Những khúc ca khải hoàn (Tập III - Kỳ 13)

Tranh minh họa: Hoàng đế Trần Thái Tông. Nguồn: Internet.

Kỳ13

Nhưng ở Đại Việt, quân Mông Cổ chiếm được kinh thành không có nghĩa là chiến tranh đã kết thúc thắng lợi như ở các quốc gia khác và trong kinh thành càng không có lương thực. Quân Mông Cổ đói khát ra ngoại thành cướp bóc dân cư nhưng phần lớn có đi mà không có về, hoặc có về cũng không cướp được lương thực. Nhân dân Đại Việt được vũ trang đã chống lại quân Mông Cổ nếu đi nhỏ lẻ từng tốp. Nghe nói có một vương hầu nhà Trần là Trần Khánh Dư có quân bản bộ riêng, hoạt động quanh Thăng Long, thường tiêu diệt những nhóm quân Mông Cổ đi kiếm ăn. Đội quân này thành nỗi khiếp sợ cho quân Mông Cổ mỗi khi ra ngoài thành. Lần đầu tiên, quân Mông Cổ biết sợ hãi. Trong thành Thăng Long lại còn lính bị thương không thuốc men chữa trị. Đạo quân hùng mạnh của Ngột Lương Hợp Thai bắt đầu đói khát, kiệt quệ về thể xác, tinh thần.

* **

Việc mất kinh thành Thăng Long cũng là một đòn choáng váng đối với một bộ phận nhỏ quý tộc nhà Trần. Vua Trần Thái Tông, triều đình và quân chủ lực đã rút về vùng Khoái Châu, Long Hưng, Thiên Trường. Trong giờ phút khó khăn nhất, vua Trần Thái Tông hỏi vị quý tộc cao tuổi của nhà Trần là Trần Nhật Hiệu:

-Ái khanh cho biết tình hình hiện nay nên làm thế nào?

Trần Nhật Hiệu nhắm mắt không đáp, chỉ lấy ngón tay nhúng nước viết lên bàn hai chữ “nhập Tống”.

Trần Thái Tông hiểu ông già này muốn nói về với nhà Tống hay cầu cứu nhà Tống. Vua hiểu ràng ông già này quá hoảng sợ không còn tỉnh táo được nữa. Nhà Tống đang bị quân Mông Cổ tấn công, còn không bảo vệ được mình nữa, sức đâu mà lo cho Đại Việt. Trần Thái Tông hỏi Trần Thủ Độ, Trần Thủ Độ đáp:

-Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo.

-Đa tạ thái sư, vậy là trẫm yên tâm rồi.

Trần Thái Tông hiểu rằng vua chỉ là một cá nhân nhưng đôi khi vua có thể quyết định số phận của hàng chục triệu con người, số phận của một quốc gia, của đất nước, nhất là trong những giờ phút nghiêm trọng của dân tộc. Vua phải sáng suốt, quyết tâm, phải hiểu ra rằng còn dân tộc mới còn triều đình, còn quý tộc, mất dân tộc thì mất cả triều đình, mất cả quý tộc. Không thể bán dân tộc để bảo vệ quyền lợi cho một tầng lớp. Đó là tội đồ của lịch sử. Nhà vua bảo Lê Tần và thái tử Hoảng:

-Ra lệnh cho các thân hầu tập trung quân bản bộ về Thiên Mạc.

-Dạ, thần tuân chỉ.

-Ra lệnh củng cố lại kỵ binh, củng cố lại chiến thuyền và thủy binh.

-Dạ, thần tuân chỉ.

Có thám mã từ Thăng Long về báo:

-Dạ, bẩm hoàng thượng, quân Thát Đát ở Thăng Long đang lâm vào đói khát. Những tốp lính ra ngoài thành cướp bóc bị dân ta tiêu diệt.

Lại có quan nội thị vào báo:

-Dạ bẩm hoàng thượng, có tùy tướng của tướng Trần Khánh Dư xin vào gặp.

-Cho vào.

Một tùy tướng bước vào quỳ làm lễ và tâu:

-Dạ, bẩm hoàng thượng, thần là tùy tướng của Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư. Chủ của thần cho thần về báo cho hoàng thượng biết quân Mông Cổ ở Thăng Long hiện đang rất đói khát nguy khốn. Xin hoàng thượng phản công giải phóng kinh thành.

-Tốt, tướng quân về báo với Nhân Huệ Vương chuẩn bị chiến đấu phối hợp với quân triều đình.

-Dạ, mạt tướng tuân chỉ.

Vua cho gọi Trần Thủ Độ, Lê Tần, thái tử Trần Hoảng đến và nói:

-Nay quân Mông Cổ đang lâm vào tình trạng nguy khốn, thời cơ phản công giải phóng Thăng Long đã tới. Nhưng không thể một trận Thăng Long mà tiêu diệt hết được chúng. Chúng ta vây đánh nhưng để Đông Bộ Đầu và cầu phao cho chúng thoát. Có đường thoát chúng không liều chết chống cự, ta đỡ thiệt hại.

Trần Thủ Độ nói:

-Bẩm hoàng thượng, thần nghĩ là cứ tiêu diệt hết chúng đi, không để một tên nào sống sót để chúng khiếp sợ, lần sau không dám xâm phạm ta nữa.

Trần Thái Tông nói:

-Thái sư nói chí phải, ta chỉ đuổi chúng khỏi Thăng Long, trên đường chúng tháo chạy ta sẽ truy kích, tập kích để tiêu diệt hết chúng.

Lê Tần nói:

-Hoàng thượng nói chí phải nhưng trên đường tháo chạy của chúng, lực lượng của ta mỏng, đến tận trại Quy Hóa mới có lực lượng dân binh của Hà Bổng đánh chúng.

-Ta đã trù liệu rồi, khi chúng tháo chạy khỏi Thăng Long, kỵ binh phải lập tức đuổi theo. Mặt khác ta sẽ điều Trần Hưng Đạo từ Vũ Ninh về Yên Bái mai phục tiêu diệt địch.

-Người đâu.

-Dạ, bẩm hoàng thượng.

-Quan nội thị đưa thư này cho Ngô Tùng tướng quân bảo phi ngựa đến Vũ Ninh đưa cho Trần Hưng Đạo hành quân đến Tam Giang mai phục, truy kích địch tháo chạy.

-Dạ, thần tuân chỉ.

-Thám mã đâu.

-Dạ, bẩm hoàng thượng, có mạt tướng.

-Ngươi chạy ngựa lên trại Quy Hóa, truyền khẩu dụ của trẫm cho Hà Bổng chuẩn bị mai phục đánh Ngột Lương Hợp Thai tháo chạy.-Dạ, mạt tướng tuân chỉ.

-Thái tử Hoảng đâu.

-Da, bẩm hoàng thượng, có thần.

-Thái tử đem 2 vạn thủy binh tập kết Đông Bộ Đầu, đánh vào mặt Đông Thăng Long, nhớ chừa cửa Bắc và không được phá cầu phao để cho giặc rút qua sông Hồng và kỵ binh ta truy kích.

-Dạ, thần tuân chỉ.

-Lê Tần đâu.

-Dạ, bẩm hoành thượng, có thần.

-Khanh dẫn 2 vạn bộ binh và kỵ binh bao vây mặt Nam Thăng Long.

-Dạ, thần tuân chỉ.

-Thái sư Trần Thủ Độ.

-Dạ, có thần.

-Khanh cùng với Linh từ quốc mẫu Trần Thị Dung thu xếp cho triều đình và bách tính trở lại Thăng Long.

-Dạ, thần tuân chỉ.

Theo lệnh của Trần Thái Tông, các cánh quân thủy bộ của nhà Trần đang bí mật hành quân về Thăng Long. Trần Hưng Đạo cũng đã đem quân từ Vũ Ninh về Yên Bái.

CVL

---

Xem thêm Tại đây

PGS TS Cao Văn Liên