiến sức trẻ, niềm đam mê của mình cho Thần kinh học - lĩnh vực nghiên cứu quan trọng nhưng còn khá mới mẻ, điều TS Hà Thị Thanh Hương mong muốn không phải là những giải thưởng, bằng khen hay lời ca tụng mà chị luôn cố gắng để ngày càng có nhiều giải pháp sinh học giúp nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trước những áp lực của cuộc sống hiện đại.
