Những lưu ý người bị cột sống thắt lưng

Những môn thể thao nên chơi

Trước hết cần giải thích rõ những người bị bệnh lý cột sống thắt lưng là những người bị những bệnh như thoát vị đĩa đệm; thoái hóa đĩa đệm; gãy eo cột sống, trượt đốt sống; hẹp ống sống; chấn thương cột sống, loãng xương, gai cột sống… Vậy những bệnh nhân này nên chơi những môn thể thao nào.

Môn thể thao đầu tiên thường được nhắc đến đó chính là bơi. Bơi vô cùng tốt cho các bệnh lý về cột sống thắt lưng cũng như mang đến nhiều lợi ích cho các cơ quan khác trong cơ thể, vì khi bơi chúng ta phải vận động hầu hết các cơ quan vận động trong cơ thể. Ngoài ra, nước chính là môi trường để nâng đỡ trọng lượng cơ thể người nên chúng ta không bị trọng lượng cơ thể tì, đè lên các khớp. Chính vì những lợi ích này nên những người bị các bệnh lý cột sống thắt lưng nên học bơi sớm, đi bơi thường xuyên. Tất nhiên, với những người có thêm các vấn đề bệnh lý như xoang hay tai, nên hỏi thêm ý kiến bác sĩ trước khi chơi môn thể thao này.

Th.BS Trần Quốc Khánh, Khoa phẫu thuật cột sống, Bệnh viện hữu nghị Việt Đức

Môn thể thao thứ hai cũng được nhiều bệnh nhân có bệnh lý cột sống thắt lưng lựa chọn là yoga và thiền. Đây là 2 môn thể thao giúp các hệ xương khớp được kéo giãn, điều hòa, tăng độ dẻo dai và tăng sức bền. Với yoga và thiền, hầu hết các bệnh nhân bị chứng bệnh xương khớp đều có thể tập được. Tuy nhiên khi tập yoga và thiền điều quan trọng là người tập phải biết lắng nghe cơ thể mình, chỉ nên tập những động tác mà mình cảm thấy thích, thoải mái nhất cho xương khớp của mình. Đừng chạy theo những bài tập quá khó, đặc biệt khi tập nếu thấy động tác nào gây đau đớn hoặc sợ gây ra chấn thương nên dừng lại ngay. Người tập cũng có thể trao đổi về tình trạng bệnh lý của mình với giáo viên dạy yoga và thiền để cùng tìm ra những bài tập thích hợp cho cá nhân mình.

Nếu không thể thường xuyên ra ngoài bơi lội hoặc đến các lớp yoga, thiền, người bị bệnh lý cột sống thắt lưng cũng có thể chọn hít xà đơn, hít đất và gập duỗi cơ bụng. Đây là 3 môn thể dục có thể tự tập tại nhà nhẹ nhàng nhưng cũng rất hữu dụng với các bệnh lý cột sống thắt lưng. Người bệnh có thể làm cái xà đơn gắn tường, nếu khỏe thì hít xà đơn còn nếu không chỉ cần đu lên xà đơn sau đó thả người xuống để cột sống được kéo dãn ra. Bản chất của việc thả lỏng cột sống trên xà đơn chính là đang kéo dãn cột sống bằng chính trọng lượng cơ thể. Ngoài ra việc hít đất, gập duỗi cơ bụng cũng rất hữu dụng cho những bệnh lý này. Thông thường khi chúng ta tập thể dục hay bỏ qua những động tác tốt cho lưng, bụng trong khi đó là 2 cơ quan được sử dụng nhiều nhất khi vận động. Rất nên chú ý giảm vòng bụng nâng độ dẻo dai cho cơ lưng sẽ giúp giảm các bệnh lý đau lưng.

Ngoài những môn thể thao nói trên thì người bị bệnh lý cột sống thắt lưng cũng có thể chọn việc đạp xe nhẹ nhàng. Nhưng khi chọn xe nên để ý một điều quan trọng là phải chọn xe giúp khi ngồi đạp lưng ở tư thế thẳng, không chọn xe phải cúi người như vậy sẽ không tốt cho xương khớp. Khi đạp xe nên chọn đường phẳng, tránh đi đường xóc. Cùng với đạp xe thì việc đến phòng gym cũng rất tốt nhưng tránh những môn phải cúi lưng.

Những môn thể thao không nên chơi

Bên cạnh những lưu ý về các môn thể thao nên tập, người bệnh lý cột sống thắt lưng cũng rất cần quan tâm đến các môn không nên chơi để tránh những ảnh hưởng xấu hơn cho bệnh lý của mình. Đầu tiên với những người bị cột sống thắt lưng tuyệt đối không được chạy bộ vì khi chạy bộ trọng lượng cơ thể dồn xuống đĩa đệm gây ra những ảnh hưởng không tốt. Ngoài ra không nên chơi những môn thể thao như đá bóng, tennis, cầu lông, bóng chuyền… vì bản chất của những môn thể thao này người chơi đều phải chạy chưa kể còn phải thực hiện những động tác không tốt cho bệnh lý của mình như nhảy, đánh, xoắn vặn, xoay lưng đột ngột…

Một môn thể thao nữa cũng nên cho vào danh sách những môn không nên chơi dành cho người có bệnh lý cột sống thắt lưng là những môn đấm đá như boxing hay đánh võ. Vì những môn này khi chơi phải vặn người, đá, né, nhảy liên tục nhiều khi còn bị lực tác động vào lưng và bụng.

Những môn vận động nhanh, đột ngột cũng nên tránh. Cùng với đó người có bệnh lý nói trên cũng tránh bê vật nặng đột ngột. Một lưu ý quan trọng cho những người bị cột sống thắt lưng đó là nếu phải thường xuyên duy trì ở một tư thế lâu trên 1 tiếng như học bài, làm việc, ngồi máy bay, ô tô đường dài nên sử dụng đai lưng mềm. Lưng nếu để lâu trong 1 tư thế sẽ mỏi và là tiền đề của những bệnh lý sau này như chấn thương, thoát vị.
Mỗi người nên duy trì thói quen dự phòng bệnh tật cho mình. Muốn làm được như vậy thì cần lắng nghe cơ thể mình, biết cần làm gì và không nên làm gì thông qua những kênh thông tin khoa học và đáng tin cậy.

Th.BS Trần Quốc Khánh, Khoa phẫu thuật cột sống, Bệnh viện hữu nghị Việt Đức