Nỗ lực phút cuối cho 'thẻ vàng' thủy sản

Ông Võ Khác Én, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: Hải Luận

- Mấy ngày nay sáng trăng, tàu đánh cá các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Ngãi, Bình Định... ghé về cảng cá Hòn Rớ, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa bán cá nhiều lắm. Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa phải tăng cường lực lượng, dàn quân xuống kiểm tra thực tế tại cảng và hệ thống hồ sơ lưu trữ. Theo thông tin tôi nắm được, đoàn công tác của EC đi kiểm tra thực tế rất gắt gao. Tại các cảng cá, họ sẽ yêu cầu kiểm tra các bộ hồ sơ tàu cá ngẫu nhiên.

- Công tác khắc phục “thẻ vàng” của EC lâu nay của tỉnh Khánh Hòa đã đạt được mức nào rồi, thưa ông?

- Tỉnh Khánh Hòa đã thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh do Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban, tại các cảng cá đã lập các văn phòng đại diện, gồm có lực lượng Chi cục Thủy sản, Biên phòng, Công an... để kịp thời xử lý những vấn đề phát sinh tại cảng cá và khu vực tàu thuyền neo đậu. Kiểm tra chặt chẽ các tàu đánh cá từ khơi xa về, gồm giấy chứng nhận tàu cá, giấy xác nhận nguồn gốc thủy sản đánh bắt... Tỉnh Khánh Hòa đã lắp 67 máy giám sát hành trình trên tàu đánh cá xa bờ.

- Khánh Hòa có hơn 700 tàu đánh cá xa bờ theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhưng mới chỉ có 67 chiếc tàu lắp máy giám sát hành trình. Đoàn công tác của EC đến kiểm tra chắc chắn không đạt về tiêu chí này rồi?

- Máy giám sát hành trình tàu đánh cá chỉ là một trong nhiều tiêu chí của EC đưa ra khuyến nghị cho ngành khai thác thủy sản Việt Nam. Cam kết của Việt Nam với EC là lắp máy giám sát tàu cá theo lộ trình. Hiện nay, 100% các tàu đánh cá xa bờ của tỉnh Khánh Hòa đã có máy nhắn tin kết nối với máy chủ của Chi cục Thủy sản tỉnh. Loại máy nhắn tin trên tàu đánh cá cũng xác định được toàn bộ hành trình tàu đánh cá hoạt động ngoài khơi, phía châu Âu họ cũng đồng ý với loại máy nhắn tin hiện có. Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tích hợp hệ thống máy giám sát hành trình tàu cá với máy chủ của tỉnh Khánh Hòa thành một hệ thống hoàn chỉnh.

Lâu nay, chúng tôi đã nhiều lần xuống họp dân theo từng loại nghề khai thác trên biển, để phổ biến cho bà con biết ranh giới vùng biển của Việt Nam và vùng biển chồng lấn giữa các nước trong khu vực. “Thẻ vàng” của EC đối với nghề khai thác biển nước ta ảnh hưởng trực tiếp ngư dân, thủy sản không xuất khẩu được thì giá xuống thấp, ngư dân lãnh đủ. Năm 2017, tỉnh Khánh Hòa có 8 tàu vi phạm vùng biển đánh bắt của nước ngoài, năm 2018 có 2 tàu vi phạm, năm 2019 không có tàu nào vi phạm. Điều đó cho thấy, ngư dân địa phương đã hiểu được vấn đề.

Tàu đánh cá xa bờ của ông Lê Văn Quyền, ở phường Vĩnh Trường, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đã lắp đặt máy giám sát hành trình. Ảnh: Hải Luận

- Cảng Hòn Rớ là chợ cá đầu mối Nam Trung bộ, có rất nhiều tàu đánh cá xa bờ của các tỉnh cập vào bán cá, bơm dầu đi biển tiếp. Công tác kiểm tra, kiểm soát thủ tục giấy tờ đối với những tàu này như thế nào?

- Tàu tuần tra của Chi cục Thủy sản, BĐBP tỉnh thường xuyên kiểm tra khu vực cửa biển, trên bờ có lực lượng quản lý cảng cá kiểm tra các loại giấy tờ theo quy định. Nếu phát hiện tàu nào vi phạm, lập biên bản xếp vào diện tàu khai thác bất hợp pháp, không khai báo ngay lập tức và yêu cầu thuyền trưởng, chủ tàu đánh cá phải khắc phục. Tàu nào có sử dụng túi ni lông đựng cá sẽ không cho cập cảng bán cá. Chúng tôi thực hiện nghiêm cả tàu địa phương và tàu nơi khác đến, không châm chước tàu nào cả.

- Ông có được thông báo biết trước nội dung cụ thể đoàn công tác của EC sẽ kiểm tra gì chưa?

- Chúng tôi làm sao biết được họ sẽ kiểm tra nội dung gì, ngay cả địa điểm họ sẽ đến kiểm tra, tỉnh cũng không biết. Cái quan trọng là cơ quan quản lý Nhà nước và ngư dân đang nỗ lực thực hiện tốt Luật Thủy sản và các nghị định của Chính phủ quy định hoạt động trong lĩnh vực thủy sản. Chẳng hạn, pháp luật quy định mức xử phạt cao nhất đối với cá nhân vi phạm là 1 tỉ đồng, đối với tổ chức 2 tỉ đồng. Thực thi nghiêm minh pháp luật là điều mong muốn của phía EC, tạo nên nghề khai thác biển được quản lý chặt chẽ, phát triển bền vững.

- Xin cảm ơn ông!

“Ngư dân chúng tôi rất sợ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu. Nhà tôi có 3 chiếc tàu đánh cá xa bờ, vừa rồi đã bỏ ra 63 triệu đồng lắp 3 máy giám sát hành trình tàu cá, theo yêu cầu của ngành thủy sản. Tàu đi biển, ở nhà mở máy điện thoại ra xem là biết chính xác hành trình tàu đang chạy đánh bắt tại vị trí vùng biển nào” - Ông Lê Văn Quyền, Phó Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá phường Vĩnh Trường, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, đánh giá cao công nghệ hỗ trợ tàu cá.

Hải Luận (thực hiện)