Những tình tiết cần làm rõ trong vụ vỡ nợ lớn nhất Quảng Trị
Chiều 11–7, sau 1 ngày xét xử sơ thẩm vụ án Nguyễn Thị Lan Hương (34 tuổi, trú P.1, TP Đông Hà, Quảng Trị) về tội 'Lừa đảo chiếm đoạt tài sản', TAND tỉnh Quảng Trị đã quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung nhằm làm rõ một số nội dung, tránh bỏ lọt tội phạm.
Chiều 11–7, sau 1 ngày xét xử sơ thẩm vụ án Nguyễn Thị Lan Hương (34 tuổi, trú P.1, TP Đông Hà, Quảng Trị) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, TAND tỉnh Quảng Trị đã quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung nhằm làm rõ một số nội dung, tránh bỏ lọt tội phạm.
Các bị hại muốn biết Lan Hương đã trả nợ những ai trong số tiền chiếm đoạt hơn 55 tỷ đồng?
Siêu “đáo hạn ngân hàng”
Ngày 20–10–2016, Hương chính thức trình diện CA về việc vỡ nợ, chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng của người cho vay. Tính đến thời điểm đó, vụ vỡ nợ này là lớn nhất tại Quảng Trị. Nạn nhân đủ thành phần, người buôn bán, người cho vay trả góp ở chợ cực kỳ hoang mang, bấn loạn. Có nạn nhân nhận tin dữ khi vừa sinh con, sốc tinh thần, vợ chồng mâu thuẫn dẫn đến ly tán. Có người tuổi cao “chết đứng” khi toàn bộ vốn liếng dưỡng già bay sạch. Ngày xét xử, chỉ 6/12 bị hại đến tòa, với họ, câu chuyện gần 3 năm qua vẫn là cơn ác mộng chưa nguôi.
Trên cơ sở điều tra, xác định được, từ năm 2011, Hương vay trả góp một số người để kinh doanh shop quần áo nhưng đến năm 2014 việc làm ăn dần thua lỗ. Thời điểm đó, Hương cũng mang thai, do sức khỏe không tốt nên nghỉ kinh doanh. Tính đến tháng 5–2014, Hương còn nợ tiền vay trả góp 384 triệu đồng, trong đó tiền gốc 320 triệu đồng. Không thu nhập, mọi chi phí sinh hoạt gia đình đều phụ thuộc tiền lương của chồng (4 triệu đồng/tháng) nên Hương tiếp tục vay trả góp nhằm che giấu tình trạng tài chính của mình. Qua tìm hiểu, biết những người làm đáo hạn ngân hàng dễ huy động được nguồn tiền lớn nên Hương tung tin làm lĩnh vực này, cần vay tiền để làm các gói đáo hạn lớn, chấp nhận mức lãi suất cao hơn lãi suất hình thức “vay trả góp” và cam kết trả gốc, lãi đúng hạn. Hương cũng thông qua người quen biết để tiếp cận “mục tiêu tiềm năng”.
Thời gian đầu, Hương vay chỉ vài trăm triệu đồng, mức lãi suất thấp. Để trả khoản vay trước, Hương lại vay của người khác. Đến tháng 7–2016, số người cho vay giảm dần nên Hương gần như mất hết khả năng thanh toán cho các khoản vay trước đó. Khi chủ nợ yêu cầu trả tiền thì Hương đưa ra thông tin gian dối như gói vay của khách hàng đang bị nợ xấu, chưa được giải ngân, hay “gói phi chính phủ” đang bị chậm trễ... Sang đầu tháng 8–2016, Hương tiếp tục đưa ra thông tin gian dối và đề nghị một số chủ nợ đồng ý cho vay tiếp và lôi kéo thêm những người cho vay mới.
Theo cáo trạng, tổng số tiền Hương chiếm đoạt của 12 bị hại là 55,4 tỷ đồng (làm tròn số). Ngoài hành vi chiếm đoạt tài sản trên, Hương còn khai nhận mượn của cô, chú ruột, bạn bè hàng tỷ đồng.
Vì sao trả hồ sơ điều tra bổ sung?
Nêu quan điểm luận tội, đại diện VKS đề xuất xử phạt Hương 19 đến 20 năm tù. Tranh luận, các bị hại cho rằng chỉ trong 1 khoảng thời gian ngắn, Hương đã vay lên đến hơn 55 tỷ đồng và nhanh chóng tuyên bố vỡ nợ. Theo cáo trạng, Hương chiếm đoạt hơn 55 tỷ đồng để trả nợ và tiêu xài cá nhân. Các bị hại đều đặt câu hỏi: Hương đã trả nợ cho những ai vì không thấy đề cập cụ thể. Dòng tiền vay đã chảy về đâu? 6 bị hại có mặt tại tòa đề nghị HĐXX làm rõ. Một số bị hại đề nghị mức án nghiêm khắc, cao nhất đối với Hương.
Một số bị hại cũng không đồng ý với nhận định, chồng Hương tin vợ làm đáo hạn ngân hàng, không hay biết việc lừa đảo chiếm đoạt, đề nghị HĐXX làm rõ vai trò của chồng Hương, vì có tham gia ký vào giấy vay nợ, nhận tiền, chuyển tiền cho bị hại... Luật sư bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị hại Kim Nhung tại phiên tòa cũng tập trung đề nghị xem xét hành vi của chồng bị cáo Hương, không chỉ trong các lần vay với Kim Nhung mà còn ở một số trường hợp khác cho thấy có dấu hiệu đồng phạm. Luật sư cũng đề nghị làm rõ Hương đã dùng tiền chiếm đoạt trả nợ cho những ai? Qua tranh luận, luật sư này đề nghị HĐXX trả hồ sơ điều tra bổ sung.
Thực tế, sau khi VKS ban hành cáo trạng vào tháng 11-2018 và chuyển hồ sơ sang Tòa đề nghị truy tố xét xử, TAND tỉnh đã trả hồ sơ điều tra bổ sung, trong đó có nội dung liên quan hành vi của chồng Hương, đề nghị làm rõ có dấu hiệu đồng phạm hay không. Đến tháng 5–2019, VKS ban hành cáo trạng thay thế, vẫn giữ nguyên truy tố 1 bị can là Hương.
Sau khi nghị án, HĐXX tuyên trả hồ sơ điều tra bổ sung, với lý do nhiều hành vi chưa được xem xét. Theo đó, cần làm rõ Hương chiếm đoạt tiền để sử dụng mục đích gì? Làm rõ trách nhiệm liên quan khoản mượn 3 người là Chung, Hà và Lộc. Và làm rõ hành vi liên quan đến chồng Hương, có vai trò đồng phạm, giúp sức cho vợ hay không... Các bị hại đều nhất trí với quyết định này.
