Niềm vui của những người Lào mang quốc tịch Việt Nam

Đoàn công tác tiến hành các thủ tục nhập quốc tịch Việt Nam cho các công dân Lào theo Thỏa thuận của hai Chính phủ Việt Nam - Lào. Ảnh: Hùng Phong

Tỉnh Nghệ An có đường biên giới tiếp giáp với 3 tỉnh của Lào gồm: Huaphanh, Xiengkhuang và Bolykhamxay. Theo thông báo tại Công văn số 1178/BNG-UBBG ngày 4-4-2019 của Bộ Ngoại giao Việt Nam, có 202 người Lào kết hôn không giá thú trong vùng biên giới tỉnh Nghệ An giáp với 3 tỉnh của nước bạn Lào được phép ở lại nơi cư trú. Trong đó, huyện Kỳ Sơn có 107 trường hợp, còn lại hiện sinh sống tại các huyện Quế Phong, Tương Dương và Con Cuông.

Theo danh sách của Đoàn đại biểu biên giới Việt Nam đợt này có 83 trường hợp thuộc diện được đơn giản hóa thủ tục nhập quốc tịch, còn 24 trường hợp kết hôn sau ngày ký Thỏa thuận giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ nước CHDCND Lào về việc giải quyết vấn đề di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới 2 nước (ngày 8-7-2013) nếu có nguyện vọng vẫn được nhập quốc tịch, nhưng phải thực hiện các thủ tục theo quy định của Luật Quốc tịch.

Thực hiện Thỏa thuận giữa hai Chính phủ Việt Nam - Lào, các đơn vị BĐBP Nghệ An đã có nhiều nỗ lực trong công tác thu thập tài liệu, điều tra thông tin các cá nhân người Lào sinh sống trên địa bàn để có được con số cụ thể và chính xác nhất. Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh, Công an tỉnh Nghệ An, Phòng Tư pháp huyện Kỳ Sơn và chính quyền các xã thực hiện việc lập danh sách những trường hợp người Lào sinh sống trên địa bàn.

Thiếu tá Trần Quốc Chung, Trợ lý Ban Đối ngoại, Phòng Tham mưu, BĐBP Nghệ An cho biết, quá trình điều tra để lấy số liệu khá khó khăn. “Có khi đoàn đến địa phương làm việc thì nhiều người hiểu nhầm là đến điều tra để đẩy đuổi nên thường trốn tránh. Sau khi được giải thích, có người hiểu đã hợp tác với đoàn, nhưng cũng có những trường hợp không hiểu thì lấy lý do đang đi làm rẫy xa không có ở nhà, có người khai báo thông tin không đúng với lý lịch. Nhờ sự hỗ trợ của các già làng, trưởng bản, người có uy tín đến giải thích cho bà con hiểu, từ đó, họ mới hợp tác và khai báo đầy đủ, chính xác để cán bộ làm cơ sở thực hiện quyền công dân cho bà con” - Thiếu tá Chung chia sẻ. Sau khi có số liệu điều tra ban đầu, đoàn công tác song phương giữa hai nước tiếp tục rà soát lại một lần nữa để có số liệu thống nhất.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho bà con sinh sống trong vùng biên giới xa xôi, đường sá giao thông còn nhiều khó khăn, trong 2 ngày 13 và 14-6, ông Nguyễn Công Khanh, Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực (Bộ Tư pháp) và ông Nguyễn Công Hoan, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An cùng đoàn công tác trực tiếp vào tận các xã, làm thủ tục nhập quốc tịch, đăng ký kết hôn cho người Lào đang cư trú tại 10 xã, thị trấn thuộc huyện Kỳ Sơn gồm Keng Đu, Đoọc Mạy, Mỹ Lý, Bắc Lý, Nậm Cắn, Huồi Tụ, Mường Lống, Tây Sơn, Tà Cạ và Mường Xén.

Với danh sách đã được Đoàn đại biểu biên giới Việt Nam phê duyệt trong đợt này, người dân đã đến đầy đủ để thực hiện quyền công dân của mình. Dưới sự hướng dẫn của các thành viên trong đoàn, các thủ tục được diễn ra đơn giản, nhanh gọn, người dân chỉ cần mang theo sổ hộ khẩu, khai thông tin cá nhân để cán bộ tư pháp ghi theo mẫu và chụp ảnh để hoàn thiện hồ sơ. Do nhiều người không biết tiếng Kinh, các cán bộ địa phương đã thay nhau làm thông dịch viên để giúp người dân khai báo, mọi khó khăn, vướng mắc được giải thích và trưởng đoàn chỉ đạo tháo gỡ tại chỗ. Kết thúc 2 ngày làm việc, đoàn công tác đã hoàn tất hồ sơ nhập quốc tịch cho 70/83 trường hợp, 6 trường hợp đăng ký kết hôn, số ít còn lại do đi làm ăn xa không về kịp, một số đã trở về Lào không có nguyện vọng nhập quốc tịch Việt Nam nên vắng mặt.

“Việc đoàn công tác của Cục Hộ tịch, quốc tịch chứng thực trực tiếp cùng với Sở Tư pháp Nghệ An và BĐBP, Công an tỉnh Nghệ An làm thủ tục cho bà con có một ý nghĩa rất lớn; thể hiện sự quyết tâm vào cuộc và trách nhiệm rất lớn của các cơ quan chức năng Việt Nam đối với việc nhập quốc tịch và đăng ký kết hôn đối với người Lào di cư theo đúng như Thỏa thuận giữa Chính phủ hai nước đã ký kết” – Ông Nguyễn Công Khanh cho biết.

Ông Nguyễn Công Hoan cho biết, sau khi hoàn tất thực hiện thủ tục nhập quốc tịch cho người Lào được phép ở lại cư trú trên địa bàn, huyện Kỳ Sơn sẽ gửi danh sách ra Bộ Tư pháp để cơ quan này trình Chủ tịch nước xem xét ký quyết định nhập quốc tịch cho công dân. Tới đây, Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An sẽ tiếp tục triển khai hướng dẫn thực hiện thủ tục nhập quốc tịch cho các đối tượng trong danh sách được phê duyệt tại các huyện còn lại, gồm Quế Phong, Tương Dương, Con Cuông, hoàn thành trong tháng 7-2019.

“Việc đơn giản hóa thủ tục nhập quốc tịch đợt này đã tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho người dân, nếu như các cấp không cùng vào cuộc mà để người dân tự làm thủ tục nhập quốc tịch thì sẽ không triển khai được” - Ông Hoan nhấn mạnh.

Bà Lô Thị Chắn (sinh năm 1965, quê tại bản Loòng Cắng, huyện Mường Quắn, tỉnh Huaphanh, Lào) làm vợ ông Lô Văn Thọ (sinh năm 1955, trú tại bản Xốp Tụ, xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn) từ năm 2005, nhưng đến nay mới được làm thủ tục nhập quốc tịch. Bà Chắn mừng rỡ nói: “Làm dâu Việt Nam mười mấy năm mới được nhập quốc tịch, tôi mừng lắm, cảm ơn Nhà nước nhiều lắm”. Hay như trường hợp chị Lương Thị Thoong (sinh năm 1995, quê tại bản Cò Sạn, huyện Noọng Hét, tỉnh Xiengkhuang, Lào) lấy anh Lương Văn Môn (trú tại bản Quyết Thắng, xã Keng Đu, huyện Kỳ Sơn) từ năm 2009 nhưng chưa được đăng ký kết hôn. Tâm trạng của bà Chắn hay chị Thoong cũng như những người Lào khác là tự hào xen lẫn háo hức để chờ ngày được cầm quyết định công nhận là công dân Việt Nam.

Hùng Phong