Những quán cà phê không wifi

Mà mọi người chỉ đứng trò chuyện, thưởng thức cà phê trong lúc những đứa trẻ ngồi chơi với nhau. Quán cà phê với tên gọi Kibbitznest là "khu vực không wi-fi". Đây là một trong số nhiều quán cà phê không cung cấp Internet để khuyến khích khách hàng nói chuyện mặt đối mặt với nhau.

Đây là điều hiếm thấy ngày nay, khi mà nhiều quán cà phê tràn ngập những người lặng lẽ làm việc trên laptop. Hầu hết các chuỗi cà phê lớn như Starbucks và Caffe Nero đều có wi-fi. Điều này biến các quán cà phê thành nơi yêu thích của những người làm nghề tự do hoặc những người không có văn phòng tại nhà, hoặc không muốn làm việc ở nhà.

Mặc dù thực đơn đa dạng và Internet tốc độ cao biến những quán cà phê này thành môi trường làm việc lý tưởng, song cảnh tượng hàng tá người dán mắt vào màn hình máy tính khiến những nơi này trông giống các văn phòng được thiết kế theo kiểu mở hơn là nơi tụ họp cộng đồng.

Quán cà phê Kibbitznest là "khu vực không wi-fi".

Phản ứng trước xu hướng này, Annie Kostiner cùng người chồng Lewis mở quán Kibbitznest nhằm mục đích "nâng cao ý thức về sự mất cân đối giữa việc sử dụng công nghệ điện tử và giao tiếp mặt đối mặt". Kostiner nói khách hàng của bà cảm thấy thích thú với việc được rời mắt khỏi màn hình và họ bảo: "Tôi thấy hạnh phúc vì bà đã mở quán cà phê này".

Hiện nay, những quán cà phê "không wifi" đã xuất hiện khắp nơi tại Mỹ, London (Anh), Vancouver (Canada) và những nơi khác. Bạn có thể gọi đây là hiệu ứng của xu hướng dành quá nhiều thời gian cho màn hình điện tử trong khi thiếu đi sự tương tác xã hội trong cuộc sống ngày nay.

Theo một báo cáo của Nielsen ra năm 2016, những người trên 18 tuổi tại Mỹ bỏ ra hơn 10 tiếng đồng hồ mỗi ngày cho các thiết bị điện tử. Joshua Mullenax, một khách hàng ban đầu đến Kibbitznest để tìm một góc ngồi làm việc trên máy tính, phát biểu: "Người ta cảm thấy chán ngán việc phải nhìn vào điện thoại".

Khi nhận ra quán cà phê không cung cấp Internet, ông vẫn ngồi lại và cho biết rất thích thú với ý tưởng cho dù có hơi bất tiện. Những nơi như Kibbitznest được xây dựng dựa trên mục đích ban đầu của các quán cà phê - tức là nơi gặp gỡ, thảo luận và tương tác xã hội. Cà phê từng là "nơi thứ ba" sau nhà và công sở, nơi người ta có thể trò chuyện và dành thời gian với bạn bè.

Năm 1989, Ray Oldenburg cho ra đời thuật ngữ "nơi thứ ba" trong cuốn sách "The Great Good Place" (tạm dịch: Nơi tuyệt vời) của mình. Trong cuốn sách, ông đề cập đến tầm quan trọng của các quán cà phê - nơi tụ họp vô cùng cần thiết cho tinh thần của mỗi cá nhân cũng như toàn xã hội.

Oldenburg viết: "Nếu thiếu vắng những nơi này, con người sẽ trở nên cô đơn giữa đám đông. Hậu quả duy nhất về mặt xã hội có thể dự đoán được về những tiến bộ về công nghệ, đó là con người sẽ càng ngày càng xa lánh nhau".

Jodi Whalen và người chồng Phil Merrick chứng kiến hiệu ứng xã hội như thế tại quán cà phê August First của họ tại thành phố Burlington, bang Vermont, miền bắc nước Mỹ. Khách hàng bước vào, mở laptop ra và ngồi dán mắt vào màn hình trong suốt nhiều giờ liền. Whalen nói: "Khi khai trương August First, chúng tôi không hình dung ra một nơi hoàn toàn yên lặng khi người ta bước vào".

Năm 2012, August First bắt đầu ngưng cung cấp wifi và đến năm 2014, khách hàng không được phép mang theo laptop. Mặc dù thay đổi này gây khá nhiều căng thẳng trong thời gian đầu và một số khách hàng cũng than phiền qua mạng, thế nhưng cuối cùng quán cà phê cũng nhận được những phản hồi rất tích cực. Bên cạnh đó, doanh số của họ cũng tăng lên 20% so với chỉ 6% trong năm trước đó.

Thế nhưng, thực tế là nhiều người vẫn muốn làm việc thay vì trò chuyện trong các quán cà phê. Theo Global Workplace Analytics, số lượng lao động ở Mỹ làm việc tại nhà hoặc ở các quán cà phê tăng lên 103% từ năm 2005, nghĩa là khoảng 3,7 triệu người dành một nửa thời gian làm việc qua mạng. Con số này thậm chí còn chưa bao gồm những người tự kinh doanh, trong đó 22% làm việc "từ nhà". Đây là xu hướng chung trên toàn cầu.

Theo một khảo sát của Ipsos/Reuters, cứ 5 người trên thế giới thì có một người làm việc từ nhà. Hình thức làm việc này khá phổ biến ở các nước Mỹ Latinh, châu Á và Trung Đông, trong khi ít phổ biến hơn ở các quốc gia như Hungary, Đức, Thụy Điển, Pháp, Italia và Canada. Jeff Excell cũng cho rằng quán cà phê là nơi dành cho những trải nghiệm. Ông cùng vợ là Lauren Cully sở hữu quán cà phê Fox in the Snow Café tại Columbus, bang Ohio, miền bắc nước Mỹ và cũng không bao giờ cung cấp wifi.

Ngày nay, người ta có thể đặt giao tận nơi bất cứ món hàng nào cho nên sự cô lập chưa bao giờ lại tồn tại nhiều như vậy. Do đó, quán cà phê nên là nơi gặp gỡ và trò chuyện. Jeff Excell tuyên bố: "Tôi muốn mở một quán sống động. Khi bạn bước vào, nó sẽ cho bạn cảm giác như một buổi sum họp gia đình khổng lồ".

Excell và Culley cố tình thuê những thợ pha chế giỏi trò chuyện. Họ cũng hạ chiều cao của quầy bar để khách hàng không cảm thấy bị ngăn cách. Ngày nay, Fox in the Snow Café thu hút những thành phần đa dạng của cộng đồng Columbus - từ sinh viên đại học tới bậc phụ huynh, trẻ em và viên chức. Những nơi cho phép người ta cách ly khỏi công nghệ là điều cần thiết đối với cộng đồng.

Những nơi "tụ tập công chúng phi chính thức" như thế này là vô cùng quan trọng với xã hội, Oldenburg viết. Nếu không có chúng, khái niệm về cộng đồng sẽ bị lu mờ. Chúng ta là những sinh vật xã hội và cần sự tương tác, và những quán cà phê không cung cấp wifi này mang lại điều đó.

Trong thời gian tới, Kibbitznest sẽ chủ trì một loạt các cuộc thảo luận với các giáo sư của Đại học Chicago. Kosstiner hy vọng có thể mở một câu lạc bộ sách và cho thuê mặt bằng quán cà phê cho các sự kiện khác, tất cả đều nhân danh nỗ lực xây dựng một cộng đồng phi công nghệ. Và, ý tưởng này có vẻ như đang phát huy hiệu quả.

An Di (tổng hợp)