Nông dân vùng biển Triệu Phong phát triển kinh tế từ cây mướp đắng trên đất cát bạc màu

Để không còn đất hoang hóa, phủ xanh vùng cát, phát triển kinh tế, người dân các xã vùng biển bãi ngang Triệu Phong đã đưa vào trồng thử nghiệm nhiều cây trồng mới. Qua một thời gian cho thấy, cây mướp đắng là cây trồng thích nghi nhanh, cho năng suất và sản lượng cao, mang lại thu nhập khá ổn định cho người dân. Trước đây, ở xã Triệu Vân, Triệu Lăng, Triệu An chỉ có vài hộ trồng cây mướp đắng, đến nay đã phát triển nhiều hộ trên địa bàn. Riêng xã Triệu Vân đến nay đã phát triển trên khắp địa bàn toàn xã, với diện tích trên 32 ha, 200 hộ tham gia trồng.

Nhận thấy cây Mướp đắng là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, quả và lá tính hàn, mát gan, phòng và chữa bệnh tiểu đường, dễ tiêu thụ, người dân vùng cát ven biển bãi ngang Triệu Phong đã tận dụng đất cát bạc màu, bổ sung phân hữu cơ, phân vi sinh để tạo độ màu mỡ cho đất, trồng mướp đắng xen ném, cà và kiệu, mướp đắng leo dàn chắn cát bay. Muốn mướp đắng sai quả, chất lượng, hạn chế sâu bệnh, an toàn thực phẩm, người dân phải trồng, chăm sóc theo đúng quy trình, kỹ thuật: Ban đầu thì bón phân tận gốc rễ cho bén rễ, sau khi cây đã lên cứ bón ra xa gốc dần nhằm tạo cho bộ rễ phát triển tốt có thể chống chịu với cái nắng khắc nghiệt. Khi mướp lên thì phải làm giàn thật cao ráo. Giai đoạn mướp ra nhánh thì tỉa cành, hái lá nhằm tạo sự thông thoáng để giảm sâu bệnh. Để trồng mướp đắng theo phương pháp an toàn sinh học, các hộ không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật mà thu hút các loại côn trùng gây hại bằng các hộp bẫy sinh học làm từ giấm trộn với đường cô đặc lại, hòa với rượu cho lên men; hỗn hợp này sau đó được trộn với một chút thuốc BVTV rồi cho vào các hộp nhựa có đục lỗ treo rải rác bên trong các giàn mướp đắng.

Mô hình mướp đắng trên cát tại xã Triệu Vân, huyện Triệu Phong.

Nhiều hộ đã được tập huấn và tuân thủ theo quy trình, kỹ thuật trồng cây mướp đắng đã cho thu nhập ổn định. Trong quá trình sản xuất, để tận dụng, tránh tình trạng lãng phí, người dân trồng mướp đã áp dụng các biện pháp luân canh tăng vụ hoặc kết hợp trồng mướp với các loại cây trồng khác như cà, ném, kiệu... nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích đất, có hộ trồng diện tích vườn từ 5.000 - 10.000 m2 như hộ gia đình anh Hồ Hồng Hạnh, ở thôn 9 đã đầu tư hệ thống cọc bê tông cao 1,5 mét lưới để làm dàn mướp, trồng mướp đắng rất sai quả. Những quả thẳng, đẹp thì dùng làm thực phẩm; những quả bị cong, vẹo thì xắt khô để làm thuốc, bán hoặc nấu nước uống. Với 1,5 sào trồng mướp đắng, mỗi vụ gia đình anh Hạnh lãi trên 20 triệu đồng. Đến với hộ anh Hoàng Văn Anh, sau khi trừ chi phí, mỗi vụ mướp gia đình anh Anh thu lời trên 30 triệu đồng. Anh Nguyễn Văn Tuấn thôn 9, xã Triệu Vân đầu tư trang trại diện tích 3,2 ha đất cát bạc màu đúc cọc bê tông trồng mướp đắng trên ao cá. Chị Hồ Thị Tuyền ở thôn 9, xã Triệu Vân với khu vườn mướp đắng rộng gần 2 sào. Trước năm 2010, chị Tuyền tập trung khai thác vùng đất cát vốn có của gia đình bằng cách trồng các loại cây rau màu, cây nông nghiệp ngắn ngày có giá trị kinh tế cao như lạc, đậu đen xanh lòng... Trong đó, cây mướp đắng được chị đưa vào trồng thử nghiệm từ năm 2010, đến nay trở thành cây trồng chủ lực vườn nhà chị, mang lại thu nhập chính cho gia đình, gần 2 sào trồng mướp đắng, mỗi vụ chị Tuyền thu được hơn 1 tấn quả. Giá bán thời gian đầu và cuối vụ dao động từ 35.000 - 50.000 đồng/kg. Thời điểm thu hoạch rộ, giá mướp trên thị trường vẫn giữ ổn định ở mức từ 11.000 - 13.000 đồng/kg.

Mô hình trồng mướp đắng xen ném, kiệu mang hiệu quả kinh tế cao ở xã Triệu Vân

Chia sẻ về kỹ thuật trồng mướp đắng, anh Hồ Hồng Hạnh cho biết, mỗi vụ mướp đắng trồng trong khoảng 45 - 60 ngày thì bắt đầu cho thu hoạch, thời gian thu hoạch kéo dài 4 - 5 tháng. Cứ khoảng 3 ngày, gia đình anh lại thu hoạch một lần, trung bình khoảng 50 - 70kg mướp đắng/lần. Nhiều hộ dân ở vùng cát ven biển Triệu Phong phấn khởi trước việc chuyển đổi cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Anh Hoàng Văn Anh, thôn 9, xã Triệu Vân chia sẻ: “Cũng giống như nhiều hộ dân ở đây, tôi rất phấn khởi từ khi tận dụng đất cát bạc màu sang trồng ném đã phủ xanh đất cát, cho thu nhập ổn định, làm giàu cho gia đình”.

Được hỗ trợ kiến thức, khoa học kỹ thuật, nhiều hộ nông dân đã phát triển kinh tế từ mô hình trồng cây mướp đắng. Mướp đắng trở thành cây chủ lực và cây trồng thế mạnh vùng cát. Mô hình trồng mướp đã và đang được nông dân lựa chọn làm hướng đi mới, nó sẽ là cây trồng đầy hứa hẹn mang lại những khởi sắc trên vùng cát trắng ven biển này.

Trong thời gian tới, chính quyền Hội Nông dân huyện Triệu Phong tiếp tục nhân rộng mô hình trồng mướp đắng để nâng cao hiệu quả, phát triển kinh tế. Các hộ trồng mướp đắng mong muốn tiếp tục được tạo điều kiện, hỗ trợ xây dựng mô hình công nghệ cao để giúp cho bà con ổn định đầu ra sản phẩm. Các sản phẩm có thể len lỏi vào các thị trường khắt khe, giúp người dân phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế, làm giàu trên chính quê hương mình.

Phương Thiện