Những trận mưa 'quá độ' đã giáng xuống hàng triệu người trên khắp châu Á

Theo Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế đưa ra dữ liệu vào tháng 7/2020, mưa, lũ lụt đã tấn công gần 10 triệu người ở Nam Á, phá hủy mùa màng và đất canh tác, buộc phải sơ tán và làm chết ít nhất 550 người ở Bangladesh, Ấn Độ và Nepal. Tại Bangladesh, một phần ba diện tích đất đã bị nhấn chìm, hàng trăm nghìn người mắc kẹt và hơn 500.000 ngôi nhà bị ngập. Các con số này đã được Liên hiệp quốc thông báo chính thức và ghi nhận hơn 100 người đã chết trong lũ lụt và lở đất ở Nepal.

Vào tháng 7 vừa qua, Tổ chức Cứu trợ nhân đạo của Liên minh châu Âu cho biết, mưa lớn và lũ lụt buộc khoảng 2,7 người ở Trung Quốc phải sơ tán, và Tân Hoa Xã đã nhấn mạnh lũ lụt quanh lưu vực sông Dương Tử năm nay là “chưa từng có” trong lịch sử. Và ở Mông Cổ, an ninh lương thực đã trở thành một vấn đề cấp bách đối với hàng trăm gia đình phải sơ tán sau khi lũ quét tàn phá. Các nhà phân tích cho biết, đại dịch Covid-19 đã siết chặt nguồn cung ứng cứu trợ và làm chậm phản ứng thiên tai ở nhiều quốc gia, trong khi các nền kinh tế gặp khó khăn do đóng cửa khiến nhiều cộng đồng khó phục hồi hơn.

Những trận mưa lớn và gió mùa bất thường đã và đang gây ra lũ lụt nghiêm trọng trên các vùng rộng lớn ở châu Á

Lũ lụt là hiện tượng khá phổ biến ở châu Á do đặc thù vị trí địa lý và ảnh hưởng lớn tới năng suất nông nghiệp - trong các mùa gió mùa khác nhau của châu Á. Nhưng tình trạng đã đặc biệt nghiêm trọng trong những năm gần đây. Cơ quan vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết, lũ lụt năm nay là "quá mức". Một bản đồ theo dõi lượng mưa sử dụng dữ liệu vệ tinh, được công bố vào tháng 7 cho thấy một số khu vực ở châu Á đã chứng kiến lượng mưa hơn 1.000mm kể từ tháng 6. Tổ chức Khí tượng thế giới của Liên hiệp quốc cho biết, lượng mưa đã cao hơn 150mm so với tiêu chuẩn ở các vùng phía bắc và đông bắc Ấn Độ trong năm nay, trong khi các vùng phía tây Nhật Bản chứng kiến lượng mưa trung bình của tháng gấp ba lần trong một tuần. Các nhà khoa học cho biết, biến đổi khí hậu đang khiến thời tiết cực đoan trở nên khó lường và khốc liệt hơn. Các nghiên cứu được gọi là "phân bổ sự kiện cực đoan" đã tập trung vào vai trò của biến đổi khí hậu đối với các thảm họa cụ thể, bao gồm cả những trận mưa lớn trước gió mùa đổ bộ vào đông bắc Bangladesh vào năm 2017.

Trong khi nhiều khu vực của châu Á hiện đã và đang phải vật lộn với lũ lụt của năm 2020, một số khu vực rõ ràng là khô hạn. Theo Ủy ban khu vực sông Mekong, các vùng của Lào đã phải đối mặt với tình trạng hạn hán khắc nghiệt và lượng mưa trong những tháng đầu năm là dưới mức trung bình. Xa hơn ở phía dưới hệ thống sông Mekong, ở Campuchia, mưa thấp và các đập thủy điện ở thượng nguồn cũng đã làm trì hoãn hiện tượng hàng năm. Mưa gió mùa khiến sông Tonlé Sap tràn và ngược dòng - cung cấp năng lượng cho thủy sản nội địa và bổ sung chất dinh dưỡng cho đất - nhưng năm nay, việc đảo chiều có thể xảy ra chậm hơn nhiều tuần so với kế hoạch.

Việt Dũng