Những đứa trẻ lớn lên sau song sắt nhà tù ở Thổ Nhĩ Kỳ

Dự án "Phòng giam thân thiện với cuộc sống gia đình"

Huseyin Sahnaz nhớ rất rõ ngày con gái Safiye chào đời vì không lâu sau đó, em bé được đưa vào tù cùng với mẹ. "Con bé sinh vào thứ sáu. Một ngày sau, chúng tôi buộc phải đưa con bé và mẹ vào tù", Huseyin Sahnaz nói với phóng viên tờ DW (Đức). Vợ của Huseyin Sahnaz, Hatice, bị cáo buộc là thành viên của Tổ chức khủng bố Fethullah (FETO) và sẽ phải ở tù hơn 6 năm. Nơi Hatice thụ án là một nhà tù có hệ thống an ninh nghiêm ngặt gần thành phố Antalya, Thổ Nhĩ Kỳ

Huseyin Sahnaz cho rằng, những người bất đồng chính kiến thường xuyên bị buộc tội là thành viên FETO và bị đưa ra xét xử. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, cáo buộc là vô căn cứ. Anh cảm thấy rất lo lắng cho vợ và đứa con nhỏ. Hai mẹ con phải sống chung phòng với 30 tù nhân khác.

Hiện nay, ít nhất 743 trẻ em dưới 6 tuổi đang sống cùng mẹ trong các nhà tù ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhiệt độ trong phòng giam thường lên tới 30 độ hoặc cao hơn. "Tôi thực sự lo lắng. Rất nhiều câu hỏi hiện lên trong đầu tôi. Con tôi sẽ sống, lớn lên thế nào trong điều kiện khắc nghiệt như thế", Huseyin Sahnaz nói.

Gần đây, nhiều phương tiện truyền ở Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, trong thời gian tới, các tù nhân nữ có con nhỏ sẽ không bị giam chung buồng với các tù nhân khác. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Abdulhamit Gul cho biết, Chính phủ đang triển khai dự án thí điểm xây dựng phòng giam thân thiện với cuộc sống gia đình trong một nhà tù gần Ankara. 42 tù nhân và con cái của họ đang tham gia dự án.

Trong giai đoạn đầu, 48 phòng giam sẽ được xây dựng phù hợp với cuộc sống của các bà mẹ có con nhỏ. Thậm chí, các nhà chức trách còn có kế hoạch xây dựng một khu vườn rộng 430 m2 cho trẻ em chơi. Trong giai đoạn thứ hai, các phòng giam thân thiện với cuộc sống gia đình sẽ được xây dựng trong nhà tù nữ ở Diyarbakir.

Saban Yilmaz, người đứng đầu Ủy ban nhân quyền Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ cho hay, hiện nay, ít nhất 743 trẻ em dưới 6 tuổi đang sống cùng mẹ trong các nhà tù ở Thổ Nhĩ Kỳ. Khoảng ½ trẻ em trong số này chưa lên 3 tuổi. Trong khi đó, Bộ Luật Hình sự của Thổ Nhĩ Kỳ quy định, các bà mẹ có con nhỏ hơn 6 tháng có thể được tạm hoãn thi hành hình phạt tù. Tuy nhiên, quy tắc này không áp dụng với các nữ tù nhân bị kết án về tội danh liên quan đến khủng bố.

Quan điểm trái chiều

Huseyin Sahnaz cho biết, anh nghi ngờ tính khả thi của dự án. "Tôi chắc chắn rằng, phải mất nhiều năm thì dự án phòng giam thân thiện với gia đình mới trở thành hiện thực. Điều này không thể thay đổi sự thật rằng, con gái tôi sẽ lớn lên trong tù. Có thể dự án sẽ có tác động tích cực đến các nữ tù nhân nuôi con nhỏ nhưng dù thế nào, nhà tù vẫn là nhà tù", Huseyin Sahnaz nói.

Luật sư Cansu Sekerci, một nhà hoạt động đấu tranh vảo vệ quyền cho các tù nhân nói, cô và các đồng nghiệp không có thông tin chi tiết về dự án này và mong muốn chính phủ chia sẻ thêm thông tin. Gần đây, cô nhận được khá nhiều khiếu nại từ các nữ tù nhân về tình trạng thiếu tã, thức ăn và thuốc cho trẻ em.

"Các phòng giam thân thiện với cuộc sống gia đình có thể mang lại những lợi ích nhất định. Tuy nhiên, dự án này cần có sự tham gia, góp ý của các chuyên gia trên nhiều lĩnh vực. Tôi được biết, các nhà giáo dục, nhà tâm lý học không tham gia vào dự án", luật sư Cansu Sekerci nói.

Một số nhà hoạt động nhân quyền nói rằng, trẻ em dưới 6 tuổi nên được ở với mẹ. Có ý kiến cho rằng, những phụ nữ bị kết án dưới 5 năm tù nên được phép hoãn thi hành án cho đến khi con họ lên 7 tuổi. Trong khi đó, một số người đưa ra ý tưởng sử dụng thiết bị điện tử gắn vào mắt cá chân tù nhân để theo dõi thay vì sử dụng khóa như hiện nay.

Huseyin Kucukbalaban, điều phối viên của Hiệp hội Nhân quyền Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng, không công bằng khi trẻ em bị trừng phạt vì tội ác của những người mẹ. "Tôi không thể hiểu tại sao chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ không tham khảo ý kiến của chuyên gia, nhà hoạt động nhân quyền về dự án phòng giam thân thiện với gia đình. Hệ thống hình phạt của Thổ Nhĩ Kỳ cần một cuộc "đại tu", ông Kucukbalaban nói.

Tường Phạm (Tổng hợp)