Những trang trại rau trong lòng thành phố

Xu thế tất yếu

Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng đã khiến diện tích đất nông nghiệp bị giảm dần, dân cư các thành phố lớn tăng chóng mặt. Bên cạnh đó, quá trình biến đổi khí hậu tác động mạnh đến điều kiện canh tác, nhiệt độ tăng và lượng mưa thay đổi thất thường ảnh hưởng nặng nề đến mùa vụ... đã tạo điều kiện cho NNĐT phát triển ở nhiều nơi trên thế giới.

Mô hình NNĐT là hình thức tận dụng các diện tích nhỏ, các lô đất trống, sân vườn, ban công, sân thượng… tại các thành phố lớn để trồng cây hay chăn nuôi. Từ đó, mô hình này vừa tạo ra tạo hiệu quả sản xuất, kinh tế, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng môi trường do có thể tái sử dụng chất thải đô thị để làm phân bón, nước tưới... So với canh tác truyền thống, NNĐT cho phép người dân thưởng thức sản phẩm tươi sống quanh năm và đơn giản.

Vào những năm 1990, tại Cairo (Ai Cập), một nhóm giáo sư nông nghiệp đã phát triển phương pháp trồng rau trên sân thượng tại khu vực đô thị đông dân. Tiếp đó, năm 2001, với sự trợ giúp của FAO (Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc), mô hình này đã nhanh chóng được mở rộng.

Còn tại Mumbai (Ấn Độ), một trong những thành phố có mật độ dân cao nhất thế giới, người dân dùng bã mía trộn đất trong túi nhựa hay trong các loại hộp, ống, lốp xe, treo trên ban công, thậm chí trên tường, để trồng rau ăn tại gia và tăng thu nhập. Theo thống kê, mỗi hộ gia đình có thể tự túc được 5kg rau quả mỗi ngày.

Tại nhiều thành phố lớn ở Trung Quốc, NNĐT và ven đô cung cấp tới 85% nhu cầu về rau xanh, 50% về thịt trứng. Riêng Thượng Hải dùng đến 60% rau, 90% trứng và có 800.000 việc làm từ NNĐT. Bắc Kinh thu được tới 271 triệu USD mỗi năm nhờ khai thác du lịch NNĐT.

Theo thống kê năm 2008, Cuba có hơn 20 vạn thị dân làm việc trong ngành này và sử dụng 140km2 đất đô thị cho NNĐT. Với sự phát triển mạnh mẽ, NNĐT đã cung ứng thực phẩm tươi sống tại chỗ cho phần lớn cư dân đô thị. Nhờ đó thủ đô Havana đã tự túc được đến 90% thực phẩm hàng ngày.

Trang trại rau khổng lồ trên tầng thượng Paris

Một trang trại rộng 14.000m² đang xây dựng ở phía Tây Nam thủ đô Paris (Pháp). Dự kiến công trình này sẽ hoàn thành vào năm 2020 và được xem là dự án nông trại đô thị lớn nhất thế giới.

Theo kế hoạch, hơn 30 loài thực vật khác nhau sẽ được trồng tại khu vực này, với mức thu hoạch khoảng 1.000kg trái cây và rau quả mỗi ngày vào mùa cao điểm. Nông trại chỉ yêu cầu khoảng 20 người làm vườn và sử dụng hoàn toàn các phương pháp hữu cơ.

Ông Pascal Hardy, sáng lập dự án cho biết: “Mục đích của dự án là đưa nông trại trở thành mô hình sản xuất bền vững được nhân rộng trên toàn cầu. Chúng tôi sẽ sử dụng những sản phẩm chất lượng, phát triển nhịp nhàng với chu kỳ tự nhiên. Tất cả đều ở trung tâm của Paris”.

Nằm trên sân thượng của một tổ hợp triển lãm lớn hiện đang được xây dựng lại ở quận 15, trang trại Paris Expo Porte de Versailles sẽ có nhà hàng và quán bar tại chỗ với sức chứa khoảng 300 người. Bên cạnh được ngắm nhìn toàn cảnh thủ đô Paris tráng lệ, các thực khách sẽ được phục vụ món ăn sử dụng bằng các sản phẩm theo mùa trồng trên sân thượng.

“Sản phẩm của chúng tôi sẽ cung cấp cho người dân ở phía Tây Nam thành phố thông qua hệ thống rau hộp hoặc các cửa hàng, khách sạn và căng-tin. Qua đó, trang trại giúp giảm các nguồn thực phẩm không được nuôi trồng trong môi trường tự nhiên. Ngoài ra, chúng tôi sẽ không sử dụng bất kỳ loại thuốc trừ sâu hoặc hóa chất nào. Vì vậy, trang trại sẽ là thiên đường đa dạng sinh học”, ông Hardy nói.

Mặt khác, trại cũng sẽ cung cấp một loạt các dịch vụ liên quan đến NNĐT như các tour du lịch về giáo dục, hội thảo xây dựng và các sự kiện đặc biệt. Cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng, đây sẽ là cơ hội cho người dân địa phương muốn có rau sạch có thể thuê một thùng đất đặt tại trang trại. Họ sẽ hoàn toàn chủ động được nguồn thực phẩm hàng ngày.

Bên cạnh dự án nay, chính quyền Paris cam kết trồng 100ha rau củ trên khắp thủ đô trước năm 2020. Theo đó, 1/3 diện tích tại Paris sẽ được sử dụng cho NNĐT.

Ngọc Ly