Nỗ lực bảo đảm đủ nước sản xuất vụ xuân

Hà Nội đã gieo cấy 26.071ha lúa xuân

Trạm bơm dã chiến Phù Sa sẵn sàng lấy nước sông Hồng ở mực nước thấp.

So với 12 tỉnh, thành phố thuộc khu vực trung du và Đồng bằng Bắc Bộ, TP Hà Nội có diện tích gieo cấy lúa vụ xuân lớn nhất, với 97.870ha. Về nguồn nước, trên địa bàn thành phố hiện có 13 hồ chứa thủy lợi lớn, với tổng trữ lượng thiết kế hơn 153 triệu mét khối, đáp ứng đủ nước tưới cho khoảng 25% diện tích gieo cấy vụ xuân. Số diện tích trồng trọt còn lại của Hà Nội phụ thuộc hoàn toàn lượng mưa và nguồn nước sông Hồng, sông Đà.

Tuy nhiên, do biến đổi khí hậu nên lượng mưa tại các tỉnh, thành phố thuộc khu vực Bắc Bộ từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau thường xuyên suy giảm, phân bố không đồng đều. Đặc biệt, do tình trạng khai thác cát lòng dẫn, sạt lở bờ sông, phát triển hệ thống thủy điện thượng nguồn… nên mực nước sông Hồng trong khoảng 10 năm nay luôn bị hạ thấp.

Để phục vụ gieo cấy vụ xuân, nhiều năm nay, các nhà máy thủy điện thường phải tăng cường lượng xả phát điện để bổ sung nguồn nước cho hạ du sông Hồng. Chủ động ứng phó với mực nước sông Hồng hạ thấp, năm 2018, TP Hà Nội đã đầu tư kinh phí cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới nhiều trạm bơm lấy nước sông Hồng như: Hồng Vân, Đan Hoài, Thụy Phú, Phù Sa, Ấp Bắc, Thanh Điềm… 5 công ty thủy lợi của thành phố đã nạo vét 23.665m3 bùn đất tại các cửa khẩu, bể hút trạm bơm; 119.802m3 kênh chính, kênh cấp I, cấp II; 54.382m3 kênh nội đồng tạo thuận lợi trong việc tiếp nguồn, dẫn nước vào hệ thống thủy lợi nội đồng. Các công ty thủy lợi đã lắp đặt 225 máy bơm dã chiến, với tổng công suất 230.680m3/giờ... Sau hai đợt tiếp nguồn sông Hồng, 5 công ty thủy lợi của thành phố đã lấy đủ nước làm đất, gieo cấy cho 63.910ha, đạt 65,3% diện tích sản xuất vụ xuân 2019; trong đó, một số huyện: Phú Xuyên, Chương Mỹ, Ứng Hòa, Mỹ Đức… đã cơ bản hoàn thành việc lấy nước. Tuy nhiên, do tập quán canh tác trà lúa xuân muộn nên một số huyện: Mê Linh, Đông Anh, Hoài Đức, Đan Phượng… hiện vẫn còn nhiều diện tích chưa lấy đủ nước gieo cấy.

Trong khi đó, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia nhận định, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên từ tháng 2 đến tháng 6-2019, lượng mưa tại các tỉnh, thành phố thuộc khu vực Bắc Bộ phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Do vậy, từ tháng 3 đến tháng 4-2019, nguồn nước trên các sông, suối khu vực Đồng bằng Bắc Bộ dự báo thiếu hụt khoảng 30-40%. Mực nước thấp nhất trên sông Hồng tại Hà Nội có khả năng ở mức 0,3-0,4m xuất hiện vào tháng 2 hoặc tháng 3-2019… Khi đó, ngành Nông nghiệp Hà Nội đối diện nguy cơ thiếu nguồn nước tưới dưỡng lúa xuân.

Để đủ nước gieo cấy vụ xuân, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Phạm Văn Khương đề nghị 5 công ty thủy lợi của thành phố vận hành toàn bộ hệ thống máy bơm để tận dụng tối đa nguồn nước bổ sung từ các hồ chứa thủy điện trong đợt cuối cùng, bắt đầu từ 0h ngày 15-2 đến 24h ngày 22-2. Các công ty thủy lợi cần hạn chế tối đa sử dụng nước hồ thủy lợi trên địa bàn thành phố để trữ nước phục vụ tưới dưỡng lúa xuân; bố trí lực lượng thường xuyên kiểm tra các bờ vùng, bờ thửa và quản lý chặt chẽ nguồn nước, không để rò rỉ hoặc mất nước... Các quận, huyện, thị xã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân dẫn nước và giữ nước trên ruộng, bảo đảm đủ nước làm đất và gieo cấy; chủ động phối hợp với các công ty thủy lợi xây dựng phương án phòng, chống hạn cho từng vùng cụ thể…

Chi cục Thủy lợi Hà Nội cho biết, trong ngày 12-2, 5 công ty thủy lợi của thành phố tiếp tục vận hành 358 trạm, với 585 máy bơm các loại, tổng công suất 734.000m3/h. Tính đến 16h30 ngày 12-2, các công ty thủy lợi đã cấp đủ nước cho 71.910ha, đạt 78,8% diện tích sản xuất nông nghiệp vụ xuân 2019. Các quận, huyện, thị xã đã làm đất được 59.065ha, đạt 64,7% diện tích, gieo cấy được 17.390ha, đạt 19,1% kế hoạch.

Nỗ lực bảo đảm đủ nước sản xuất vụ xuân