Những sự kiện giáo dục 'chấn động' năm 2018

Năm qua cả nước xôn xao vì gian lận điểm thi THPT quốc gia liên tỉnh.

Bê bối trong xét công nhận giáo sư, phó giáo sư năm 2017

Ngày 2/2, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố danh sách 1.226 ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư năm 2017. Số người đạt tiêu chuẩn gấp 1,7 lần năm 2016 và 2,3 lần năm 2015.

Dư luận được phen lo ngại chất lượng của ứng viên trong "chuyến tàu vét" trước khi có quy định tiêu chuẩn mới. Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng GD&ĐT, Chủ tịch Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo chất lượng xét công nhận giáo sư, phó giáo sư năm 2017.

Ngày 6/3, sau rà soát, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố quyết định công nhận 1.131 người đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017. Như vậy, có 95 trường hợp ứng viên “không đạt chuẩn” gồm nhiều quan chức chờ xác minh do chưa đủ tiêu chuẩn, có đơn thư khiếu nại, tố cáo. Thanh tra Bộ Giáo dục vào cuộc, xem xét từng trường hợp bị gác lại.

Một tháng sau, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư cho 53 người. Trong hơn 40 người không được công nhận giáo sư, phó giáo sư năm 2017, có Bộ trưởng Y tế cũng như nhiều quan chức các ngành.

Ngày 31/8, Thủ tướng ban hành quyết định 37 quy định tiêu chuẩn, thủ tục xét công nhận đạt tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư với nhiều tiêu chí cụ thể, khắt khe hơn. Đợt xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư đầu tiên theo Quyết định 37 sẽ bắt đầu vào năm 2019.

Nổi cộm bạo hành học đường, xâm hại tình dục

Ngay cuối tháng 1, ở Long An, một cô giáo tiểu học bắt học sinh quỳ gối đã "lĩnh" ngay sự trừng phạt của phụ huynh với yêu cầu tương tự.

Tháng 2/2018, có 4 phụ huynh tới Trường Tiểu học Bình Chánh lớn tiếng phản ánh cách giáo dục của cô giáo tên N. vượt quá chuẩn mực sư phạm. Biết mình sai, cô giáo này nhận lỗi và hứa khắc phục sai sót. Dù vậy, một phụ huynh không đồng tình. Cô giáo đành xuống nước: "Vậy tôi sẽ quỳ tại đây".

Đến tháng 3, một phụ huynh ở Nghệ An cũng lao vào trường bắt cô giáo mầm non đang mang thai phải quỳ gối do nghi ngờ đánh con mình.

Đầu tháng 4, vụ việc xảy ra tại trường Tiểu học An Đồng (An Dương, Hải Phòng), một cô giáo trẻ đã bắt học sinh lớp 3 uống nước giặt giẻ lau bảng.

Ngày 25/11 sự kiện rúng động "231 cái tát" đã xảy ra ở Quảng Bình: Cô giáo "chỉ đạo" cả lớp tát một học sinh lớp 6 tới mức phải nhập viện do lỡ miệng nói tục ngoài sân trường, bị đội cờ đỏ ghi vào sổ. Ngoài ra, qua tìm hiểu, có 10 học sinh khác cùng lớp bị cô giáo trừng phạt theo cách này. Tổng cộng 11 học sinh trong lớp mà đã hứng trọn 901 cái tát rất mạnh (vì tát nhẹ sẽ bị cô giáo bắt tát lại).

Chưa kịp nguôi ngoai, tại trường tiểu học Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội lại nổi lên vụ cô giáo để trẻ lớp 2 tát bạn .

Hiệu trưởng trường Phổ thông dân tộc nội trú Thanh Sơn, Phú Thọ

Khi những ngày cuối cùng năm 2018 dần đi qua thì sự việc Hiệu trưởng trường Phổ thông dân tộc nội trú Thanh Sơn, Phú Thọ bị chính học trò tố hành vi dâm ô bệnh hoạn với hàng chục nam sinh dưới 16 tuổi.

Bất thường trong điểm thi THPT quốc gia

Năm 2018, ký thi THPT quốc gia chấn động với bê bối gian lận điểm thi tại nhiều tỉnh. Sau khi Bộ Giáo dục công bố điểm thi (ngày 11/7), dư luận bất ngờ khi Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình có số thí sinh đạt điểm giỏi tăng đột biến hay tại Lạng Sơn, nhóm thí sinh tự do là cảnh sát cơ động có nhiều điểm khá giỏi.

Bộ Giáo dục và Bộ Công an đã thành lập các tổ công tác đến địa phương xác minh. Kết quả xác minh, hơn 330 bài thi trắc nghiệm được phù phép được nâng tổng điểm từ 1 đến 29,95. Tại Sơn La và Hòa Bình, công an xác định điểm bài thi tự luận và trắc nghiệm bị can thiệp.

Kể từ khi tổ chức thi THPT quốc gia năm 2015, đây là vụ gian lận đầu tiên được phát hiện.

Công an đã khởi tố vụ án Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại ba tỉnh. 10 cán bộ bị khởi tố, trong đó có Phó giám đốc Sở Giáo dục Sơn La.

Dưới sức ép của dư luận, Bộ trưởng Giáo dục phải lên tiếng nhận trách nhiệm về cách tổ chức kỳ thi đã để xảy ra những sai phạm và để lại hậu quả nghiêm trọng.

Đến đầu tháng 12, Bộ GD&ĐT đã đưa ra phương án thi THPT quốc gia cho năm 2019, với những điều chỉnh kỹ thuật nhằm hạn chế thấp nhất tiêu cực. Điều chỉnh được coi là “đáng giá” nhất đối với kỳ thi THPT quốc gia 2019, đó là không để các Sở GD&ĐT chấm thi bài của học sinh tỉnh nhà. Liệu thay đổi quan trọng này liệu sẽ “triệt tiêu” được mâu thuẫn lợi ích?

Lùm xùm sách công nghệ giáo dục và chuyện độc quyền sách giáo khoa

Tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục đã vướng lùm xùm khi một số phụ huynh chia sẻ clip thắc mắc về việc con đọc "hình vuông, hình tròn, hình tam giác".

Trước những ý kiến trái chiều từ phía dư luận xã hội, GS.TSKH Hồ Ngọc Đại cho biết, sách tiếng Việt lớp 1 công nghệ giáo dục đã tồn tại được 40 năm nay. Tính đến năm học 2018-2019 có 49 tỉnh, thành phố triển khai dạy học môn tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục với gần 800.000 học sinh. Như vậy, khoảng gần 50% học sinh lớp 1 của Việt Nam đang học sách của ông.

Theo GS.TSKH Hồ Ngọc Đại, với số lượng tỉnh thành và học sinh đang sử dụng sách công nghệ giáo dục thì sẽ có nhiều nhóm làm sách giáo khoa (SGK) khác bị ảnh hưởng về lợi ích. GS Hồ Ngọc Đại cho rằng, những xôn xao, ý kiến về bộ sách công nghệ có thể xuất phát từ đó.

Từ câu chuyện trên có thể hình dung thị phần SGK trong thời gian tới có thể sẽ đối diện những thử thách, thậm chí là sự cạnh tranh không lành mạnh. Vậy các cơ quan chức năng cần làm gì để khắc phục những thách thức đó.

Tại diễn đàn Quốc hội, đại biểu liên tiếp đặt vấn đề về bất cập của SGK hiện hành. Nhiều ý kiến cho rằng, việc làm SGK của NXB Giáo dục Việt Nam gây lãng phí "ngàn tỷ”.

Thống kê, mỗi năm, NXB Giáo dục Việt Nam - cơ quan độc quyền về sách giáo khoa, phát hành hơn 100 triệu bản. Phần lớn sách chỉ dùng một lần vì học sinh được ghi thẳng vào sách, gây lãng phí cả nghìn tỷ đồng. Và nếu tính 16 năm độc quyền SGK (bộ sách đang áp dụng được triển khai từ năm 2002, do NXB Giáo dục Việt Nam thuộc Bộ GD&ĐT phát hành), số tiền lãng phí của xã hội đã lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng.

Dự thảo xử phạt sinh viên sư phạm bán dâm do "lỗi soạn thảo"

Ngày 29/10, Bộ Giáo dục công bố dự thảo Thông tư Ban hành quy chế công tác học sinh, sinh viên đối với các ngành đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng, trung cấp hệ chính quy, để lấy ý kiến đến ngày 26/11.

Ban soạn thảo đề xuất khung kỷ luật với học sinh, sinh viên vi phạm quy chế, từ hành vi nhỏ nhất như đi học muộn, làm việc riêng trong giờ học; đến các sai phạm lớn hơn như tàng trữ sử dụng ma túy, mại dâm. Với hoạt động mại dâm, nếu sinh viên vi phạm lần 1 sẽ bị khiển trách, lần 2 cảnh cáo, lần 3 đình chỉ có thời hạn và lần 4 là buộc thôi học.

Dư luận phản ứng dữ dội, ngay sau đó, lãnh đạo Bộ GD&ĐT lên tiếng, quy định kỷ luật sinh viên liên quan đến hoạt động mại dâm trong dự thảo là bị "lỗi soạn thảo, chưa cập nhật bản phù hợp nhất". Bộ Giáo dục ngay sau đó gỡ dự thảo trên website của Bộ.

Đỗ Hợp (tổng hợp)