Nỗ lực hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran gặp trở ngại lớn vì sự cố tại Natanz

Phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Tehran, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Said Khatibzadeh cho rằng, hành vi của Israel là nhằm ngăn cản sự phát triển của Iran cũng như những nỗ lực nhằm dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Đây cũng là cáo buộc chính thức đầu tiên của chính phủ Iran nhằm vào Israel liên quan tới sự cố mất điện xảy tại cơ sở hạt nhân Natanz ngày 11/4.

Cơ sở hạt nhân Natanz của Iran. Ảnh: France 24

Trước đó Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran cho biết cơ sở hạt nhân Natanz đã bị tấn công khủng bố dẫn đến tình trạng mất điện. Theo cơ quan này, vụ tấn công được thực hiện bởi những thành phần phản đối quá trình phát triển công nghiệp và chính trị của Iran. Tuy nhiên, tuyên bố không nêu thông tin cụ thể về quốc gia hay thực thể nào có thể liên quan đến vụ việc. Sự cố tại Natanz xảy ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Hassan Rouhani thông báo nước này bắt đầu đưa các máy ly tâm tiên tiến làm giàu urani với tốc độ nhanh hơn vào hoạt động để phục vụ các mục đích hòa bình:

“Một lần nữa, tôi xin nhấn mạnh tất cả các hoạt động hạt nhân của Iran đều là hòa bình và không vì mục đích quân sự. Đúng như Nhà lãnh đạo tối cao Iran nhiều lần nhấn mạnh, dựa trên đạo đức Hồi giáo và sự hiểu biết sâu sắc, việc theo đuổi một loại vũ khí hủy diệt có thể trở thành một mối đe dọa đối với thế giới không phải là điều mà Iran đang làm”, Tổng thống Rouhani nói.

Dù Israel chưa có phản ứng, song vụ việc được dự báo sẽ càng làm gia tăng căng thẳng giữa hai nước, vốn không chỉ đối đầu nhau gay gắt trong suốt hàng thập kỷ qua, mà còn là nguyên nhân của những xung đột ảnh hưởng ngày một leo thang ở Trung Đông. Đáng chú ý vụ tấn công xảy ra đúng dịp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đang có chuyến thăm Israel. Tại cuộc gặp, các quan chức Israel đã tuyên bố sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để ngăn chặn thỏa thuận hạt nhân.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Benny Gantz nhấn mạnh: “Iran ngày nay là mối đe dọa chiến lược đối với an ninh quốc tế, đối với toàn bộ Trung Đông và đối với nhà nước Israel. Và chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với các đồng minh Mỹ của mình để đảm bảo rằng bất kỳ thỏa thuận mới nào với Iran sẽ đảm bảo lợi ích quan trọng của thế giới, của Mỹ, cũng như ngăn chặn cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm trong khu vực và bảo vệ nhà nước Israel”.

Sự cố tại Natanz hôm 11/4 vừa qua xảy ra vào thời điểm nhạy cảm đối với Tổng thống sắp mãn nhiệm Hassan Rouhani, vốn đang cố gắng lấy lại thành tựu ngoại giao của mình thông qua các cuộc đàm phán ở Vienna. Nếu Iran không thể giành được những lợi ích như mong muốn từ thỏa thuận hạt nhân, điều này có thể thúc đẩy những người theo đường lối cứng rắn tại Iran.

Kể từ khi cựu Tổng thống Donald Trump quyết định rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2018, Iran đã từng bước phá bỏ những giới hạn về kho dự trữ urani. Nước này đã nối lại hoạt động làm giàu urani cấp độ 20%, một bước tiến kỹ thuật so với cấp độ vũ khí là 90%. Nhậm chức hồi tháng 1 vừa qua, Tổng thống Joe Biden tuyên bố sẵn sàng đưa Mỹ trở lại thỏa thuận hạt nhân. Các nước cũng đã bắt đầu đàm phán tại Vienna vào tuần trước nhằm tìm kiếm con đường đưa thỏa thuận hạt nhân trở lại đúng hướng./.

Thu Hoài/VOV1 Tổng hợp