Nỗ lực ngăn ông Trump rút Mỹ khỏi NATO

Tổng thống Trump (phải, hàng đầu) tại hội nghị thượng đỉnh NATO vừa diễn ra ở Anh đầu tháng 12. Ảnh: AP

Dự luật này sẽ được trình lên Thượng viện để bỏ phiếu. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Tim Kaine cho biết dự luật ra đời nhằm lấp kẽ hở Hiến pháp vốn đòi hỏi có ít nhất 2/3 phiếu ở thượng viện để phê chuẩn một hiệp ước hỗ trợ NATO nhưng lại không có rào cản nào ngăn việc rút Mỹ khỏi liên minh. Nếu dự luật được thông qua, tổng thống phải trưng cầu ý kiến quốc hội và báo cáo với cơ quan này những khoản ngân sách có thể được chi cho việc rời liên minh. Quốc hội cũng được quyền thách thức Nhà Trắng tại tòa trước bất cứ nỗ lực nào của tổng thống hòng chấm dứt tư cách thành viên NATO.

Thượng nghị sĩ Kaine cho biết đảng Dân chủ lẫn Cộng hòa đều quan ngại trước ý định của ông Trump đối với NATO. Do đó ông tin dự luật mới sẽ được hạ viện ủng hộ và giành ít nhẩt 67 phiếu tại thượng viện 100 ghế để chống lại quyền phủ quyết của tổng thống.

Kể từ khi nhậm chức vào năm 2017, Tổng thống Trump khiến nhiều đồng minh châu Âu đau đầu khi liên tục chỉ trích các nước NATO “lợi dụng” Mỹ, nói rằng Washington phải “chi gần như toàn bộ chi phí của liên minh”. Năm ngoái, chủ nhân Nhà Trắng công khai đưa ra câu hỏi liệu Mỹ có nên can thiệp bảo vệ thành viên mới nhất Montenegro theo điều 5 hay không. Điều 5 của NATO nêu rõ bất cứ cuộc tấn công nào nhằm vào một nước thành viên đều bị xem là nhằm vào toàn khối. Theo ông Trump, điều khoản phòng thủ tập thể nên được áp dụng kèm theo điều kiện chỉ với những nước đáp ứng mục tiêu chi ít nhất 2% GDP cho ngân sách quốc phòng. Trước đó, thông tin từ Nhà Trắng tiết lộ ông Trump có lúc bất mãn tới mức nảy ra ý định rút Mỹ khỏi NATO vì cho rằng Washington đã đầu tư quá nhiều nhân lực, vật lực và tài chính cho tổ chức này. Hồi tháng 11, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton cũng cảnh báo rằng ông Trump có thể thực thi “chủ nghĩa biệt lập hoàn toàn” và rút Mỹ khỏi liên minh quân sự 70 tuổi nếu tái đắc cử vào năm 2020.

Theo Guardian, bất kể quan điểm của Quốc hội Mỹ là gì, điều khiến các nước châu Âu quan ngại nhất hiện nay chính là lập trường của tổng tư lệnh Mỹ về khả năng họ sẽ bảo vệ đồng minh như cam kết. Trả lời phỏng vấn hôm 11-12, Thượng nghị sĩ Kaine thừa nhận việc làm thay đổi quan điểm của ông Trump là điều không thể nhưng dự luật mới nếu được thông qua sẽ là “liều thuốc trấn an” châu Âu trước kỳ bầu cử Mỹ năm sau. Nhà lập pháp đảng Dân chủ cũng không tin tổng thống phủ quyết đạo luật này bởi động thái như vậy sẽ gởi đi thông điệp bất ổn tới các đồng minh. Hơn hết, ông Kaine cho rằng tổng thống không thể nào ký lệnh phủ quyết dự luật mà ông ấy biết chắc hành động như vậy có thể bị đảo ngược.

MAI QUYÊN (Theo Guardian)