Nông dân Quảng Chính gồng mình sau bão

Những cây đào may mắn sống sót, bà con đang dồn công chăm sóc trên các gò cao, nhưng sau nhiều ngày ngâm nước vẫn đối mặt với nguy cơ héo chết.

“Vựa đào” thiệt hại nặng nề

Xã Quảng Chính nổi tiếng là “vựa đào” lớn với hơn 40ha, tạo việc làm ổn định cho gần 100 lao động địa phương. Tuy nhiên, chỉ trong chưa đầy hai năm, các cơn bão Yagi (2024), Wipha (bão số 3) và Bualoi (bão số 10 năm 2025) liên tiếp quét qua, khiến người trồng đào kiệt quệ. Những gì họ dày công vun trồng giờ như tan theo mưa bão.

Thôn Phú Lương hiện có 70 hộ chuyên canh đào, tổng diện tích hơn 28ha, mỗi hộ dân sở hữu từ 200 - 300 gốc đào. Tại cánh đồng trồng đào của thôn là cảnh tượng những gốc đào kiên cường từng vượt qua bão trước đây giờ rũ lá, thân cây chuyển sang màu xám đen, trơ cành khẳng khiu. Lác đác vài cây còn sót lại cũng chỉ “thoi thóp”, lá xoăn quắt, rễ gần như đã hư hại. Ước tính khoảng 90% số cây đào ở đây không thể cứu vãn, thiệt hại lên tới hàng tỷ đồng.

Ông Đào Xuân Tình, nông dân thôn Phú Lương, chỉ vào những gốc đào khô cằn cho biết: “Gần 300 gốc đào của gia đình tôi coi như mất trắng. Cả năm chăm bón, dày công vun trồng giờ không còn gì. Chúng tôi chỉ biết chặt bỏ, xới đất, gieo trồng hoa và cây ngắn ngày để cứu gỡ phần nào vụ tết”.

Trên cánh đồng đào thôn Phú Lương, xã Quảng Chính, nhiều diện tích bị ngập do mưa bão.

Những ngày cuối tháng 9/2025, bão số 10 đổ bộ khiến nước sông Yên tràn bờ, biến cánh đồng thôn Phú Lương thành biển nước. Khi bão tan, người dân huy động máy bơm hoạt động liên tục suốt 3 ngày đêm, tưới dung dịch kích rễ để cứu vườn đào. Tuy nhiên, rễ đào đã úng thối, lá rụng, thân cây chuyển màu xám đen, nguy cơ chết rất cao. Hiện nay, người dân đang gấp rút cải tạo đất, trồng dặm giống chất lượng cao, hy vọng cứu vãn vụ Tết Bính Ngọ 2026.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại các thôn: Thanh Xuân, Chính Đa và Ngọc Diêm. Gia đình ông Nguyễn Ngọc Vinh, thôn Thanh Xuân, có 250 gốc trồng 2 năm, trong đó 50 gốc trên 3 năm tuổi đã chết hoàn toàn. Ông Hà Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Quảng Chính, cho biết: “UBND xã đã hoàn tất việc thống kê thiệt hại và gửi báo cáo Sở Nông nghiệp và Môi trường. Chúng tôi hướng dẫn người dân xử lý những gốc đào chết, khuyến khích trồng bổ sung các cây giống mới để sớm khôi phục sản xuất. Đồng thời, chính quyền cam kết hỗ trợ kỹ thuật, ưu tiên các hộ chịu thiệt hại nặng, hướng dẫn tỉa cành gãy, bón thúc phân dưỡng và trồng dặm giống chất lượng cao nhằm đảm bảo cây nhanh phục hồi trong các vụ tết sắp tới”.

Đầm tôm mất trắng và nỗi lo sinh kế

Không xa cánh đồng trồng đào, những đầm nuôi tôm ở thôn Dũng cũng tiêu điều sau bão. Chủ đầm Lê Văn Cẩn thất thần khi 6ha nuôi tôm cua mất trắng, thiệt hại khoảng 400 triệu đồng. Từ năm 2024 đến nay, các cơn bão liên tiếp khiến gia đình anh mất cả tỷ đồng. Dù vậy, anh vẫn kiên trì dọn dẹp, sửa máy, chuẩn bị con giống và lên kế hoạch khôi phục trang trại, hy vọng từng bước vực dậy nghề nuôi trồng thủy sản, nguồn sống lâu năm của gia đình.

Ông Đào Xuân Tình, thôn Phú Lương, xã Quảng Chính, xới đất trồng xen hoa và cây ngắn ngày mong vớt vát vào dịp tết.

Vợ chồng chị Mai Thị Thúy và anh Lê Đình Hùng cũng đang tất bật dọn dẹp khu vực nuôi tôm rộng 10ha. Tổng thiệt hại của vợ chồng anh Hùng ước khoảng 500 triệu đồng, trong đó phần lớn là tài sản và con giống bị mất. Để khôi phục, vợ chồng anh Hùng phải thuê máy múc vét ao, đắp lại bờ, thiết kế lại toàn bộ hệ thống lọc nước và chuẩn bị cơ sở hạ tầng mới. Dự kiến, nếu thuận lợi, phải đến gần Tết Nguyên đán 2026 mới có thể thả tôm trở lại. Anh Hùng chia sẻ: “Chúng tôi chỉ biết cố gắng từng bước, hy vọng ngân hàng sẽ hỗ trợ giãn nợ để còn gượng dậy. Bao nhiêu vốn liếng bỏ ra, giờ chỉ còn lại hy vọng và nỗ lực của chính mình”.

Theo ông Nguyễn Văn Hưng, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Chính, toàn xã hiện có 727ha nuôi trồng thủy sản, cơn bão số 10 đã khiến 90 - 95% diện tích bị thiệt hại nặng, nhiều gia đình gần như mất trắng. Trước tình hình này, chính quyền xã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tiến hành rà soát thực trạng, đề xuất các gói hỗ trợ. Đồng thời hướng dẫn người dân xử lý môi trường ao nuôi, tái tạo nguồn nước và kiểm tra hệ thống điện cùng các thiết bị kỹ thuật. Người dân được khuyến cáo thận trọng khi tái thả tôm, ưu tiên củng cố hạ tầng, gia cố đê bao và kiểm tra hệ thống thoát nước. Các hộ cũng được khuyến khích liên kết sản xuất, chia sẻ kinh nghiệm phòng chống thiên tai và tận dụng nguồn hỗ trợ kỹ thuật cũng như vốn vay ưu đãi để sớm phục hồi sản xuất.

Dù thiệt hại chồng chất, người dân Quảng Chính vẫn nỗ lực vượt khó, sửa chữa ao đầm, chăm sóc cây trồng với hy vọng từng bước hồi phục sau thiên tai, góp phần giữ sinh kế và hy vọng vào một mùa vụ mới.

Bài và ảnh: Tăng Thúy