Những hệ lụy từ COVID-19 đối với sinh kế, sức khỏe và thực phẩm

Nhiều hệ lụy từ đại dịch

Sự gián đoạn kinh tế và xã hội do đại dịch gây ra rất nghiêm trọng: Hàng chục triệu người có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo cùng cực, trong khi số người thiếu dinh dưỡng, hiện ước tính là gần 690 triệu, có thể tăng lên tới 132 triệu người vào cuối năm nay.

Hàng triệu doanh nghiệp phải đối mặt với một mối đe dọa hiện hữu. Gần một nửa trong số 3,3 tỷ lực lượng lao động trên thế giới có nguy cơ mất kế sinh nhai. Người lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức đặc biệt dễ bị tổn thương vì đa số không được bảo trợ xã hội và tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng… Không có phương tiện để kiếm thu nhập trong thời gian bị đóng cửa, nhiều người không thể nuôi sống bản thân và gia đình của họ. Đối với hầu hết mọi người, không có thu nhập có nghĩa là không có thức ăn, hoặc là ít thức ăn và ít dinh dưỡng hơn.

Đại dịch đã và đang ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống lương thực. Việc đóng cửa biên giới, hạn chế thương mại và các biện pháp cách ly đã và đang ngăn cản nông dân tiếp cận thị trường, bao gồm cả việc mua đầu vào và bán sản phẩm của họ, do đó làm gián đoạn chuỗi cung ứng thực phẩm trong nước và quốc tế và giảm khả năng tiếp cận với chế độ ăn lành mạnh, an toàn và đa dạng.

Hàng triệu công nhân nông nghiệp - làm công và làm việc tự do - trong độ tuổi lao động, thường xuyên phải đối mặt với tình trạng nghèo đói, suy dinh dưỡng và sức khỏe kém, thiếu an toàn và bảo hộ lao động cũng như các loại lạm dụng khác. Với thu nhập thấp, không thường xuyên và thiếu sự hỗ trợ của xã hội, nhiều người trong số họ bị thôi thúc để tiếp tục làm việc, thường trong điều kiện không an toàn, do đó, bản thân và gia đình họ phải chịu thêm rủi ro. Hơn nữa, khi gặp tổn thất về thu nhập, họ có thể sử dụng các chiến lược đối phó tiêu cực, chẳng hạn như bán tài sản trong tình trạng túng quẫn, cho vay nặng lãi hoặc gia tăng lao động trẻ em…

COVID-19 làm ảnh hưởng đến kê sinh nhai của nhiều người.

Giải pháp nào?

Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã ảnh hưởng tới mọi lĩnh vực, từ an ninh lương thực tới sức khỏe cộng đồng, các vấn đề về việc làm và lao động, đặc biệt là sức khỏe và an toàn của người lao động. Vì vậy, việc tuân thủ các thực hành an toàn sức khỏe tại nơi làm việc và đảm bảo tiếp cận công việc tốt, bảo vệ quyền lao động trong tất cả các ngành công nghiệp sẽ là yếu tố quan trọng trong việc giải quyết khía cạnh con người của cuộc khủng hoảng.

Để ứng phó với dịch bệnh, cần hành động tức thời và có mục đích, nên bao gồm việc mở rộng bảo trợ xã hội hướng tới bao phủ sức khỏe toàn dân và hỗ trợ thu nhập cho những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Những người này bao gồm những người lao động trong nền kinh tế phi chính thức và những công việc được bảo vệ kém, được trả lương thấp, bao gồm thanh niên, lao động lớn tuổi và người di cư. Các hình thức hỗ trợ khác nhau là chìa khóa, bao gồm chuyển tiền mặt, trợ cấp trẻ em và các bữa ăn lành mạnh ở trường, các sáng kiến cứu trợ chỗ ở và thực phẩm, hỗ trợ duy trì và phục hồi việc làm, cứu trợ tài chính cho các doanh nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Để thiết kế và thực hiện các biện pháp như vậy, điều cần thiết là các chính phủ phải làm việc chặt chẽ với người sử dụng lao động và người lao động.

Bây giờ là lúc cho sự đoàn kết và hỗ trợ toàn cầu, đặc biệt là với những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Chỉ cùng nhau, chúng ta mới có thể vượt qua những tác động đan xen về sức khỏe, xã hội và kinh tế của đại dịch và ngăn chặn sự leo thang của nó thành một thảm họa an ninh lương thực kéo dài, với khả năng mất đi những thành tựu phát triển đã đạt được.

Cần phát triển các chiến lược bền vững dài hạn để giải quyết những thách thức mà lĩnh vực y tế và nông sản phải đối mặt. Cần ưu tiên giải quyết các thách thức cơ bản về an ninh lương thực và suy dinh dưỡng, giải quyết tình trạng nghèo đói ở nông thôn, đặc biệt thông qua việc tạo nhiều việc làm hơn và tốt hơn trong kinh tế nông thôn, mở rộng bảo trợ xã hội cho tất cả mọi người, tạo điều kiện cho con đường di cư an toàn và thúc đẩy chính thức hóa nền kinh tế phi chính thức. Giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường với tham vọng và sự cấp bách... Chỉ có như vậy, mới có thể bảo vệ sức khỏe, sinh kế, an ninh lương thực và dinh dưỡng của tất cả mọi người, và đảm bảo rằng “bình thường mới” của chúng ta là tốt hơn.

Hải Sơn

(Theo WHO 10/2020)