Nỗ lực giảm thiểu hậu quả bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh

Nạn nhân bom mìn được hỗ trợ đào tạo nghề.

Nạn nhân bom, mìn được hỗ trợ toàn diện

Tại kỳ họp thứ bảy và kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XIV nhiệm kỳ 2016-2021 đã thông qua 3 luật sửa đổi, bổ sung trong đó có lồng ghép các quy định nhằm bảo vệ quyền của người khuyết tật. Đó là Luật Kiến trúc, Luật Giáo dục và Bộ luật Lao động 2012 (sửa đổi). Các văn bản quy phạm pháp luật này đã đảm bảo cho nạn nhân bom mìn có quyền bình đẳng tham gia các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội; được chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, học văn hóa, học nghề, tạo việc làm, tiếp cận công trình công cộng, phương tiện giao thông, công nghệ thông tin phù hợp với từng dạng tật và mức độ khuyết tật.

Đến nay, 100% các xã, phường, thị trấn toàn quốc đã tiến hành xác định, phân loại, xếp hạng và cấp thẻ cho người khuyết tật nặng, đặc biệt nặng và khuyết tật nhẹ (trong đó có nạn nhân bom mìn, nạn nhân chất độc hóa học). Tính đến năm 2020 đã có hơn 3 triệu người khuyết tật được cấp giấy xác nhận khuyết tật theo quy định tại Thông tư số 01/TT-LĐTBXH ngày 02/01/2019 của Bộ LĐ-TB&XH.

Giai đoạn 2016-2020, ngân sách nhà nước đã bố trí cho các địa phương 18.000 tỷ đồng để triển khai thực hiện các chính sách trợ giúp người khuyết tật. Đến nay cả nước có trên 1,1 triệu người khuyết tật nặng và đặc biệt nặng, trên 125.000 hộ gia đình, cá nhân nhận chăm sóc người khuyết tật tại cộng đồng được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng và hơn 10.000 trẻ em khuyết tật được nuôi dưỡng, chăm sóc tại các cơ sở trợ giúp xã hội.

Hiện, cả nước có trên 1,6 triệu trẻ em khuyết tật, trong đó có trên trên 90.000 trẻ khuyết tật nặng bao gồm nạn nhân bom mìn có khả năng học tập đang đi học, chủ yếu là học hòa nhập ở các trường mầm non và phổ thông, 97 cơ sở giáo dục chuyên biệt, 18 trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, 02 trường đại học sư phạm và 03 trường cao đẳng sư phạm thành lập khoa giáo dục đặc biệt và mở các mã ngành đào tạo giáo viên dạy trẻ khuyết tật.

Đến nay đã có khoảng 20.000 người khuyết tật được hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng tại các cơ sở giáo dục nhà nước. Trường Cao đẳng nghề của Trung ương Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam mở 2 lớp dạy nghề cho 175 là con, cháu của các nạn nhân. Giai đoạn 2016-2020, cả nước giải quyết việc làm mới cho 8 triệu lao động, trong đó khoảng 10% là người khuyết tật, nạn nhân bom mìn, riêng năm 2019 đã hỗ trợ cho 2.277 người khuyết tật vay vốn để tạo, duy trì và mở rộng việc làm khoảng 7.000 người khuyết tật.

Đẩy mạnh phát triển dịch vụ công tác xã hội, phục hồi chức năng

Thực hiện Nghị định số 103/2017/NĐ-CP ngày 12-9-2017 của Chính phủ quy định về thành lập, tổ chức, hoạt động, giải thể và quản lý các cơ sở TGXH, đến nay, mạng lưới các cơ sở TGXH đã được hình thành và phát triển trên phạm vi cả nước với 425 cơ sở.

Hỗ trợ nạn nhân bom mìn thiết bị chỉnh hình.

Trong số đó, có 73 cơ sở chăm sóc người khuyết tật (bao gồm nạn nhân bom mìn và chất độc hóa học) và 45 trung tâm công tác xã hội chuyên biệt, mạng lưới này cung cấp các dịch vụ, phục hồi chức năng, hướng nghiệp dạy nghề và công tác xã hội đối với những người khuyết tật. Mạng lưới các cơ sở trợ giúp xã hội đã tiếp nhận, nuôi dưỡng và chăm sóc nhiều loại đối tượng bảo trợ xã hội khác nhau (trong đó số đối tượng là người lớn và trẻ em khuyết tật và tâm thần chiếm tỷ lệ lớn 46,5%, số đối tượng là trẻ em mồ côi và bị bỏ rơi chiếm một tỷ lệ tương đối 19,3%, số đối tượng là người già cô đơn chiếm tỷ lệ 10,3%, số đối tượng là trẻ em và người lớn nhiễm HIV/AIDS chiếm tỷ lệ 1,4%).

Mạng lưới này cũng kết hợp các tổ chức quốc tế xây dựng, triển khai hiệu quả mô hình chăm sóc, hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm, vay vốn tín dụng để sản xuất kinh doanh cho NKT bao gồm cả nạn nhân bom mìn tại một số địa phương. Đó là: Hà Nội, Thanh Hóa, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Hưng Yên, Quảng Trị, Đồng Nai và TP Hồ Chí Minh.

Hiện nay, cả nước có bảy bệnh viện chỉnh hình và PHCN cho NKT, nạn nhân bom mìn thuộc ngành lao động - thương binh và xã hội quản lý, đặt tại Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Định, Cần Thơ, Ninh Bình, Thái Nguyên và thành phố Hồ Chí Minh; hai Trung tâm PHCN cho NKT, nạn nhân bom mìn Trung tâm PHCN trẻ khuyết tật Thụy An, Trung tâm PHCN và trợ giúp trẻ khuyết tật Thành phố Hồ Chí Minh; 107 cơ sở giáo dục chuyên biệt và 2.500 trường phổ thông tiến hành giáo dục hòa nhập. Bốn trường đại học sư phạm mở mã ngành sư phạm giáo dục đặc biệt và ba trường cao đẳng sư phạm thành lập khoa giáo dục đặc biệt, đào tạo giáo viên trình độ cử nhân và cao đẳng sư phạm tật học. Hệ thống giáo dục này cùng các cơ sở TGXH đã giúp 1,1 triệu trẻ em khuyết tật, trong đó có nạn nhân bom mìn ở độ tuổi đi học có cơ hội đến trường.

NGUYỄN SÍU