Những trận thua 'cần nhìn lại' của lực lượng hải quân Mỹ

Trang National Interest nhắc lại các trận thua tồi tệ nhất của hải quân Mỹ trong nhiều năm trước đây. Trong danh sách này có cả những thất bại về mặt chiến thuật dẫn đến "các hoạt động gây ra hậu quả chính trị trực tiếp". Những hoạt động này làm tổn hại đến vị thế ngoại giao của Mỹ đối với các quốc gia khác.

Vùng biển Ironbottom Sound

Trận chiến đảo Savo (ngày 9/8/1942) được nhà sử học Samuel Eliot Morison cho rằng là "thất bại tồi tệ nhất từng có của hải quân Mỹ”. Vùng biển Ironbottom Sound gần quần đảo Solomon trên Thái Bình Dương được coi là một trong những nấm mồ tàu chiến lớn nhất thế giới, bởi nó đã chôn vùi khoảng 50 chiến hạm trong Thế chiến II.

Tháng 8/1942, quân đồng minh với nòng cốt là thủy quân lục chiến Mỹ đổ bộ lên đảo Guadalcanal, Tulagi và Nggela ở phía đông quần đảo Solomon nhằm cản bước quân Nhật, đồng thời khống chế tuyến đường hậu cần và liên lạc giữa Mỹ, Australia và New Zealand.

Ảnh minh họa. Nguồn: Worldwar2facts.

Khác với Mỹ, hải quân Đế quốc Nhật Bản (IJN) thường hoạt động tốt trong các cuộc giao tranh vào ban đêm. Đô đốc Gunichi Mikawa đã đưa một nhóm đặc nhiệm mặt nước xuống vào đêm 8/8 để tấn công các tàu Mỹ đang dỡ hàng trên đảo Guadalcanal. Các chỉ huy Mỹ đã phân tán các tàu tuần dương và khu trục hạm của họ thành bốn phân đội trong nỗ lực bảo vệ các lối vào khu vực Ironbottom Sound nằm giữa các đảo Guadalcanal, Savo và Florida.

Theo đó, phi đội tập trung của Mikawa đã tấn công hạm đội đồng minh vào đêm hôm đó, để lại đống đổ nát của bốn tàu tuần dương hạng nặng (trong tổng số sáu tàu hiện tại) nằm rải rác trên đáy biển, chưa kể hai tàu khu trục bị hư hại và 1.077 thủy thủ thiệt mạng.

Liên minh đột kích trong nội chiến

Hải quân liên minh đã áp đặt một cuộc phong tỏa đối với liên minh miền Nam nước Mỹ, và việc giành quyền kiểm soát các con sông từ liên minh đã chia nhỏ nền cộng hòa ly khai. Như sĩ quan Alfred Thayer Mahan lưu ý, người miền Nam đã “kết nạp kẻ thù vào lòng” bằng cách cho phép liên minh giành quyền kiểm soát các tuyến đường thủy nội bộ như Mississippi.

“Không bao giờ,” Mahan nói thêm, “sức mạnh trên biển đóng một vai trò quan trọng hay có ý nghĩa quyết định hơn” so với cuộc đấu tranh giành lấy Bắc Mỹ.

Ảnh minh họa. Nguồn: Bussiness Insider.

Điều đó không có nghĩa là liên minh miền Nam bất lực trên biển. Những "kẻ đột kích" như CSS Alabama, Florida, và Shenandoah đã bị đốt cháy. Liên minh cũng bắt giữ và đòi tiền chuộc 225 thương nhân và thợ săn cá voi trong suốt cuộc chiến, cùng với 27 người khác do tư nhân cử đi. Chiến công của họ đã khiến những người tham chiến của liên minh thoát khỏi nhiệm vụ phong tỏa, tăng tỷ lệ an toàn và khiến các chủ hàng chuyển hầu hết các tàu gắn cờ Mỹ sang cơ quan đăng kiểm nước ngoài nhằm thoát khỏi những kẻ săn mồi phía Nam.

Tóm lại, Florida, Alabama và những "anh em" khác đã gây thiệt hại lâu dài cho hoạt động vận chuyển thương mại của Mỹ. Do đó đối với một trong ba “trụ cột” sức mạnh đường biển của Mahan, sự tàn phá mà họ gieo rắc đã minh chứng cho nhận xét của Mahan rằng du kích trên thực tế tạo thành "một hoạt động thứ yếu quan trọng nhất" trong chiến tranh trên biển.

Đột kích tàu địch có thể không quyết định kết quả của các cuộc chiến tranh, nhưng nó đóng góp rất nhiều. Và như cuộc nội chiến cho thấy, kẻ yếu có thể phải trả giá đáng sợ cho kẻ mạnh ngay cả khi thua cuộc.

Chiến tranh giành độc lập

Nếu đảo Savo là thất bại thảm họa nhất của Mỹ trong một cuộc chiến công bằng, thì chiến tranh Cách mạng là tổn thất tồi tệ nhất trong một cuộc chiến không công bằng. Trận chiến này chứng tỏ rằng một người tham chiến cần có một lực lượng hải quân của riêng mình để đánh bại kẻ thù với một hạm đội lớn.

Ảnh minh họa. Nguồn: AP.

Trận chiến cũng đưa ra bài học rằng việc ứng biến quân đội dễ dàng hơn so với hải quân. Bài học của Chiến tranh giành độc lập là một cường quốc muốn theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập phải duy trì một lực lượng hải quân tương xứng với mục đích quốc gia của mình.

Bích Thảo (Theo National Interest)