NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG HƯỚNG DẪN VỀ VIỆC TỔ CHỨC HỘI NGHỊ CỬ TRI, HIỆP THƯƠNG GIỚI THIỆU NGƯỜI ỨNG CỬ ĐBQH, ĐẠI BIỂU HĐND CÁC CẤP NHIỆM KỲ 2021-2026

Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia Trần Thanh Mẫn khẳng định việc hướng dẫn việc tổ chức hội nghị cử tri; việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở thôn, tổ dân phố; việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử, lập danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân trong bầu cử bổ sung là nội dung rất quan trọng trong quy trình bầu cử nhằm đảm bảo dân chủ và lựa chọn được những người tiêu biểu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn cho biết các nội dung này đã được thể hiện trong Nghị quyết số 1186/2021/UBTVQH14 ngày 11/01/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết, hướng dẫn việc tổ chức hội nghị cử tri; việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở thôn, tổ dân phố; việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử, lập danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân trong bầu cử bổ sung; Nghị quyết liên tịch số 09/2021/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/01/2021 giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; Thông tri 12 ngày 18/01/2021 và Thông tri số 13 ngày 19/01/2021 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Giới thiệu những nội dung cơ bản, những nội dung mới so với kỳ bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn nêu rõ 10 nội dung chính.

Một là, việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021-2026 là giai đoạn hết sức quan trọng trong quá trình tổ chức bầu cử để thỏa thuận cơ cấu thành phần, số lượng người của cơ quan tổ chức đơn vị được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân cũng như lập danh sách sơ bộ và lựa chọn lập danh sách chính thức để bảo đảm dân chủ, lựa chọn được người tiêu biểu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân. Hội nghị hiệp thương sẽ được tiến hành 3 lần.

Về thời gian, hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở mỗi cấp sẽ được tổ chức trong khoảng thời gian từ ngày 03/02/2021 đến 17/02/2021. Do trùng với thời gian nghỉ Tết Nguyên đán, để đảm bảo kịp tiến độ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất vào ngày 04/02/2021. Hội nghị hiệp thương lần thứ hai phải hoàn thành trước ngày 19/03/2021. Hội nghị hiệp thương lần thứ ba phải hoàn thành trước ngày 18/04/2021.

Có ba điểm mới trong kỳ bầu cử lần này là quy định về thời gian đối với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân các cấp gửi văn bản điều chỉnh cơ cấu thành phần số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân đến Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tổ chức hội nghị hiệp thương. Danh sách giới thiệu người ứng cử trình ra hội nghị hiệp thương lần thứ hai đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân phải đảm bảo số dư cần thiết để hội nghị xem xét lựa chọn lập danh sách sơ bộ. Danh sách giới thiệu người ứng cử trình ra hội nghị hiệp thương lần thứ ba phải đảm bảo có số dư lớn hơn số dư quy định tại khoản 6 Điều 57 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia Trần Thanh Mẫn phát biểu tại hội nghị

Hai là, việc hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở mỗi cấp do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp triệu tập, chủ trì và thực hiện. Trong hướng dẫn của Nghị quyết liên tịch số 09/2021/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN đã nêu rõ về thời gian, chủ thể triệu tập, chương trình, nội dung thảo luận, mẫu biên bản, hình thức biểu quyết.

Ba là, về nội dung trình tự, dự kiến người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở thôn, tổ dân phố lưu ý có điểm mới là Trưởng Van công tác mặt trận phối hợp với Chi hội trưởng các đoàn thể họp với Bí thư chi bộ, Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng Tổ dân phố để dự kiến người của thôn, tổ dân phố ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã.

Bốn là, việc tổ chức hội nghị cử tri nơi công tác và nơi cư trú, so với kỳ bầu cử trước, kỳ bầu cử này có quy định về điều kiện thời gian sinh sống thường xuyên liên tục 06 tháng trở lên, không quy định việc xác định nơi lấy ý kiến nơi cư trú của người ứng cử đang ở nhà công vụ, nhà khách, người ứng cử là sỹ quan, chiến sỹ lực lượng vũ trang.

Yêu cầu về tổ chức hội nghị cử tri nơi công tác: số lượng cử tri tham dự ở những nơi có dưới 100 cử tri thì tổ chức hội nghị toàn thể nhưng phải đảm bảo có ít nhất 2/3 tổng số cử tri tham dự. Nơi có từ 100 cử tri trở lên thì có thể tổ chức hội nghị đại diện cử tri nhưng phải đảm bảo ít nhất 70 cử tri tham dự.

Yêu cầu về tổ chức hội nghị cử tri nơi cư trú: yêu cầu số lượng cử tri tham dự ở những nơi có dưới 100 cử tri thì tổ chức hội nghị toàn thể nhưng phải đảm bảo có trên 50% tổng số cử tri tham dự. Nơi có từ 100 cử tri trở lên thì có thể tổ chức hội nghị đại diện cử tri nhưng phải đảm bảo ít nhất 55 cử tri tham dự.

Năm là, kỳ bầu cử này quy định người ứng cử đại biểu Quốc hội đang công tác tại cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội thì tổ chức lấy ý kiến cử tri tại Văn phòng Quốc hội, bao gồm cả cử tri của Viện nghiên cứu lập pháp.

Đối với người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân đang công tác tại Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thì tổ chức lấy ý kiến cử tri tại Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân hoặc Văn phòng Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

Sáu là, việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhận xét cử tri lần này có điểm mới: trường hợp được dự kiến ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân không đạt sự tín nhiệm của trên 50% số cử tri tham dự hội nghị cử tri nơi công tác thì ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức việc giới thiệu người khác.

Những trường hợp giới thiệu người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% số cử tri tham dự hội nghị cử tri nơi cư trú thì không đưa vào danh sách giới thiệu tại hội nghị hiệp thương lần thứ 3, trừ trường hợp đặc biệt cần báo cáo rõ tại hội nghị hiệp thương xem xét, quyết định.

Bảy là, trong thời gian này, thực hiện việc xác định và trả lời các vụ việc do cử tri nêu đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân chậm nhất vào ngày 13/04/2021 phải được tiến hành xong.

Tám là, việc hiệp thương giới thiệu người ứng cử trong bầu cử bổ sung đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân phải được tổ chức và thực hiện theo quy định tại Mục 2, Mục 3 Chương V của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Thời gian thực hiện theo quy định tại Điều 8 của Nghị quyết số 1186/2021/UBTVQH14 ngày 11/01/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn chia sẻ, từ kinh nghiệm của các cuộc bầu cử trước đây, phải nắm thật chắc các văn bản hướng dẫn, bám vào đó để thực hiện một cách cẩn thận, chắc chắn, có thể linh hoạt nhưng không được phạm luật; công việc nhiều nhưng phải qua từng khâu, quy trình, giai đoạn liên quan chặt chẽ với nhau. Vì vậy việc xây dựng lịch trình nội dung thực hiện thật chi tiết, đề ra từng ngày từng tuần phải thực hiện xong.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn cũng cho biết hướng dẫn của Trung ương không thể bao trùm hết tất cả các tình huống cụ thể phát sinh ở các địa phương, cơ sở, vì vậy Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc phân công bộ phận Thường trực để trực tiếp nhận thông tin và trả lời kịp thời các vấn đề, vướng mắc của địa phương.

Sau hội nghị này, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc tập huấn hướng dẫn cụ thể từng nội dung về quy trình, hồ sơ, báo cáo vận động bầu cử, tuyên truyền, tiếp công dân, xử lý đơn thư, công tác giám sát, công tác khen thưởng./.

Bảo Yến