Những giọt nước mắt mặn chát ở 'làng tôm hùm' Phú Yên

Lồng nuôi tôm hùm ở thôn Vịnh Hòa, xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu) bị sóng đánh méo mó được kéo bỏ ngổn ngang trên bờ - Ảnh ANH NGỌC

Sau bão số 12, nhiều người nuôi tôm hùm ở Vũng Rô (huyện Đông Hòa) và các làng biển ở TX Sông Cầu điêu đứng vì thiệt hại quá nặng, nhiều người trắng tay.

“Mất sạch rồi”

Tại bãi Chính, bãi Hương ở Vũng Rô, xã Hòa Xuân Nam (huyện Đông Hòa) dưới chân đèo Cả, hàng trăm người dân tập trung chuyển những thanh gỗ, lưới, thép, thùng phuy ra gia cố những chiếc bè hư hỏng còn sót lại do bão. Vẫn còn bần thần trên bãi biển, chị Lê Thị Nở mắt đỏ hoe khi nhắc lại khối tài sản hơn 2 tỉ đồng bỗng dưng mất trắng chỉ vài giờ sau khi cơn bão số 12 quét qua.

Hai vợ chồng chị sinh ra và lớn lên ở vùng làng chài huyện Đông Hòa, có hơn 10 năm đầu tư nuôi tôm hùm, cá bớp, mú, chim. “45 lồng tôm hùm, cá bớp, cá mú gần thu hoạch đã mất sạch hết rồi anh ơi. Hai vợ chồng vay ngân hàng chưa trả nợ xong, giờ mất hết, không biết xoay đâu ra để trả nợ và làm ăn tiếp. Hôm qua, hai vợ chồng phải đi vay tiền khắp nơi để mua đồ sửa lại lồng, bè”, chị Nở chia sẻ.

Cạnh bãi tập kết tàu, anh Lê Văn Sỹ tất bật chuyển những thanh gỗ xuống thuyền để chuẩn bị ra sửa lại lồng tôm hùm. Anh ngồi nghỉ, hút điếu thuốc và nhìn về phía những lồng bè tan nát do bão đánh chìm. Anh vẫn chưa tin được toàn bộ lồng bè của mình đã mất trắng. Anh Sỹ quê ở Huế theo gia đình vào Bà Rịa - Vũng Tàu sống từ nhỏ, sau đó về Vũng Rô định cư hơn 20 năm nay.

Đợt bão vừa rồi, gia đình anh là một trong những hộ thiệt hại nặng nhất tại khu vực bãi Chính, dưới chân đèo Cả, xã Hòa Xuân Nam. “Tôi mất hơn 80 lồng hải sản, chủ yếu là tôm hùm trị giá hơn 10 tỉ đồng. Số vốn đó là tiền vay ngân hàng và vốn hai vợ chồng tích góp. Hàng năm có thời điểm tôm chết, cá mất mùa, rớt giá nhưng chưa bao giờ mất nhiều như năm nay. Giờ cứ cố nghĩ “của đi thay người”, hai vợ chồng cố gắng từ từ gầy dựng lại”, anh Sỹ nói.

Dì Bốn, mẹ ruột chị Lê Thị Nở ở Vũng Rô, đau xót khi khối tài sản của gia đình mình trôi hết ra biển sau bão số 12 - Ảnh: PHƯỚC TÂN

Tình cảnh trắng tay của chị Nở, anh Sỹ cũng là nỗi đau ngút trời của người dân các làng chài ven biển TX Sông Cầu. Anh Nguyễn Văn Thể (xã Xuân Thịnh, TX Sông Cầu) đau xót khi hơn 80 lồng tôm hùm sắp thu hoạch của gia đình bị sóng đánh chìm, tôm trôi hết ra biển.

Tại làng biển thôn Vịnh Hòa, xã Xuân Thịnh hiện vẫn còn ngổn ngang lồng nuôi tôm hùm bị sóng đánh vỡ, méo mó, được người dân kéo lên bờ dồn thành từng đống. Những người đàn ông ở đây vẫn tiếp tục đổ ra biển tìm kiếm những lồng tôm bị sóng biển đánh dạt đi nơi khác, có người dùng lưới thả xung quanh khu vực nuôi với hy vọng vớt vát lại những con tôm hùm đã xổng ra ngoài.

Còn phụ nữ và trẻ em thì tập trung ở trên bờ để kiểm tra có còn sót con tôm nào trong lồng sau khi lồng nuôi được chuyển lên bờ. Ông Nguyễn Thái Hoàng ở thôn Vịnh Hòa, cho biết: Từ trước đến nay chưa thấy cơn bão nào mạnh và có sức tàn phá như cơn bão số 12 này. Nhà tôi nuôi hơn 20 lồng tôm hùm, đến nay chỉ tìm lại được vài lồng, nhưng phần lớn tôm bị xổng ra ngoài, số còn lại thì chết, chỉ còn một vài con sống sót.

Ông Lê Văn Thơm cũng là một người dân ở đây, cho hay: Gia đình tôi nuôi hơn 10 lồng tôm hùm với số lượng khoảng 1.300 con. Đến nay tôi chỉ tìm được 2 lồng, nhưng tôm trong lồng đều chết. Tôi dùng lưới đến khu vực nuôi để thả nhưng cũng chỉ bắt được một vài con. Tôm nuôi của gia đình tôi đến nay đã hơn 5 tháng, tổng chi phí gần 100 triệu đồng, trong đó vay ngân hàng 40 triệu đồng. Bây giờ trắng tay, gia đình tôi không biết làm gì để trả nợ ngân hàng chứ đừng nói có tiền để đầu tư nuôi lại…

Còn gia đình bà Nguyễn Thị Sáu là một trong những hộ nuôi tôm bị thiệt hại nặng nhất ở thôn Vịnh Hòa. Theo bà Sáu, gia đình bà nuôi 75 lồng với số lượng khoảng 14.000 con tôm hùm xanh và khoảng 500 con tôm hùm bông. Riêng tiền đầu tư con giống và thức ăn cho tôm đến nay đã hơn 1 tỉ đồng, chưa kể tiền làm 75 lồng khoảng vài trăm triệu đồng.

Khu vực vùng nuôi thôn Vịnh Hòa có mật độ lồng nuôi tôm hùm rất dày, người dân chủ yếu nuôi theo phương pháp ghim lồng xuống đáy đầm. Trước khi bão đổ bộ vào, người dân nơi đây đã neo chằng lồng tôm cẩn thận. Tuy nhiên, do bão quá mạnh, sóng biển ở khu vực này cao hơn 6m nên bà con đành bất lực. Bão qua đi, những lồng nuôi tôm hùm còn lại trên biển bị sóng đánh dồn cục, bà con đang tìm kiếm nhận dạng lồng tôm của mình, đưa vào bờ với hy vọng vớt vát được chút nào hay chút nấy.

Sau bão, chính quyền địa phương và Bộ đội Biên phòng đã đến hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả. Theo ông Nguyễn Văn Thạnh, người ở địa phương này, thông tin dự báo thời tiết thì tâm bão số 12 đi vào khu vực Nam Phú Yên - Bắc Khánh Hòa nên nhiều hộ dân ở đây có phần chủ quan. Nếu biết sớm bão số 12 với sức gió mạnh như thế này thì bà con sẽ thu hoạch tôm lớn bán trước cũng giải quyết được phần nào, còn đỡ khổ hơn bây giờ mất trắng.

Gượng dậy sau bão

Bãi Hương (vịnh Vũng Rô) sáng 8/11 vẫn còn hoang tàn, những chiếc lồng nuôi tôm bị sóng đánh chìm, dạt vào bờ nằm la liệt. Gặp chúng tôi, bà Ngô Thị Hiệp (45 tuổi) đang chuẩn bị lên thuyền ra thu gom, sửa chữa lại lồng bè của gia đình. “Giờ nhớ lại tôi còn bàng hoàng. Gia đình tôi có 32 lồng tôm hùm thịt, 1 lồng có 150 con, sắp thu hoạch với trị giá hơn 1,2 tỉ đồng.

Do gia đình mới đầu tư vài năm nên tiền vốn chủ yếu đi vay ngân hàng. Giờ mất sạch, hai vợ chồng phải cố đi vay mượn khắp nơi để mua vật liệu sửa chữa lại lồng bè”, bà Hiệp chia sẻ. Dù bị thiệt hại nặng nề, đối diện nợ nần khi không có khả năng trả nhưng người dân vùng tôm hùm Vũng Rô vẫn quyết tâm làm lại, gầy dựng cơ nghiệp lần nữa.

Có người 1-2 tỉ đồng là cả gia tài lớn, mấy chục năm mới tích cóp được nhưng với sự lạc quan, họ tin sẽ làm được. Bà Ngô Thị Hiệp, một người nuôi tôm hùm ở Vũng Rô nói: “Thiệt hại là do thiên tai, mấy chục năm mới có 1 lần, đành phải chịu thôi. Giờ vay mượn làm lại từ từ, rồi cũng trả hết nợ chứ biết sao”.

Anh Sỹ cũng nói thiệt hại lần này vô cùng lớn, có gia đình mất trắng, có thể không gầy dựng lại vì nợ nần. Nhưng bão qua, bà con lại tất bật giúp nhau, chia sẻ và làm lại từ đầu. Chỉ mong Nhà nước có chính sách cho ngư dân vay vốn ưu đãi sau bão.

Còn thiệt hại do bão số 12 gây ra ở làng biển Vịnh Hòa (TX Sông Cầu) là rất lớn, chưa biết đến bao giờ người nuôi tôm hùm ở đây mới có thể khôi phục lại sản xuất. Ông Lê Minh Hoan, Chủ tịch UBND xã Xuân Thịnh, cho biết: Đến nay, xã có gần 130 hộ nuôi tôm hùm bị thiệt hại do bão số 12 gây ra, trong đó chủ yếu là tại thôn Vịnh Hòa. Địa phương chưa thể thống kê đầy đủ, nhưng có khoảng 150.000 con tôm hùm các loại bị chết. Đa số các hộ nuôi tôm hùm bị thiệt hại đều có vay ngân hàng. Người dân ở đây mong muốn UBND TX Sông Cầu có kiến nghị, đề xuất cơ quan chức năng xem xét khoanh nợ, giãn nợ, cho vay mới để tái sản xuất.

Theo ông Đỗ Văn Chính, Trưởng Phòng Kinh tế TX Sông Cầu, theo thống kê chưa đầy đủ, đến nay có hơn 444.600 con tôm hùm nuôi các loại bị thiệt hại, ước giá trị thiệt hại khoảng 94 tỉ đồng. Ngoài ra, ở xã Xuân Lộc nước lũ đã làm ngập khoảng 100ha ao đang nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng và cua xanh; trong đó khoảng 75ha ao nuôi bị thiệt hại, nặng nhất là có khoảng 16ha ao nuôi bị vỡ bờ gây thiệt hại gần 2 tỉ đồng. Tại xã Xuân Hải, một ao nuôi cá mú và 2ha nuôi tôm thẻ chân trắng cũng bị vỡ bờ. Còn tại xã Xuân Bình, có 6 ao nuôi ốc hương và tôm thẻ chân trắng cũng bị nước cuốn trôi, gây thiệt hại nặng.

Trong cái nắng hanh hao sáng 8/11, hàng trăm hộ dân ở TX Sông Cầu và Vũng Rô, xã Hòa Xuân Nam (huyện Đông Hòa) vẫn đang tất bật chuyển gỗ, thép, lưới xuống thuyền ra sửa chữa lại bè lồng. Bão đã đi qua, tài sản mất trắng nhưng người dân ở đây vẫn gắng gượng, làm lại từ đầu...

Ước thiệt hại ban đầu do bão số 12 gây ra trên địa bàn TX Sông Cầu khoảng 125,5 tỉ đồng, trong đó thiệt hại lớn nhất là tôm hùm nuôi. Địa phương đã đề nghị UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ, khoanh nợ, giãn nợ và cho người dân vay mới để tái đầu tư trở lại.

Nguồn: ANH NGỌC - PHƯỚC TUẦN (Báo Phú Yên)