'Nữ hoàng' chứng khoán đầu tiên ở Việt Nam giờ ra sao?

Người phụ nữ giàu nhất sàn chứng khoán Việt

Bảng xếp hạng những người giàu nhất sàn chứng khoán Việt lần đầu tiên ghi nhận tài sản cá nhân của các doanh nhân Việt được biết đến lần đầu tiên là năm 2006. Khi đó, cả nước có 193 cổ phiếu niêm yết, với quy mô vốn hóa 220.000 tỷ đồng (13,8 tỷ USD), tương đương 24% GDP Việt Nam.

Người giàu nhất sàn chứng khoán Việt khi đó là ông Trương Gia Bình - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc FPT. Còn đối với nữ doanh nhân, một cái tên khá đình đám, không thể không nhắc đến là bà Chu Thị Bình - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Thủy sản Minh Phú (MPC).

Bà Chu Thị Bình sinh năm 1964 tại Thái Bình. Năm 18 tuổi, sau khi tốt nghiệp THPT, bà Bình không thi ĐH mà cùng cậu vào Nam lập nghiệp. Quãng thời gian này, bà đã trải qua những ngày tháng khó khăn khi làm công nhân thu mua tôm. Tiếp đó, bà trở thành kế toán của Xí nghiệp Đông lạnh Cà Mau. Đây là quãng thời gian có ý nghĩa quan trọng để tích lỹ kinh nghiệm cũng như kiến thức thực tế phục vụ cho công việc sau này. Trong quá trình làm việc trong Nam, bà Bình đã gặp được ông Lê Văn Quang (Chủ tịch HĐQT Công ty Thủy sản Minh Phú) và kết duyên vợ chồng.

Sau khi kết duyên cùng ông Quang, 2 vợ chồng bà đã tạo dựng sự nghiệp. Nhờ sự giúp đỡ của bạn bè cộng với số tiền tích lũy, năm 1992, ông Quang và bà Bình đã thành lập doanh nghiệp tư nhân Minh Phú với số vốn ban đầu là 120 triệu đồng. Sau đó, quy mô hoạt động của doanh nghiệp ngày càng mở rộng, vợ chồng bà xây dựng Nhà máy xuất khẩu thủy sản Minh Phú.

"Tôi vốn từ gian khó đi lên, trải qua rất nhiều công việc, từ một công nhân thu mua rồi đến kế toán, thủ quỹ… Công việc nào tôi cũng làm qua và phải làm bằng cả tâm huyết của mình mới có được ngày hôm nay", bà Bình tâm sự về những ngày đầu lập nghiệp đầy khó khăn và thử thách.

Năm 2006, Nhà máy xuất khẩu thủy sản Minh Phú có được 5.000 công nhân, vốn điều lệ tăng lên 700 tỷ đồng, không lâu sau đó Công ty xuất nhập khẩu thủy sản Minh Phú. Hiện Công ty Minh Phú được thành lập và phát triển thành Tập đoàn Thủy sản Minh Phú với 10 công ty thành viên và 1 văn phòng đại diện ở nước ngoài. Cả tập đoàn có khoảng 15.000 công nhân.

Ít lâu sau đó, Minh Phú đổi tên thành Công ty xuất nhập khẩu thủy sản Minh Phú và niêm yết trên sàn chứng khoán nhằm mở mang, huy động vốn để đầu tư. Đây cũng là năm đã đưa tên tuổi của bà Bình đến với rộng rãi trên truyền thông cũng như các nhà đầu tư.

Khi Minh Phú lên sàn số cổ phần của hai vợ chồng bà Bình năm trong tay tương đương hơn 50% cổ phần của toàn công ty. Việc sở hữu một số lượng lớn cổ phiếu MPC đã khiến tài sản trên sàn chứng khoán của bà ước tính đạt 1.145 tỷ đồng.

Bà Bình xếp thứ 5 trong top 100 người giàu nhất sàn chứng khoán Việt và ở vị trí đầu tiên đối với các nữ doanh nhân. Tuy nhiên, nếu chỉ tính các nữ doanh nhân trên sàn chứng khoán thì bà Bình lại là người giàu nhất trên sàn chứng khoán. Bà chính là “bà trùm” chứng khoán đầu tiên tại thời điểm đó.

"Một phút huy hoàng rồi vụt tắt"...

Tuy nhiên, ngôi vị này của bà Bình không giữ được lâu bởi bảng xếp hạng người giàu trên sàn chứng khoán năm tiếp theo 2007, bà Bình đã bị đánh bật khỏi vị trí đứng đầu bởi giá trị cổ phiếu MPC sụt giảm mạnh. Khi đó, tài sản trên sàn của bà Bình chỉ còn đạt gần 926 tỷ đồng, giảm hơn 220 tỷ đồng so với năm 2006.

Với sự "tụt hạng" này, bà Bình từ vị trí dẫn đầu trong danh sách nữ doanh nhân bị đẩy xuống vị trí thứ 5, nhường "ngôi vương" cho bà Đặng Ngọc Lan - vợ ông Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên). Vị trí top 5 trong bảng xếp hạng 100 người giàu nhất sàn chứng khoán của bà cũng theo đó "biến mất", bà tụt 17 bậc xuống ở vị trí 22.

Cũng kể từ thời điểm này, tên tuổi của bà gần như "lặn" khỏi những vị trí danh giá trong Top những phụ nữ giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam do tổng tài sản sụt giảm mạnh.

Năm 2008, tài sản của bà chỉ còn 189 tỷ đồng, năm 2009 tăng mạnh lên 578 tỷ đồng. Năm 2010, khối tài sản này lại sụt còn 522 tỷ đồng. Tuy nhiên, năm 2011 tài sản chứng khoán của bà Bình "bốc hơi" đến 1 nửa, từ 522 tỷ xuống còn 255 tỷ đồng.

Năm 2012, tài sản của bà Bình tăng lên 547 tỷ đồng. Con số này dù không cao nhưng nó cũng đủ cho bà vươn lên vị trí thứ 6 trong Top nữ doanh nhân.

Kết thúc năm 2013, cổ phiếu MPC của bà Bình chỉ còn 419 tỷ đồng, đứng ở vị trí 29 trong Top 100 người giàu nhất sàn chứng khoán. Bà đứng sau hàng loạt đại gia nữ như bà Trương Thị Lệ Khanh, bà Vũ Thị Hiền, và Nguyễn Hoàng Yến và các chị em đại gia họ Phạm.

Phải bước sang đến năm 2014, bà Bình mới lại được nhắc đến nhiều khi một loạt các sự kiện liên quan đến Minh Phú đã đẩy giá cổ phiếu của doanh nghiệp này tăng mạnh. Chỉ trong 1 tuần giữa tháng 8, MPC tăng tới 30,56% giá trị.

Đến tháng 8/2014, khi cổ phiếu MPC tăng phi mã thì bà Bình mới nhận được sự chú ý của giới đầu tư chứng khoán. Theo đó, chỉ trong 1 tuần giữa tháng 8, MPC tăng tới 30,56% giúp bà Bình có thêm 288,34 tỷ đồng. Bà Bình tiến rất sát tới Top 10 người giàu nhất sàn chứng khoán. Kết thúc năm 2014, bà Bình tăng tài sản của mình từ mức 419 tỷ đồng lên 1.835 tỷ đồng, đứng vị trí thứ 8 trong bảng xếp hạng những người giàu nhất sàn chứng khoán Việt và thứ 5 trong Top những phụ nữ giàu nhất sàn chứng khoán.

Tưởng con đường thăng tiến trên bảng xếp hạng người giàu Việt đang thênh thang rộng mở với bà Bình thì ngày 31/3/2015, 70 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (MPC) chính thức hủy niêm yết toàn bộ tại Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM.

Trước khi hủy niêm yết, MPC đã có nhiều phiên tăng liên tục với mức tăng kịch trần. Chốt phiên giao dịch ngày 30/3, MPC đứng ở mức 122.000 đồng/cổ phiếu, tăng thêm 40.000 đồng/cổ phiếu chỉ trong vòng 12 ngày. Khi đó, bà Bình nắm 17.475.010 cổ phiếu MPC tương đương 25,29% cổ phần doanh nghiệp này. Tính theo thị giá khi đó, số cổ phiếu này tương đương 2.132 tỷ đồng.

Số tài sản này nếu đem so sánh với những người giàu nhất sàn chứng khoán Việt năm 2015 thì bà Bình có thể đứng ở vị trí thứ 6 trong danh sách người giàu nhất Việt Nam và là thứ 3 trong Top những nữ doanh nhân giàu nhất Việt Nam, chỉ đứng sau bà Phạm Thu Hương - vợ ông Phạm Nhật Vượng (4.195 tỷ đồng) và bà Phạm Thúy Hằng (2.802 tỷ đồng).

Sau khi MPC hủy niêm yết, các thông tin liên quan đến doanh nghiệp này lặn xuống tuy nhiên tên tuổi của bà vẫn được nhắc đến như một hiện tượng của năm Giáp Ngọ.

Hiện bà Chu Thị Bình là Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Phó Tổng giám đốc CTCP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, giám đốc Công ty TNHH Chế biến Thủy sản Minh Quí.

Nha Trang