NI: Mỹ giật mình trước cảnh báo ngầm từ Nga
NI cảnh báo Moscow có thể thực hiện các biện pháp khiến Mỹ phải trả giá đắt hơn, hoặc sẽ làm những điều gây tổn tại tới lợi ích của Mỹ.
Lời cảnh báo ngầm từ Nga
Tờ National Interest (NI) của Mỹ mới đây có bài phân tích về chính sách đối ngoại của Nga. Theo bài viết, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có một bài phát biểu “không thực sự giống với mong đợi của ông” tại cuộc họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Theo NI, việc không thể đến Mỹ nhân dịp này khác xa so với các kế hoạch của ông Putin, mà trong đó năm 2020 là một dấu mốc lịch sử đầy vui mừng đối với nước Nga. Các dấu mốc được tờ báo Mỹ nhắc tới là dịp kỷ niệm 75 năm Moscow “góp phần” đánh bại Đức quốc xã và tạo ra hệ thống thế giới hậu chiến tranh.
NI tin rằng lẽ ra năm 2020 cũng là năm ông Putin sẽ đến New York và cùng với 4 thành viên thường trực khác của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tổ chức một hội nghị thượng đỉnh toàn cầu. NI đánh giá, đại dịch COVID-19 đã phá vỡ các kế hoạch này, nhưng những tinh thần đó vẫn thể hiện trong bài phát biểu được ông Putin gửi đi từ Điện Kremlin.
Theo tờ báo Mỹ, bài phát biểu này rất quan trọng, giúp người ta hiểu được suy nghĩ của ông Putin về hệ thống thế giới và về vai trò mà ông muốn nước Nga sẽ đảm nhận trong thập kỷ này của thế kỷ XXI - cũng như những lời cảnh báo ngầm của Moscow dành cho Washington.
Tổng thống Putin thường xuyên bày tỏ mong muốn về một hệ thống mà trong đó "các cường quốc cùng hòa hợp" để quản lý các vấn đề của thế giới, và ông đã tái khẳng định tầm nhìn của mình về Liên hợp quốc và đặc biệt là Hội đồng Bảo an với vai trò là một diễn đàn như vậy.
NI dẫn lời Tổng thống Nga: "Hội đồng Bảo an sẽ giúp ngăn chặn các hành động đơn phương mà từ đó có thể dẫn tới một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp giữa các nước lớn, và tạo ra cơ hội để tìm kiếm sự thỏa hiệp hay ít nhất là tránh các giải pháp vốn hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với các nước khác...".
Ngoài Hội đồng Bảo an, Tổng thống Putin cũng nhắc tới G20, hiện do Saudi Arabia đảm nhiệm ghế chủ tịch. Saudi Arabia cũng là quốc gia hợp tác với Nga trong việc điều tiết giá năng lượng trên thế giới. Ông Putin cho rằng hai thể chế này cần đi đầu trong việc quản lý các vấn đề quốc tế.
NI nhấn mạnh “điều thú vị” ở chỗ trong cả hai thể chế này đều có Nga và Mỹ không thể chi phối chương trình nghị sự hay các giải pháp mà hai thể chế này đưa ra.
Đáng chú ý hơn, NI cho rằng nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra “đề xuất ngầm” đối với châu Âu và với các cường quốc ở phía Nam của thế giới - về việc tránh can dự vào bất kỳ cuộc Chiến tranh Lạnh nào đang nổi lên giữa Mỹ và Trung Quốc.
Đó là đề xuất về các hành lang thương mại an toàn và không có trừng phạt, gợi nhắc lại ý tưởng về một quan hệ đối tác Á-Âu rộng lớn hơn, và việc đặt ra những giới hạn cho chiến tranh mạng cũng như các hành động gây gián đoạn khác có khả năng phá hủy thương mại quốc tế và sự thịnh vượng (bao gồm cả việc Mỹ sử dụng các biện pháp trừng phạt).
Mỹ-Phương Tây lo ngại thảm họa
Bình luận về những phát biểu trên của Tổng thống Putin, tờ NI cho rằng tất cả các đề xuất đều được thiết kế nhằm giúp nước Nga trở thành nước đứng đầu trên thực tế của một khối không liên kết mới bao gồm các quốc gia không muốn bị ép buộc lựa chọn giữa Washington và Bắc Kinh, hay phải chấp nhận các chương trình nghị sự của Mỹ hay của Trung Quốc.
NI cho rằng Tổng thống Putin dường như đang hy vọng rằng uy thế ngày càng tăng của các nhân vật có quan điểm "diều hâu" đối với Trung Quốc trong cả hai đảng của Mỹ sẽ tạo ra những lo ngại - thậm chí là đối với cả các đồng minh của Mỹ - về việc bị lôi kéo vào một cuộc Chiến tranh Lạnh giữa Washington và Bắc Kinh.
Như vậy, những nước này được cho là sẽ “nghe theo” các đề xuất của Nga, được khuyến khích giúp bảo toàn sức mạnh kinh tế của Nga thay vì ủng hộ các sức ép trừng phạt của Mỹ.
Tờ báo Mỹ đưa ra cảnh báo rằng dù ông Trump tái đắc cử nhiệm kỳ hai hay ứng cử viên Joe Biden đắc cử, nếu Mỹ không muốn mặc cả hay thỏa hiệp với Nga, Moscow có thể thực hiện các biện pháp khiến Mỹ phải trả giá đắt hơn, hoặc sẽ làm những điều gây tổn tại tới lợi ích của Mỹ. Tuy nhiên, NI nhấn mạnh nhà lãnh đạo Nga từng đưa ra những tuyên bố như vậy trước đây và chưa bao giờ được “nhiệt tình hưởng ứng”.
Bài viết của NI được đăng tải trong bối cảnh quan hệ Nga-Mỹ đang ở mức thấp chưa từng có và người Mỹ cũng tỏ ra lúng túng với chính sách của mình. Hồi đầu tháng 8, hơn 100 chính trị gia, nhà ngoại giao và các lãnh đạo quân đội có uy tín của Mỹ đã ký chung một lá thư, trong đó nhấn mạnh rằng chính sách của Washington đối với Moscow hiện nay “không hiệu quả”. Họ kêu gọi giờ là lúc Mỹ cần “xem xét lại” chính sách này.
Cốt lõi của các đề xuất là việc Mỹ “cần phải đối xử với nước Nga như họ vốn có, chứ không phải theo cách mà chúng ta muốn họ trở thành, tận dụng toàn bộ sức mạnh nội tại, nhưng phải cởi mở trong ngoại giao”.
Giới phân tích phương Tây thừa nhận rằng những hoài nghi giữa Nga và Mỹ đã đạt tới mức độ cao chưa từng có. Có thể sẽ phải mất tới nhiều năm, thậm chí là nhiều thập kỷ, để hóa giải những khúc mắc này.
Tuy vậy, trang moderndiplomacy.eu có bài viết nhận định, theo thời gian, khi nhận thức được những đòi hỏi dài hạn về an ninh, Mỹ và Nga sẽ buộc phải tái thiết quá trình hướng đến hợp tác. Điều này sẽ không bị ảnh hưởng bởi các cuộc bầu cử tại Mỹ.
Trang phân tích này nhấn mạnh, thế giới đang đối mặt với những nguy cơ ngày càng rõ ràng. Khi khủng hoảng bùng phát, cả thế giới, nhất là những cường quốc dẫn đầu, có trách nhiệm đặc biệt với số phận của toàn thế giới, sẽ phải có những quyết định vượt quá lợi ích trước mắt của mình.
Trang này dẫn lại lời nhà kinh tế học người Mỹ John Kenneth Galbraith: “Chính trị không phải là nghệ thuật của những điều khả thi. Chính trị gồm những lựa chọn giữa một bên là thảm họa và một bên là điều không thú vị”.
Bài viết kết luận rằng: “Điều mà người ta có thể kỳ vọng là giới chính trị gia tại Mỹ và Nga sẽ không chọn lấy thảm họa”.