Những điều cần biết về bầu cử ở Thái Lan sắp tới

Dưới đây là 5 câu hỏi hóc búa về sự trở lại của nền dân chủ ở Thái Lan:

Cuộc bầu cử dự kiến sẽ diễn ra khi nào?

Vào tháng 1, chính quyền do Thống tướng Prayut Chan-ocha dẫn đầu đã dời ngày bầu cử lại vào 24-3, từ kế hoạch ban đầu vào ngày 24-2.

Vua Vajirusongkorn Bodindradebayavarangkun trong ngày đầu năm mới đã tuyên bố lễ đăng quang của ông sẽ được tổ chức vào ngày 4-5, và yêu cầu rằng nó được tiến hành một cách có trật tự. Chính quyền đã coi đây là một mệnh lệnh để đảm bảo quân đội vẫn sẽ phục vụ như một người giữ gìn cho tới đó.

Ngày bầu cử bị trì hoãn có nghĩa là thông báo về kết quả cuối cùng - không quá 60 ngày sau cuộc bỏ phiếu - sẽ không can thiệp vào việc đăng quang. Giả sử cuộc bầu cử diễn ra vào ngày 24-3, kết quả sẽ được công bố vào nửa cuối tháng 5, với hội nghị đầu tiên sẽ được tổ chức vào đầu tháng 6.

Tại sao việc đề cử Công chúa Ubolratana lại gây xôn xao dư luận?

Đảng Thai Raksa Chart đã gây chấn động thế giới khi đề cử chị gái của Nhà vua, được gọi là Công chúa Ubolratana, làm ứng cử viên cho chức thủ tướng. Thông báo được đưa ra vào ngày 8-2, ngày cuối cùng để các bên đăng ký ứng cử viên của họ.

Thai Raksa Chart là một đảng phái mới được thành lập vào năm 2018 bởi các thành viên gia đình và bạn bè của cựu Thủ tướng lưu vong Thaksin Shinawatra. Nó được coi là một đồng minh thân thiết của đảng Pheu Thai thân thiện với ông Thaksin, và đề cử của Công chúa Ublratana ban đầu được xem là một người thay đổi cuộc chơi tổng thể. Nhiều người dự đoán công chúng bị chia rẽ sẽ tập hợp xung quanh Công chúa, mang đến cho phe thân Thaksin một chiến thắng lở đất. Tuy nhiên, Nhà vua đã dội nước lạnh vào ý tưởng đó trong cùng ngày. Ông tuyên bố hành động này là vi hiến, vì chế độ quân chủ được cho là vẫn trung lập về chính trị.

Thai Raksa Chart hiện có nguy cơ bị giải thể hoàn toàn. Ủy ban bầu cử đã đệ trình kiến nghị yêu cầu Tòa án Hiến pháp ra phán quyết về vấn đề này. Nếu tòa án thấy việc đề cử là vi hiến, đảng sẽ bị giải tán - cũng giáng một đòn mạnh vào các đảng ủng hộ Thaksin khác.

Tại sao các đồng minh của ông Thaksin lại mạo hiểm?

Theo Hiến pháp mới, thủ tướng sẽ được bầu bởi phe chính trị có đa số kết hợp gồm 500 ghế Hạ viện và 250 ghế Thượng viện. Nhưng bởi vì 244 thành viên của Thượng viện được chỉ định bởi chính quyền, và 6 vị trí khác được lấp đầy bởi các chỉ huy quân đội và cảnh sát, nên các lực lượng chống quân đội phải giành được ít nhất 376 ghế ở Hạ viện.

Hệ thống bầu cử, do chính quyền thực hiện, được thiết kế để ngăn các đảng lớn hiện có như Pheu Thai hoặc đảng Dân chủ giành chiến thắng lớn, vì các cuộc đụng độ giữa hai bên đã khiến đất nước chìm trong tình trạng bất ổn chính trị trong 2 thập kỷ. Vì vậy, những người ủng hộ Thaksin đã lập ra các đảng nhỏ như Thai Raksa Chart như một cách giải quyết. Nhưng sự giải thể của đảng đó sẽ thúc đẩy chiến lược của họ.

Ai có thể giành chiến thắng?

Một cuộc thăm dò ý kiến toàn quốc của tờ Bangkok Post ngày 12 và 13-2 vừa qua cho thấy 66,2% số người được hỏi vẫn chưa quyết định. Pheu Thai nhận được sự chứng thực là 9,3%. Future Forward, một đảng phái do tỷ phú 40 tuổi Thanathorn Juangroongruangkit dẫn đầu, đã kiếm được 7,5% hỗ trợ. Palang Pracharat thân quân đội giành được 7%, trong khi đảng Dân chủ được dân thành thị ủng hộ nhận được 6,3%.

Các đảng ủng hộ Thaksin vẫn có sự hiện diện mạnh mẽ ở phía bắc và bông bắc, vì nhiều nông dân trong khu vực mong mỏi các chính sách dân túy của thủ tướng bị lật đổ. Đảng Dân chủ vẫn có căn cứ hỗ trợ phía nam của họ. Các cử tri trẻ hơn là một lá bài hoang dã: Khoảng 6 triệu người sẽ lần đầu tiên bỏ phiếu, và thật khó để nói họ sẽ theo phe nào.

Hầu hết các chuyên gia chính trị dự đoán Pheu Thai sẽ có được số ghế lớn nhất ở Hạ viện, nhưng họ cũng nói rằng không có đảng nào có khả năng giành được đa số. Các đảng thứ ba như đảng Dân chủ hoặc Future Forward có thể kết thúc với tư cách là những người lập vua, với tùy chọn thành lập một liên minh cầm quyền với các đồng minh thân quân đội hoặc Thaksin.

Có nguy cơ bất ổn chính trị mới hoặc đảo chính khác?

Không có lo ngại nào có thể được loại trừ. Cho đến nay, có một vài sự phát triển có thể dự báo gây phẫn nộ chính trị, khiến một số lượng lớn các nhà hoạt động xuống đường.

Nếu bên thân quân đội đảm bảo 126 ghế ở Hạ viện, nhưng một liên minh khác chiếm đa số, thủ tướng sẽ không có quyền để thực thi chính sách. Sự bế tắc này có thể gây ra các cuộc biểu tình.

“Quy định chiến dịch có thể là một nguồn ma sát khác. "Các quy định phức tạp có thể dẫn đến hàng chục trường hợp bị loại bởi Ủy ban Bầu cử sau cuộc thăm dò", Siliphan Nogsuan Sawasdee, nhà khoa học chính trị tại Đại học Chulalongkorn, nói. Các cử tri bỏ phiếu cho các đảng bị loại sẽ không vui.

Tỷ lệ cược của điều này sẽ tăng lên nếu Tòa án Hiến pháp quyết định giải tán Thai Raksa Chart sau cuộc bầu cử.

Hệ thống bầu cử mới

Kể từ cuộc bầu cử trước vào năm 2014, đã có những thay đổi đáng chú ý đối với hệ thống bầu cử Thái Lan. Hiến pháp mới thay đổi cách bỏ phiếu cho Hạ viện Thái Lan. Trước đây, cử tri đã bỏ 2 phiếu bầu khác nhau: một cho ghế bầu cử và một cho ghế trong danh sách đảng. Đối với cuộc bầu cử tiếp theo, số phiếu bầu đã giảm xuống còn một; với việc bỏ phiếu cho cả khu vực bầu cử và danh sách đảng.

Theo Hiến pháp mới, tất cả 250 thành viên của Thượng viện sẽ được chỉ định bởi Hội đồng Hòa bình và Trật tự quốc gia (NCPO) và có thể chọn thủ tướng tiếp theo.

Các nhà bình luận nói rằng Thượng viện do NCPO chỉ định mở ra khả năng mạnh mẽ rằng Prayut sẽ trở thành Thủ tướng tiếp theo của Thái Lan mặc dù các đảng ủng hộ Prayut được dự đoán sẽ giành được ít ghế trong Hạ viện. Với giả định rằng tất cả 250 thượng nghị sĩ sẽ ủng hộ Prayut, các đảng ủng hộ Prayut sẽ chỉ cần giành được 126 ghế để ông được chọn làm thủ tướng. Tuy nhiên, các nhà bình luận dự đoán rằng khó có khả năng Phalang Pracharat và các đảng thân quân đội khác sẽ giành được 126 ghế kết hợp và sẽ cần sự hỗ trợ của đảng Dân chủ.

Vĩnh Cẩm