Nông dân miền Tây gặp khó trong vụ đông xuân

Vụ đông xuân này, nông dân TP Cần Thơ xuống giống hơn 81.000 hécta diện tích lúa, hiện đã thu hoạch hơn 1.100 hécta. Năng suất bình quân khoảng 7 tấn/hécta, sản lượng dự kiến 570.000 tấn. Trong đó, sản lượng lúa hàng hóa khoảng 470.000 tấn, còn lại 100.000 tấn làm lúa giống vụ sau. Trong số diện tích xuống giống, chỉ có hơn 21.000 hécta có hợp đồng tiêu thụ, còn lại phụ thuộc vào thương lái.

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ nhận định: “Sau Tết, giá lúa đang xuống thấp và tiêu thụ chậm, bình quân thấp hơn khoảng 1.000 đồng/kg so cùng kỳ 2018 và khó tiêu thụ. Nguyên nhân chủ yếu do chưa ký các hợp đồng xuất khẩu gạo mới, nhiều DN thiếu vốn để thu mua lúa dự trữ khiến giá lúa giảm”. Tại Cần Thơ, lúa thường chỉ còn 4.300 đồng/kg, giảm khoảng 300 đồng/kg so với trước Tết.

Giá lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long giảm mạnh sau Tết.

Một số nơi tại An Giang, Đồng Tháp, Long An… giá lúa cũng đang giảm sâu. Dù biết bị thương lái ép giá nhưng nông dân bắt buộc bán lúa vì không có nơi trữ. Ông Lê Văn Tâm (ngụ huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp), buồn bã: “Tôi vừa bán lúa thơm cách đây vài ngày cho thương lái với giá 5.000 đồng/kg, còn lúa IR 50404 chỉ 4.200 đồng/kg. Với giá này thấp hơn khoảng 1.000 đồng/kg so với vụ đông xuân năm rồi. Tính ra mỗi hécta trồng lúa, tôi mất khoảng 8 triệu đồng”.

Trước tình hình này, chính quyền các địa phương ĐBSCL đã họp với các sở, ngành liên quan, doanh nghiệp (DN) xuất khẩu gạo và chi nhánh ngân hàng trên địa bàn tìm giải pháp tiêu thụ lúa cho nông dân.

Tại cuộc họp Cần Thơ, hầu hết các DN cho rằng thu mua lúa tạm trữ ngay thời điểm hiện tại làm nguyên liệu chế biến, chờ khi có hợp đồng mới để xuất khẩu sẽ lãi cao vì chất lượng lúa vụ đông xuân năm nay tốt và giá thu mua hiện ở mức thấp.

Tuy nhiên, các DN than thiếu vốn lưu động thu mua lúa tạm trữ vì hiện nguồn vốn đã đầu tư vào cơ sở vật chất. Các DN kiến nghị ngân hàng tăng hạn mức đối với DN vay vốn mà không cần hỗ trợ lãi suất hoặc tạo điều kiện thuận lợi trong thực hiện các thủ tục vay... Cách làm này giúp tháo gỡ khó khăn cho nông dân.

Qua kiến nghị của DN, có thông tin gây xôn xao dư luận là những DN này bắt tay nhau để mua lúa giá thấp trong dân, từ đó kiến nghị tăng hạn mức cho vay để lấy tiền đầu tư vào việc khác chứ không phải thu mua lúa.

Ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Cần Thơ), khẳng định: “Việc nói các DN bắt tay để ép giá thì không đúng. Nguyên nhân giá lúa đông xuân đang giảm là do nhu cầu khách hàng vào đầu năm 2019 không được tích cực cộng với việc DN đang thiếu vốn mua lúa. Vào năm 2017, 2018, DN làm theo mô hình cánh đồng lớn, liên kết DN với nông dân, bao tiêu lúa hàng hóa cộng với ngay thời điểm thị trường có tín hiệu tốt nên giá lúa tăng mạnh. Riêng đầu năm 2019, chưa có hợp đồng xuất khẩu ngay vào đầu vụ nên DN không có tiền mua lúa trong dân”.

Theo kiến nghị của ông Bình, một trong những cách hiện này là Chính phủ chỉ đạo ngân hàng cho DN vay vốn mua lúa trong dân để tạm trữ chờ xuất khẩu. “Nếu hiện nay không mua vào, trong khi đó, nông dân không có khả năng tạm trữ sẽ bán tháo với giá rẻ, nước ngoài sẽ dựa vào thông tin này áp giá thấp đối với DN ký hợp đồng theo đơn hàng, gây thiệt hại cho ngành lúa gạo”, ông Bình nói thêm.

Trao đổi thêm với PV Báo CAND, Giám đốc một ngân hàng TMCP có chi nhánh ở TP Cần Thơ cho rằng việc kiến nghị tăng hạn mức cho vay thì phía chi nhánh sẽ đề xuất với Hội sở, chi nhánh không tự quyết định được.

Như Anh