Những chuyến công du tốn kém của Tổng thống Kê-ni-a

Tổng thống Kê-ni-át-ta (bên trái) trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Ph.Ô-lăng-đơ tại Pa-ri đầu tháng 4 này. Ảnh: citizentv.co.ke

Ngày 3-4 vừa qua, Tổng thống U-hu-ru Kê-ni-át-ta đã có chuyến công du tới Paris của Pháp. Tiễn ông lên máy bay sang Pháp là một dàn quan chức cấp cao của Kê-ni-a như Bộ trưởng Nội vụ Giô-xép Ncai-xê-ri, Tham mưu trưởng quân đội, Tướng Xam-xơn Moa-thê-thê… Ông U-hu-ru Kê-ni-át-ta và vợ đến Pháp sau đó tới Đức trước khi trở về Nai-rô-bi ngày 8-4.

Các chuyến công du của ông U-hu-ru Kê-ni-át-ta đang gây tranh cãi trong dư luận Kê-ni-a. Theo thống kê, tính tới tháng 12-2015, sau hai năm rưỡi cầm quyền, ông U-hu-ru Kê-ni-át-ta đã có 43 chuyến công du nước ngoài, trong khi người tiền nhiệm trước đó Moa-I Ki-ba-ki chỉ thực hiện 33 chuyến công du trong 10 năm cầm quyền.

Từ đầu năm 2016, ông U-hu-ru Kê-ni-át-ta cũng “xông xáo” đi công du tới Ê-ti-ô-pi-a, Di-bu-ti, Gha-na, Tan-da-ni-a và I-xra-en. Tính tổng cộng, Tổng thống Kê-ni-a đã đặt chân đến 32 quốc gia, và đương nhiên chi phí cho các chuyến đi này cũng vượt quá ngân sách. Theo tính toán, từ tháng 7-2014 đến tháng 6-2015, chi phí cho các chuyến công du của ông U-hu-ru Kê-ni-át-ta tốn 1,2 tỷ shilling Kê-ni-a (khoảng 10,4 triệu ơ-rô).

Bôn-ni Khan-oa-lê, một nghị sĩ đối lập bức xúc nói: "Ông Kê-ni-át-ta đi quá nhiều và chi quá nhiều ngân sách trong suốt chuyến đi của mình”. Trong khi đó, nợ công của nước này vượt quá 50% tổng sản phẩm quốc nội vào mùa hè năm 2015, việc ngân sách của Phủ tổng thống bị thâm hụt là điều vô cùng nguy hiểm. "Hồi tháng 3, Kê-ni-a đã phải bỏ phiếu để tăng ngân sách lên 725 triệu shilling (khoảng 6,3 triệu ơ-rô) cho Văn phòng tổng thống, trong khi các bộ, ngành khác lại phải “thắt lưng buộc bụng”, vị nghị sĩ nói thêm.

Mặc dù chi phí cho mỗi chuyến công du của ông Kê-ni-át-ta không được công khai, nhưng theo ước tính của tờ Daily Nation, chuyến công du của nhà lãnh đạo Kê-ni-a khi tới Pa-ri dự Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu (COP21) năm 2015 tốn 283.000 ơ-rô, một con số quá sức tưởng tượng.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng “ngốn ngân sách” một phần là số lượng thành viên đi theo đoàn quá đông, theo tờ Thế giới (Pháp). Tờ báo này cho hay, có ít nhất 40 nghị sĩ đi cùng Tổng thống Kê-ni-át-ta tới Niu Y-oóc hồi tháng 9-2015. Một ví dụ khác nữa là trong lễ nhậm chức của Tổng thống Ni-giê-ri-a Mu-ham-ma-đu Bu-ha-ri, ông Kê-ni-át-ta dự định mang theo 84 quan chức đi cùng. Tuy nhiên, chuyến thăm này sau đó đã bị hủy. “Đối với tôi, đó là một hình thức tham nhũng. Tổng thống mời các thành viên đi cùng đổi lấy lá phiếu ủng hộ ông" - ông Bôn-ni nói tiếp.

Tuy nhiên, không phải chuyến công du nào cũng cần thiết. Một số chuyến thăm của ông Kê-ni-át-ta thậm chí còn tạo ra scandal. Trong tháng 11-2014, trong một chuyến thăm chính thức tới Trung Đông, U-hu-ru Kê-ni-át-ta đã tự thưởng cho mình bằng một buổi xem Giải Grand Prix công thức 1 ở A-bu Đa-bi. Trong cùng thời điểm đó, 28 người Kê-ni-a đã bị nhóm Al-Shabaab giết trên một xe buýt tại biên giới Xô-ma-li. Người đứng đầu nhà nước đã phải trở về nước ngay lập tức.

Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng, những chuyến công du của Tổng thống Kê-ni-át-ta cũng mang lại cho quốc gia châu Phi này những hợp đồng thương mại béo bở. Tại Pa-ri, đầu tháng này, trong bữa ăn trưa với các ông chủ tập đoàn Pháp, Tổng thống Kê-ni-át-ta đã ký được một loạt hợp đồng trong lĩnh vực năng lượng và xây dựng cơ sở hạ tầng trị giá 250 triệu ơ-rô. Trước đó, vào cuối tháng 3, Bộ trưởng Ngoại giao Kê-ni-a A-mi-na Mô-ha-mét tuyên bố, đầu tư trực tiếp nước ngoài của Kê-ni-a đã tăng từ 597 triệu USD (trong 2012-2013) lên 944 triệu USD năm 2015.

Ngoài ra, Kê-ni-a cũng trở thành một điểm đến cho các nhà lãnh đạo thế giới, thu hút các vị khách quan trọng. Vào tháng 7-2015, Thủ tướng I-ta-li-a Mát-teo Ren-di đã tới thăm Kê-ni-a. Mười ngày sau, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma trở về thăm quê hương. Tháng 11 cùng năm, trường Đại học Nai-rô-bi đã đón Đức Thánh Cha Phrăng-xoa; và trong tháng 12, hội nghị bộ trưởng đầu tiên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) được tổ chức tại thủ đô của Kê-ni-a.

Trong năm 2016, Kê-ni-a cũng đón lại một loạt khách như Tổng thống Ni-giê-ri-a Mu-ham-ma-đu Bu-ha-ri (tháng 1). Thủ tướng Anh Đa-vít Ca-mê-rôn dự kiến sẽ đến Kê-ni-a vào tháng 6 tới. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo Hàn Quốc, Nhật Bản, I-xra-en cũng hứa hẹn sẽ đến Kê-ni-a trong thời gian không xa.

Tiến Đạt