NÓNG: Lại cảnh báo việc nông dân đào rễ hồ tiêu bán sang Trung Quốc

Đào tận gốc, trốc tận rễ tiêu đem bán

Ông Nguyễn Quang, một hộ trồng tiêu tại xã Xuân Thọ (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) cho biết, thời gian gần đây, có một số thương lái dạo đến khu vực này để hỏi mua rễ tiêu. Nhiều nhà vườn vì tình hình giá tiêu xuống thấp nên khi chặt bỏ vườn tiêu đã “tranh thủ” đào gốc để bán lấy tiền.

Ông Quang thông tin, khi hỏi mua, thương lái không phân biệt rễ tiêu còi cọc, già cỗi phải phá bỏ hoặc vườn cây bị dịch bệnh, chết. Tất cả sản phẩm mua được đều gom chung với nhau để bán cho một số mối thương lái Trung Quốc. Giá bán tùy loại rễ đã phơi khô hoặc rễ tươi…

Không chỉ ở huyện Xuân Lộc, một số thương lái cũng bắt đầu tìm về các vùng trồng tiêu khác của tỉnh Đồng Nai như các xã Thanh Bình, Cây Gáo (huyện Trảng Bom) để hỏi mua rễ tiêu. Tại các địa phương này, hiện đang có tình trạng nhiều nhà vườn chặt bỏ vườn tiêu để chuyển sang trồng chuối, vì giá tiêu xuống thấp trong thời gian dài vừa qua.

Theo UBND xã Xuân Thọ, tình trạng trên diễn ra từ tháng 4 và có khoảng 14 hộ dân đào rễ tiêu để bán. Cơ quan chức năng ghi nhận số rễ cây được các thương lái thu mua và chuyển cho một công ty chuyên đóng hàng xuất khẩu qua thị trường Trung Quốc.

Nông dân Đặng Quang Hải với số rễ tiêu chưa bán cho thương lái. Ảnh: Hoàng Anh

Nông dân Đặng Quang Hải cho biết gia đình ông trồng 1ha hồ tiêu nhưng cây đã 17 năm tuổi nên già cỗi, năng suất thấp. Hồi tháng 4, nghe các thương lái Trung Quốc thu mua rễ hồ tiêu nên ông quyết định chặt bỏ cây để bán rễ.

“Họ mua với giá 15.000 đồng/kg rễ tươi, 80.000 đồng/kg rễ khô. Vì cây già, đã đến lúc phải cải tạo nên tôi quyết định chặt bỏ, đào rễ bán. Số tiền thu được từ rễ tiêu khoảng 4 triệu đồng, đủ để trả chi phí cày 1ha vườn”, ông Hải nói.

Theo người dân xã Xuân Thọ, địa phương có khoảng 4 thương lái chuyên thu mua rễ tiêu. Những người này đứng ra nhập hàng rồi chuyển cho một công ty đóng hàng xuất qua thị trường Trung Quốc. Một người dân cho hay: “Họ mua thì tôi đào bán. Tôi hỏi thương lái mua để làm gì nhưng người thì bảo không biết, người thì bảo công ty Trung Quốc mua làm thuốc”.

Nông dân đào rễ tiêu bán do cây già cỗi, kém năng suất. Ảnh: Hoàng Anh

Ngành nông nghiệp phát cảnh báo

Ông Lê Đình Hưng, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ cho biết trước thực trạng mua bán rễ tiêu ở địa phương, chính quyền đã vào cuộc xác minh và có cảnh báo đến người dân. Diện tích tiêu mà ngươi dân đào gốc khoảng 10ha.

Theo ông Hưng, những người thu mua rễ cây của nông dân rồi bán cho Công ty TNHH một thành viên thương mại xuất nhập khẩu Ân Nga (xã Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc). Số rễ cây sau đó được Công ty Ân Nga chuyển cho một công ty ở TP.HCM xuất bán sang Trung Quốc làm thuốc bắc.

“Có 14 hộ dân cải tạo vườn và thu gom rễ tiêu bán cho thương lái. Phát hiện vụ việc, chúng tôi làm việc với công ty thu mua và đề nghị công ty này ngưng mua rễ để ổn định tình hình, bảo vệ cây trồng. Xã cũng làm văn bản gửi lên cấp trên để có phương hướng xử lý”, ông Hưng nói và cho biết thêm người dân chỉ bán rễ tiêu khi cải tạo vườn. Đây là hình thức tận dụng phế phẩm để bán.

Trước thực trạng trên, Sở NNPTNT Đồng Nai đã phát thông báo cảnh báo việc thu gom rễ hồ tiêu của thương lái đến các địa phương. Cơ quan này xác định việc mua rễ hồ tiêu có dấu hiệu bất thường có thể dẫn đến tình trạng người dân chặt phá vườn tiêu hoặc xảy ra tình trạng trộm rễ, ảnh hưởng đến tình hình sản xuất và an ninh trật tự.

Cán bộ xã Xuân Thọ ghi nhận thực tế tại vườn tiêu của nông dân. Ảnh: Hoàng Anh

Sở NNPTNT Đồng Nai đã đề nghị các địa phương vận động nông dân không bán phế phẩm hồ tiêu cho thương lái; ngăn chặn tình trạng thu mua và xử lý nghiêm những cá nhân, đơn vị mua rễ cây này.

Ông Trần Lâm Sinh, Chi Cục trưởng Chi Cục trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Nai (Sở NNPTNT Đồng Nai) cho biết việc đưa rễ tiêu từ vùng này qua vùng khác có thể làm lây lan dịch bệnh. Hơn nữa, trong rễ tiêu có thể tồn dư hóa chất là thuốc bảo vệ thực vật nên nếu được sử dụng vào sản phẩm nào đó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.

Một cán bộ nông nghiệp của tỉnh Đồng Nai cũng cho rằng, không loại trừ khả năng thương lái Trung Quốc thu mua rễ tiêu với mục đích phá hoại kinh tế, gây ảnh hưởng tới uy tín của sản phẩm tiêu Việt Nam xuất khẩu hoặc làm lây lan dịch bệnh từ các vườn tiêu bệnh sang các vườn tiêu khỏe mạnh.

Do đó, hành vi này phải được được ngăn chặn kịp thời, nếu không sẽ ảnh hưởng đến giá trị xuất khẩu cũng như ngành sản xuất hồ tiêu Việt Nam. Trước đó, cũng đã có tình trạng thương lái thu gom rễ tiêu tại các tỉnh Tây Nguyên để bán cho thương lái Trung Quốc. Chính quyền địa phương các tỉnh này đã ngăn chặn kịp thời, xử lý tiêu hủy các lô rễ tiêu đã được thương lái thu gom…

Hoàng Anh - Thuận Hải