Những lao động chui 'vượt biên' trở về

Anh Nguyễn Anh Tuấn đi lao động trái phép tại Quảng Tây, Trung Quốc, nhập cảnh trái phép về Việt Nam bị Đồn Biên phòng Bắc Sơn bắt giữ và thực hiện cách ly tập trung tại Khu cách ly tập trung của TP Móng Cái.

Gian nan lao động chui

Vào những ngày giữa tháng 7, tại khu cách ly tập trung thuộc Công ty Center Way (TP Móng Cái) có hơn 300 người đang thực hiện cách ly tập trung, trong đó chỉ có 68 công nhân, chuyên gia người Trung Quốc làm việc cho các doanh nghiệp tại Việt Nam và một số ít nhập cảnh qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái. Còn lại gần 200 người nhập cảnh trái phép qua các đường mòn, lối mở dọc biên giới đã bị các lực lượng chức năng bắt giữ, bàn giao. Mỗi người đều có lý do cho hành vi nhập cảnh trái phép, nhưng phần lớn do cuộc sống mưu sinh. Không công ăn, việc làm, dẫn đến xuất cảnh, lao động trái phép rồi bị lực lượng chức năng phía Trung Quốc bắt, giam giữ, phạt tiền, lao động công ích… và bị đẩy, đuổi về Việt Nam.

Chị Lừu Thị Đớ (SN 1994), dân tộc Mông, trú tại xã Mằn Thỉnh, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai, là một trong số 29 người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam bị tổ tuần tra kiểm soát của Đồn Biên phòng Bắc Sơn bắt giữ vào ngày 13/7, cho biết: Từ đầu năm nay, do dịch bệnh Covid-19, cả gia đình tôi không có việc làm. Bố mẹ hàng ngày chỉ đi làm nương, rẫy, không đủ tiền trang trải cuộc sống. Ngay sau khi ăn tết xong, tôi đã nhiều lần xuống TP Lào Cai và một số huyện khác để tìm việc làm, nhưng không ai thuê. Đến đầu tháng 3, nghe theo một số người quen giới thiệu, tôi đã vay mượn được hơn chục triệu đồng trả cho người dẫn qua biên giới tỉnh Hà Giang để sang Trung Quốc làm thuê. Ở Trung Quốc làm việc tại một xưởng mộc được một thời gian ngắn, tôi bị Công an Trung Quốc bắt, tịch thu toàn bộ tiền, giam giữ tại trại giam 2 tháng và phải lao động công ích. Ngày 13/7, sau khi Công an Trung quốc đuổi về Việt Nam qua sông biên giới, tôi cùng với hơn 20 người khác đã được bộ đội biên phòng đưa về đây và bố trí nơi ăn ở để thực hiện cách ly, phòng chống dịch Covid-19. Biết là vượt biên sang Trung Quốc lao động trái phép là vi phạm pháp luật, vì vậy sau khi thực hiện cách ly, tôi sẽ về nhà tìm công việc, lao động để ổn định cuộc sống.

33 người nhập cảnh trái phép bị Đồn Biên phòng Bắc Sơn bắt giữ ngày 13/7.

Giống như Lừu Thị Đớ, mặc dù đã có chồng và 2 con, nhưng do không có công ăn việc làm, chị Lục Thị Thìn (SN 1984), dân tộc Dao, trú tại xã Tà Trải, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, cũng đã vay mượn tiền để đi lao động chui bên Trung Quốc. Không may cho chị Thìn, khi vừa sang lao động tại một xưởng mộc được hơn chục ngày thì bị Công an Trung Quốc bắt, tịch thu toàn bộ tiền bạc, giam giữ 28 ngày. Chị Thìn, cho biết: Vẫn biết là xuất cảnh trái phép sang làm việc ở Trung Quốc tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, mất an toàn, như có thể bị lừa đảo tiền, bị lừa bán sâu vào nội địa, hoặc bị bắt, giam giữ, phạt tiền và lao động công ích… nhưng vì cuộc sống mưu sinh, tôi đã đánh liều với số phận, sức khỏe, để đi lao động, chỉ mong kiếm được ít tiền về trang trải cuộc sống gia đình. Được về Việt Nam, được lực lượng chức năng bố trí cho chỗ ăn, ở, để cách ly, tôi thấy mình còn may mắn hơn rất nhiều người lao động khác khi giờ này vẫn còn đang trốn chui, trốn lủi ở bên Trung Quốc.

Không may mắn như chị Đớ, chị Thìn khi bị lực lượng chức năng phía Trung Quốc bắt, giam giữ từ 1-2 tháng với hành vi lao động trái phép, hàng chục người đang thực hiện cách ly tại khu cách ly tập trung này trước khi bị đẩy, đuổi về Việt Nam qua sông biên giới đã bị giam giữ tại các nhà giam phía Trung Quốc với thời gian từ 5 tháng đến 3 năm. Anh Giàng A Tủa (SN 1979), dân tộc Mông, trú tại xã Phìn Hồ, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, sang lao động chui tại một xưởng sản xuất bóng đèn tại Trung Quốc từ giữa năm 2019. Đến cuối năm, anh Tủa bị Công an Trung Quốc bắt giữ, giam hơn 5 tháng tại trại giam Quây Cảng, Quảng Tây, Trung Quốc. Nhớ lại những ngày bị giam, lao động công ích tại đây, anh Tủa cho biết: Sẽ không bao giờ tôi dám nghĩ tới việc đi lao động trái phép nữa.

Các đối tượng người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam bị Đồn Biên phòng Trà Cổ bắt giữ ngay khi vừa lên bờ.

Một gia đình 4 người cũng đã may mắn khi được trở về Việt Nam và cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Quảng Đức đưa vào cách ly tập trung ngày 26/6. Đó là trường hợp của gia đình anh Nguyễn Hải Định (SN 1965), trú tại xã Nam Hồng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình.

Trước đó, ngày 26/6, tại khu vực mốc 1342(2)+200, bờ sông biên giới, thuộc bản Mốc 13, xã Quảng Đức, huyện Hải Hà, tổ tuần tra kiểm soát của Đồn Biên phòng Quảng Đức phát hiện 4 người (2 người lớn, 2 trẻ em) đang lội qua sông biên giới từ Trung Quốc về Việt Nam, tổ tuần tra đã yêu cầu nhóm người trên dừng lại để kiểm tra. 4 người này là một gia đình, do không thể sống cuộc sống chui lủi tại Trung Quốc nên đã tìm cách vượt sông biên giới về Việt Nam.

Anh Định, cho biết: Do không có việc làm và qua giới thiệu của người quen, nên tháng 11/2019, cả gia đình tôi đã làm giấy thông hành xuất cảnh qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái sang Đông Hưng, Trung Quốc làm thuê. Trong thời gian ở Đông Hưng, do tình hình dịch bệnh Covid-19, các lực lượng chức năng phía Trung Quốc tập trung phòng, chống hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, trục xuất những người lao động trái phép, nên nhiều tháng trời, gia đình tôi phải sống chui lủi để tránh sự bắt giữ của Công an Trung Quốc. Ngày 26/6, gia đình tôi bắt xe ôm từ TP Đông Hưng đến gần cửa khẩu Lý Hỏa, Trung Quốc để lội sông về Việt Nam.

Gia đình anh Nguyễn Hải Định, xã Nam Hồng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình nhập cảnh trái phép vào Việt Nam, được Đồn Biên phòng Quảng Đức đưa đi cách ly tập trung.

Ông Vũ Tiến Chung, tổ trưởng tổ công tác của TP Móng Cái tại khu vực cách ly tập trung ở Công ty Center Way, cho biết: Tình trạng người nhập cảnh trái phép trong thời gian gần đây đang gây ra tình trạng quá tải đối với khu vực cách ly tập trung này. Từ khi thực hiện cách ly tập trung phòng chống dịch Covid-19 đến ngày 14/7, khu cách ly này đã thực hiện cách ly tập trung đối với 2.086 lượt người, trong đó có 1.772 lượt người đã hoàn thành cách ly. Đến ngày 14/7, khu cách ly này còn 314 người, chủ yếu là người nhập cảnh trái phép qua các đường mòn, lối mở dọc biên giới do các lực lượng chức năng bắt giữ, bàn giao.

Ông Chung cũng cho biết thêm, khu cách ly tập trung này có 60 phòng, theo quy định, sẽ có 6 người ở 1 phòng, nhưng hiện nay tổ công tác đã phải sắp xếp 10 người ở 1 phòng. Trong khi cơ sở vật chất như điện, nước ở đây xuống cấp nghiêm trọng, liên tục hỏng hóc đã gây ra tình trạng quá tải.

Siết chặt quản lý ngay từ biên giới

Trước diễn biến của tình hình dịch bệnh Covid-19, các lực lượng chức năng dọc tuyến biên giới đã tăng cường các biện pháp quản lý chặt chẽ; ngăn chặn mọi hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, vận chuyển hàng hóa qua các đường mòn, lối mở. Theo đó, lực lượng bộ đội biên phòng đã liên tục bắt giữ hàng trăm đối tượng nhập cảnh trái phép qua biên giới.

Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Bắc Sơn tuần tra, kiểm soát biên giới.

Từ khi bắt đầu triển khai công tác phòng chống dịch Covid-19 đến nay, Đồn Biên phòng Bắc Sơn đã bắt giữ 141 vụ/495 đối tượng xuất nhập cảnh trái phép. Trung tá Đặng Toàn Dân, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Bắc Sơn cho biết: Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, đơn vị đã thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh; quán triệt đầy đủ đến cán bộ, chiến sỹ về tình hình dịch bệnh; duy trì các chốt canh gác làm nhiệm vụ thường xuyên trên biên giới và thành lập tổ cơ động chuyên trách tuần tra, kiểm soát thường xuyên, liên tục dọc tuyến biên giới, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các đường mòn, lối mở, kịp thời phát hiện, ngăn chặn tình trạng xuất nhập cảnh trái phép.

Với địa hình biên giới tiếp giáp Trung Quốc, Đồn Biên phòng Quảng Đức (Hải Hà) đã bám sát chỉ đạo của cấp trên xây dựng các kế hoạch, phương án và tăng cường lực lượng tuần tra, kiểm soát biên giới, ngăn chặn hoạt động xuất nhập cảnh trái phép. Trung tá Trần Xuân Khánh, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Quảng Đức, cho biết: Xác định công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài, đơn vị đã tăng cường lực lượng tại các chốt, tuần tra, kiểm soát và phối hợp với đội cơ động đốc chiến của Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh ngăn chặn hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới. Qua đó, đơn vị đã bắt giữ 4 vụ/8 đối tượng nhập cảnh trái phép, kịp thời ngăn chặn ngay từ biên giới và đưa đi cách ly, đảm bảo công tác phòng chống dịch Covid-19.

Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Trà Cổ tuần tra tại khu vực Cồn Mang, phường Trà Cổ, TP Móng Cái - Khu vực mà các đối tượng thường lợi dụng để nhập cảnh trái phép.

Cùng với khu vực biên giới đất liền, số vụ và số người xuất nhập cảnh trái phép khu vực biên giới qua đường biển cũng đang có dấu hiệu gia tăng. Từ cuối tháng 6 đến nay, Đồn Biên phòng Trà Cổ đã bắt giữ 5 vụ/18 đối tượng xuất nhập cảnh trái phép, trong đó có 5 người Việt Nam và 12 người Trung Quốc.

Tình hình dịch Covid-19 trên thế giới đang diễn biến phức tạp, việc ngăn chặn kịp thời, không để lọt các đối tượng xuất nhập cảnh trái phép ngay từ khu vực biên giới sẽ góp phần quan trọng để dịch bệnh không xâm nhập vào trong nước. Cùng với đó, các ngành chức năng, các địa phương cần tích cực tuyên truyền để người dân chấp hành việc không xuất cảnh lao động trái phép.

Hữu Việt