Những uẩn khúc đằng sau một bản án của TAND tỉnh Lạng Sơn

Phòng xử chật kín người dân

Tham gia phiên xét xử phúc thẩm có đông đảo người dân tại xã Vân Mộng và các nhân chứng liên quan đến vụ án.

Luật sư Nguyễn Quang Dũng, giám đốc Công ty Luật Đại Kim (Đoàn luật sư TP Hà Nội) là người bào chữa cho bị cáo Lương Văn Đạt.

Tại phiên tòa, luật sư Dũng đề nghị HĐXX triệu tập bổ sung hai nhân chứng gồm Tô Văn Tuyền và Đinh Văn Man, một trong những người này có trách nhiệm, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, vì tại thời điểm xảy ra vụ việc, Lương Văn Đạt được cho là đã có hành vi can ngăn mâu thuẫn giữa ông Đình Văn Man với một số người khác tại bãi cát.

Toàn cảnh phiên xét xử.

Theo nội dung bản Cáo trạng truy tố Lương Văn Đạt của VKSND huyện Lộc Bình, vào khoảng 13h ngày 17/4/2018 tại khu vực bãi cát sỏi thuộc thôn Phiêng Phúc, xã Vân Mộng, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, xuất phát từ mâu thuẫn giữa nhân dân trong xã Vân Mộng và Công ty CP Thương mại Khoáng sản Phúc Đại Lợi (gọi tắt Cty Phúc Đại Lợi) trong việc khai thác cát, sỏi dẫn đến nhiều người dân trong xã đã có hành vi hô hào, ném đá vào xe ô tô để cản trở việc khai thác.

Cụ thể, phản đối việc khai thác cát, sỏi của Cty Phúc Đại Lợi, một số đối tượng gồm: Lương Thị Bình, Lương Thị Nhung, Đinh Thị Íu, Hoàng Văn Phới, Hoàng Văn Thức và Lương Văn Hoài cùng trú tại xã Vân Mộng, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn cầm gạch, đá ném vỡ kính ô tô và dùng bật lửa đốt xe ô tô BKS 98H-3815 đang dừng đỗ tại địa phận xã Vân Mộng, huyện Lộc Bình.

Đến khoảng 13h30 cùng ngày, một số người dân di chuyển đến vị trí xe ô tô BKS 12C-062.06 đang đỗ tại địa phận thôn Phiêng Phúc, xã Xuân Lễ, huyện Lộc Bình và cầm gạch, đá ném vào chiếc xe ô tô BKS 12C 062.06 và nhiều người dân tại xã này đã hô hào đốt xe.

Khu vực doanh nghiệp Phúc Đại Lợi khai thác cát gây bức xúc cho người dân dẫn đến sự việc mâu thuẫn, ẩu đả ngày 17/4/2018.

Lúc này có Lương Văn Đạt đi đến gần xe ô tô BKS 12C-062.06 và nghe mọi người hô hào “đốt đi, đốt đi”, nghe mọi người hô như vậy, Lương Văn Đạt chủ động đến cạnh cửa xe bên trái, cửa lái dùng tay mở rộng cửa hơn rồi dùng tay phải lấy chiếc bật lửa ga bằng nhựa màu xanh ở trong túi quần của Đạt ra bật châm lửa vào ghế ngồi, sau đó ngọn lửa lan rộng ra cả cabin gây thiệt hại nhiều bộ phận của xe.

Tại bản kết luận định giá tài sản số 10/K1- HĐGĐTS ngày 14/5/2018 của Hội đồng định giá tài sản tố tụng hình sự kết luận về tài sản hỏng cần thay thế đối với xe ô tô BKS 12C-062.06 có tổng số tiền là 405 triệu đồng.

Ngày 20/8/2019 TAND huyện Lộc Bình đã tuyên Lương Văn Đạt mức án 8 năm tù với tội danh “hủy hoại tài sản”.

Các nhân chứng có mặt tại tòa.

Tại phiên xét xử phúc thẩm, bị cáo Lương Văn Đạt xác nhận không phạm tội “hủy hoại tài sản” và không phạm tội gì khác và cho rằng mình bị oan.

Lương Văn Đạt khai với HĐXX: “Khi bị cáo ra đến cầu thì đã thấy hai xe cháy rồi, khoảng 15 phút sau đó bị cáo lại về chỗ đám ma, bởi trước đó bị cáo Đạt đang ở một đám ma ở trong xã”.

Khai tại tòa, bị cáo Đạt trả lời về vấn đề những lời khai tại cơ quan điều tra, bị cáo Đạt khai viết lời khai theo cơ quan điều tra.

Chi tiết này được chủ tọa phiên tòa yêu cầu bị cáo Đạt trình bày rõ về những lời khai tại cơ quan Công an. Theo đó, bị cáo Đạt khai những lời khai của mình tại cơ quan Công an là sai hết. Đồng thời bị cáo Đạt cho rằng mình bị oan và kêu oan tài tòa.

Chủ tọa phiên tòa hỏi phía bị hại, chủ sở hữu chiếc xe 12C-062.06, phía bị hại xác nhận chiếc xe bị cháy hoàn toàn phần đầu.

HĐXX hỏi người bị hại về việc có nhìn thấy bị cáo Đạt đốt xe không, bị hại là ông Triệu Ngọc Kim (chủ sở hữu chiếc ô tô 12C-062.06) khai nhận không biết và không nhìn thấy bị cáo Đạt đốt xe.

Rất đông người dân tại xã Vân Mộng tham gia theo dõi phiên tòa.

Tại tòa, nhân chứng Dương Văn Điều cũng khai: “Tôi đến bãi cát Phiêng Phảng, xã Vân Mộng có thấy chiếc ô tô bên xã Vân Mộng đang cháy, còn một chiếc xe bên xã Xuân Lễ không cháy, tôi thấy mọi người hô hào, ném đá, một lúc sau thì thấy xe cháy”. Nhân chứng Điều cũng khai nhận không nhìn thấy bị cáo Đạt cầm đá ném về phía chiếc xe ô tô của ông Kim.

Trước câu hỏi của HĐXX về việc có nhìn thấy bị cáo Đạt ở đó không? nhân chứng trả lời có thấy Đạt nhưng không thấy bị cáo Đạt đốt và chỉ thấy bị cáo Đạt đứng ở đầu xe.

Một số nhân chứng khác tại phiên tòa cũng khai nhận việc nhìn thấy bị cáo Đạt có mặt tại hiện trường, nhưng không thấy bị cáo đốt xe.

Nhân chứng Lương Văn Hoài khai: “Khi tôi ra thì thấy có một xe cháy, có nhìn thấy bị cáo Đạt ném đá và sau đó nhìn thấy Đạt châm lửa vào ghế xe.

Tuy nhiên, nhân chứng Hoài không nhận diện được chiếc bật lửa màu gì. Nhân chứng Hoài cũng khai nhận việc tại cơ quan điều tra không bị mớm cung, nhục hình và không có mâu thuẫn với bị cáo Đạt.

Đại diện VKSND tỉnh Lạng Sơn.

Một nhân chứng khác cũng cho rằng không thấy bị cáo Đạt tại hiện trường. Về việc mớm cung, nhục hình, các nhân chứng khai nhận không bị mớm cung, nhục hình, và không có mâu thuẫn gì đối với bị cáo Đạt.

Cũng tại phiên tòa, chủ tọa phiên tòa đã công bố lời khai của bị cáo Lương Văn Đạt với nội dung cơ bản bị cáo Đạt khai nhận hành vi. Đồng thời HĐXX cũng đã công bố một số bút lục ghi nhận lời khai của các nhân chứng có mặt tại phiên tòa.

Một điều đặc biệt quan trọng và được nhiều người quan tâm qua lời khai của bị cáo Lương Văn Đạt, bởi tại phiên phúc thẩm lần này, bị cáo Đạt liên tục kêu oan và nói rằng những lời khai của mình trước đó là khai theo công an.

Lý do được Đạt khai và viết theo lời công an được Đạt trình bày “Do bên cơ quan điều tra nói là doanh nghiệp (Công ty Phúc Đại Lợi-PV) đã trả hết tiền cho bị hại rồi, nên bị cáo mới viết, những điều bị cáo viết là không đúng sự thật”.

Tại bút lục số 121 bị cáo Đạt khai: Tôi đứng gần cửa xe thì phía sau tôi có các anh Hoài, anh Phúc, anh Phới… những người này cùng nhau hô “đốt xe” bằng tiếng dân tộc.

Sau khi nghe mọi người hô hào như vậy tôi mới lấy bật lửa ra đốt xe ô tô”, Tuy nhiên, tại phiên xét xử phúc thẩm lần này, bị cáo Đạt phủ nhận lời khai này và cho rằng không phải mình khai và được đọc cho viết.

Vì sao HĐXX không công khai Clip?

Trong phiên xét xử phúc thẩm lần này, bị hại Triệu Ngọc Kim khai đã cung cấp cho HĐXX hai đoạn clip được Lành Văn Chiến (người lái xe 12C-062.06) quay vào thời điểm xảy ra sự việc tại bãi cất Phiêng Phảng.

Đây là hai đoạn clip đặc biệt quan trọng, ghi lại khung cảnh hỗn loạn xảy ra vụ việc người dân tụ tập chống lại doanh nghiệp (Công ty Phúc Đại Lợi) khai thác cát gây bức xúc tại xã Vân Mộng xảy ra vào ngày 17/4/2018.

Người quay hai clip này là Lành Văn Chiến, Lãnh Văn Chiến khai clip đầu tiền quay gần đó, clip thứ hai được Chiến quay ở vị trí xa hơn, “việc quay clip này được tôi thực hiện bằng máy điện thoại Samsung Galasy Not6”.

Luật sư Nguyễn Quang Dũng bào chữa cho bị cáo tại phiên tòa.

Tại phiên tòa, Luật sư Nguyễn Quang Dũng yêu cầu HĐXX công bố nội dung hai đoạn clip được Lành Văn Chiến quay lại sự việc xảy ra vào ngày 17/4/2018, do ông Triệu Ngọc Kim, người bị hại cung cấp cho HĐXX. Tuy nhiên, chủ tọa phiên tòa cho rằng việc này không cần thiết, và không công bố hai đoạn clip vì cho rằng hai cờ líp là do bị hại tự nộp.

Tuy nhiên, đưa ra quan điểm bào chữa cho bị cáo Lương Văn Đạt, Luật sư Nguyễn Quang Dũng cho rằng hai clip này có vai trò hết sức quan trọng trong vụ án, đồng thời luật sư cho rằng cơ quan điều tra đã tắc trách trong quá trình thu thập tài liệu và yêu cầu giám định hai đoạn clip này đề củng cố thêm chứng cứ cho vụ án.

Chủ tọa phiên tòa cũng đưa ra câu hỏi đối với người quay clip là Lành Văn Chiến về việc khi quay cờ líp thì chiếc xe đã cháy chưa, hay chưa cháy. Trả lời câu hỏi của HĐXX, Lành Văn Chiến khai “Tôi cũng không rõ lắm…”

Tại phiên tòa, luật sư đưa ra một vật dụng là chiếc bật lửa cầm trên tay và hỏi nhân chứng “có nhìn thấy gì không?” thì người làm chứng là Lương Văn Hoài trả lời không nhìn thấy gì. Nhân chứng khẳng định không nhìn thấy chiếc bật lửa và không xác định được màu sắc của chiếc bật lửa.

Luật sư đưa ra quan điểm các bút lục thể hiện lời khai thể hiện bị cáo Lương Văn Đạt cầm chiếc bật lửa gas mầu xanh, nhưng tại phiên tòa, nhân chứng không nhận diện được chiếc bật lửa mà luật sư cầm trên tay tại tòa.

Luật sư Dũng cũng yêu cầu HĐXX hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại vụ án để đảm bảo khách quan của vụ án, đồng thời yêu cầu trưng cầu giám định nội dung hai đoạn clip phía bị hại cung cấp cho HĐXX.

Tuy nhiên, các yêu cầu của luật sư bào chữa đã không được chấp nhận, sau phần nghị án, HĐXX tuyên án không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Lương Văn Đạt, quyết định tuyên giữ nguyên bản sơ thẩm đã tuyên bị cáo Lương Văn Đạt 8 năm tù, ngoài ra Lương Văn Đạt còn phải bồi thường số tiền hơn 400 triệu đồng cho phía bị hại.

Văn Đại