'Những đứa trẻ chín ép', cuốn sách cảnh báo về cách giáo dục con của các gia đình hiện đại

Trong cuốn sách này, bạn đọc sẽ bắt gặp những đứa trẻ đáng thương phải gồng mình lên trước các áp lực học hành, trước nạn bắt nạt học đường, phải cố để tỏ ra hoàn hảo, hay thậm chí để trở thành “chị Thanh Tâm” cho những ông bố, bà mẹ của chúng.

Chúng ta thường cho rằng trẻ không có cảm xúc giống như mình, điều đó vô hình trung làm gia tăng áp lực hối thúc của chúng ta lên trẻ. Khi chúng ta vội vã, chúng ta đôi khi quên mất rằng cần phải đối xử lịch sự và quan tâm đến cảm xúc của trẻ.

Những điều đó sẽ khiến suy nghĩ của trẻ về lòng tin, lòng tốt, sự an toàn và nhân từ khoan dung của thế giới này bị tổn hại. Và không may, trẻ em không thể cải thiện tình trạng của chính mình. Chúng không thể kêu đòi quyền lợi cho bản thân. Chúng chỉ có thể nổi loạn, trở nên bướng bỉnh, “bất kham”, trốn học, bỏ học, gây gổ, đánh nhau, thậm chí rơi vào các tệ nạn như sử dụng chất gây nghiện, tham gia vào các hoạt động có nguy cơ rủi ro cao như đua xe, phóng nhanh vượt ẩu...

Vậy, người lớn chúng ta có thể làm gì? Nhà tâm lý học người Mỹ David Elkind cho rằng, thay vì bị cuốn vào cái guồng của cuộc cách mạng thông tin, chúng ta hãy thử tách mình ra, tìm kiếm trong đó những gì có lợi cho trẻ. Ví dụ như việc thiết kế các chương trình máy tính phù hợp với năng lực và phong cách học tập khác nhau ở từng trẻ, sẽ đáp ứng được những điểm khác biệt cá nhân theo những cách mà sách giáo khoa không làm được. Thay vì để con trẻ dán mắt vào màn hình, hãy trò chuyện với chúng, hát cho chúng nghe, chơi cùng chúng với sự quan tâm trìu mến.

Thay vì biến chúng thành những người bạn bất đắc dĩ để trút bầu tâm sự về những lo lắng âu lo của bản thân, chúng ta nên thành thật hơn trong việc tách biệt các nỗi lo của mình, và thận trọng hơn để không áp đặt thêm những căng thẳng thông qua việc phóng chiếu những lo lắng ấy lên trẻ.

Và đừng quên quyền được vui chơi của trẻ, vì “xét cho cùng một tuổi thơ đầy vui chơi là quyền cơ bản nhất của trẻ em”. Thay vì kỳ vọng và đặt áp lực lên vai chúng, hãy học cách đợi chờ. Chỉ khi thật sự biết đợi chờ, chúng ta mới nghe được những lời bộc bạch, những tâm tư, tình cảm của con trẻ và cả những phát kiến vĩ đại của chúng về mặt nhận thức, tư duy. Trẻ con cần thời gian. Cũng như trái cây cần nắng, gió. Đủ nắng, đủ gió, đủ yêu thương cây sẽ cho trái ngọt.

David Elkind sinh năm 1931 là nhà tâm lý học và nhà giáo dục người Mỹ. Các công trình của ông tập trung vào nghiên cứu nhận thức, tri giác và sự phát triển về mặt xã hội ở trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như những nguyên nhân và tác động của những áp lực căng thẳng lên chúng. Ngoài tác phẩm Những đứa trẻ chín ép (The hurried child), ông còn rất nhiều nghiên cứu nổi tiếng khác về lĩnh vực này như: Tái phát kiến tuổi thơ (Reinventing childhood), Tất cả đều trưởng thành và không có chốn nào để đi (All grow up and no place to go)...

Sách do NXB Dân trí phối hợp cùng công ty văn hóa Nhã Nam phát hành với giá 126.000 đồng.

Thanh Xuân