Nợ xấu đang ở mức 6,67% với 468 nghìn tỷ đồng

Theo Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu hiện đang cao hơn so với thời điểm 31/12/2017. Ảnh: T.Hiền.

Thông tin trên được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 1 năm triển khai Nghị quyết số 42 và Quyết định số 1058 về xử lý nợ xấu, tổ chức ngày 28/8.

Xử lý 138.290 tỷ đồng nợ xấu theo Nghị quyết 42

Trước bối cảnh cũng như yêu cầu cấp bách là phải cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với trọng tâm là xử lý căn bản, triệt để nợ xấu và các TCTD yếu kém, tháng 6/2017, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD.

Sau đó gần 1 tháng, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1058/QĐ-TTg phê duyệt Đề án cơ cấu lại các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 hướng tới việc xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 từ hoạt động cơ cấu lại các TCTD.

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, Nghị quyết 42 và Quyết định 1058 nói trên được triển khai mới được 1 năm nhưng những định hướng chính sách vĩ mô, giải pháp tháo gỡ đã tạo ra những dấu ấn rõ nét và chuyển biến tích cực trong công tác xử lý nợ xấu và cơ cấu lại TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020.

Theo đó, năng lực tài chính của các TCTD được củng cố, vốn điều lệ tăng nhanh dần qua các năm: Tính đến 30/6/2018, vốn điều lệ của toàn hệ thống ước đạt 519.000 tỷ đồng, tăng 1,3% so với cuối năm 2017, tăng 6,3% so với cuối năm 2016. Vốn chủ sở hữu của toàn hệ thống ước đạt 720.430 tỷ đồng, tăng 9,1% so với cuối năm 2017, tăng 21,1% so với cuối năm 2016.

Chất lượng tín dụng được cải thiện, tỷ lệ nợ xấu so với tổng nợ giảm còn 2,09% tính tới cuối tháng 6/2018 (thời điểm 31/12/2016 tỷ lệ này là 2,46%).

Như vậy, sau 1 năm thực hiện Nghị quyết 42 và Quyết định 1058, hệ thống TCTD đã xử lý được 138.290 tỷ đồng nợ xấu (không bao gồm 61.040 tỷ đồng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu nội bảng).

Trong đó, xử lý nợ xấu nội bảng là 70.230 tỷ đồng (chiếm 50,78%), xử lý các khoản nợ đang hạch toán ngoài bảng cân đối kế toán là 21.590 tỷ đồng (chiếm 15,61%) và xử lý các khoản nợ xấu đã bán cho VAMC được thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt là 46.460 tỷ đồng (chiếm 33,59%).

Trong thời gian qua, nhiều tổ chức quốc tế có uy tín đã có những đánh giá rất tích cực đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam, góp phần quan trọng củng cố và nâng cao niềm tin của các nhà đầu tư trong và ngoài nước đối với môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Mới đây, 12 ngân hàng Việt Nam đã được Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s nâng mức xếp hạng tín nhiệm.

Quy mô nợ xấu là 468 nghìn tỷ đồng

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong quá trình thực hiện vẫn còn tồn tại những khó khăn, vướng mắc cần sự chung sức, nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, đặc biệt là sự hỗ trợ, phối hợp của các bộ, ngành, địa phương như chưa có thị trường mua bán nợ chuyên nghiệp khiến mua bán nợ xấu chưa sôi động, chưa có nhiều các thương vụ lớn.

Theo ông Nguyễn Văn Du, Phó Chánh thanh tra Ngân hàng Nhà nước, đối với xử lý nợ xấu, “tuy đến thời điểm 6/2018 tỷ lệ nợ xấu so với tổng nợ giảm còn 2,09%, thấp hơn so với cuối năm 2016 (là 2,46%), nhưng tỷ lệ này lại cao hơn so với cuối năm 2017 (1,99%)”.

Một con số đáng chú ý cũng được đại diện Ngân hàng Nhà nước công bố tại Hội nghị. “Tổng nợ xấu nội bảng của các tổ chức tín dụng, nợ xấu đã bán cho VAMC hiện chưa xử lý được và nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu tuy đã có xu hướng giảm những vẫn ở mức cao, hiện đang ở mức 468 nghìn tỷ so với tổng cho vay đầu tư vào nền kinh tế, chiếm khoảng 6,67%”, ông Nguyễn Văn Du nói.

Bên cạnh đó, việc thực hiện các giải pháp xử lý, tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu còn hạn chế do chưa có thị trường mua bán nợ thật sự chuyên nghiệp, dẫn đến việc mua bán nợ chưa thực sự sôi động, các thương vụ lớn chưa thực sự phát sinh nhiều.

Việc xử lý tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu còn nhiều bất cập nên dự phòng rủi ro vẫn là nguồn chủ yếu để xử lý nợ xấu. Vướng mắc còn ở việc thực hiện nội dung liên quan đến vấn đề xử lý tài sản đảm bảo là dự án bất động sản còn dở dang; trường hợp đăng ký giao dịch bảo đảm thiếu chữ ký của bên thế chấp; quyền nhận thế chấp, đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai là tài sản bảo đảm cho các khoản nợ mà các cá nhân, tổ chức mua lại từ VAMC…

Liên quan đến vấn đề khó khăn khi thực hiện nghị quyết 42, ông Nguyễn Tiến Đông, Chủ tịch HĐQT VAMC cho biết, có một số quy định pháp lý cần điều chỉnh. Đơn cử, trong Nghị quyết 42 quy định khách hàng tự nguyện bàn giao tài sản đảm bảo, và trong hợp đồng đảm bảo hầu hết đều quy định các khách hàng sẽ bàn giao tài sản đảm bảo nếu không trả được nợ, nhưng lại không quy định đồng ý cho TCTD được thu giữ. Đây là vướng mắc trong quá trình thực hiện.

“Bên cạnh đó, Điều 8 Nghị quyết 42 quy định về thủ tục rút gọn để giải quyết tranh chấp về nghĩa vụ giao tài sản đảm bảo và xử lý tài sản bảo đảm nhưng thực tế qua theo dõi hơn 2.000 vụ việc tại các tòa án thì chưa có vụ nào được xử theo hình thức này. Đây là một bất cập trong quá trình thực hiện xử lý nợ xấu theo Nghj quyết 42”, ông Đông cho biết thêm.

Để tháo gỡ các vướng mắc, đại diện VAMC đề xuất một số giải pháp tháo gỡ. Trong đó, nhấn mạnh việc cần có thêm nguồn lực về vốn và nhân lực. Về vốn, hiện VAMC được cấp 2.000 tỷ đồng vốn điều lệ. Năm 2017 VAMC đã thực hiện mua 3.200 tỷ đồng nợ xấu. Năm 2018 VAMC dự kiến sẽ mua khoảng 3.500 tỷ đồng nợ xấu, nhưng các TCTD đăng ký bán nợ cho VAMC là khoảng 20.000 tỷ đồng, như vậy với vốn điều lệ thấp thì VAMC rất khó để mua được các khoản nợ này.

Thu Hiền