Nhu cầu tăng, Ấn Độ tính xây thêm 100 sân bay mới

Nhu cầu đi lại lớn nên Ấn Độ xem việc mở thêm sân bay là ưu tiên trong những năm tới.

Kế hoạch phát triển sân bay này có chi phí hơn 60 tỉ đô la, vốn chủ yếu sẽ đến từ khu vực tư nhân. Để thu hút các nhà đầu tư, chính phủ sẽ có các chính sách đảm bảo các nhà đầu tư hoàn vốn nhanh và thu lợi bền vững. “Ấn Độ nên có 150 đến 200 sân bay trong 15-20 năm tới”, Bộ trưởng Bộ Hàng không dân dụng, ông Jayant Sinha trả lời phỏng vấn tờ Nikkei Asian Review, "trong 12 tháng tới, chúng tôi sẽ có cả thảy 131 sân bay hoạt động”.

Sân bay chuẩn bị mở ở bang Sikkim là thí dụ cho thấy sự kết nối hàng không cần thiết đến thế nào. Bang này có đường biên giới với Trung Quốc, Nepal, Bhutan, chưa bao giờ có sân bay.

Du khách muốn đến thủ phủ bang là thành phố Gangtok phải qua 4 giờ đồng hồ trên con đường gồ ghề từ sân bay gần nhất tại thành phố Bagdogra thuộc bang Tây Bengal. Tháng 6 này, sân bay Pakyong gần Gangtok khánh thành sẽ kết với nhiều vùng trên khắp Ấn Độ.

Theo bộ hàng không dân dụng, tổng số hành khách nội địa và quốc tế ở Ấn Độ trong năm 2017 là 139 triệu lượt, tăng 17% so với năm 2016. Số hành khách nội địa chiếm hơn 80% tổng số, tăng trưởng ở mức hai con số (>10%) liên tục 42 tháng qua, từ tháng 9-2014. Theo Hiệp hội hàng không quốc tế (IATA), Ấn Độ cùng với Trung Quốc và Nga là những nước có tốc độ tăng trưởng hành khách nội địa lớn nhất thế giới.

Hành khách tăng vọt nhờ sự cạnh tranh khốc liệt giữa các hãng hàng không giúp giá vé giảm. Năm 2014 chỉ có 7 hãng có các đường bay nội địa . Năm 2016, con số này lên đến 12. Giá vé năm 2016 giảm 18% so với năm trước đó, theo số liệu từ bộ hàng không dân dụng Ấn Độ.

Giá vé máy bay vẫn còn đắt hơn giá vé tàu hỏa nhiều, ví dụ bay từ Dehli đến Ahmedabad hết 3.000 rupee (46 đô la) thì đi tàu hết 475 rupee. Nhưng chính phủ của thủ tướng Narendra Modi đang tìm những chính sách để thu hẹp khoảng cách trên, lý tưởng là ở mức 2.500 rupee cho các chuyến bay nhiều giờ đến các vùng hẻo lánh.

Theo ông bộ trưởng Sinha, trong 15-20 năm nữa, ngành hàng không Ấn Độ sẽ có khoảng 1 tỉ lượt hành khách hàng năm, xây thêm sân bay cho đất nước 1,3 tỉ dân là cần thiết để “90% dân Ấn Độ được sống trong vòng 100 km gần sân bay”. Kinh phí 60 tỉ đô la gấp 60 lần ngân sách tài khóa của bộ hàng không dân dụng Ấn Độ trong năm 2018.

Ấn Độ hiện có 5 sân bay vận hành theo mô hình hợp tác công tư (PPP). Sân bay ở Dehli và Mumbai mới đầu được xây dựng và quản lý bởi chính phủ, sau chuyển sang PPP. Các sân bay ở Bangalore, Hyderabad, Cochin theo mô hình PPP từ khi xây dựng.

Quốc gia đông dân thứ ahi thế giới này cũng đã gỡ bỏ rào cản đầu tư nước ngoài liên quan đến xây dựng và quản lý sân bay. Ví dụ tập đoàn Malaysia Airports Holdings nắm 11% cổ phần sân bay Hyderabad. Sân bay Bangalore mới đầu được công ty Ấn Độ GVK và công ty Thụy Sĩ Flughafen Zurich đầu tư, năm ngoái, tập đoàn Fairfax Financial Holdings từ Canada trở thành cổ đông lớn nhất với 38% cổ phần.

Tuy nhiên, theo ông Binit Somaia, giám đốc công ty tư vấn về hàng không Center for Asia Pacific Aviation (CAPA) đóng trụ sở ở Sydney (Úc), Ấn Độ cần có một mô hình tốt hơn để thu hút các nhà đầu tư. Kết thúc năm tài khóa tháng 3-2017, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) của sân bay Hyderabad đạt 8,2%, của sân bay Dehli đạt 4,9%, trong khi ROA trung bình của 50 công ty hàng đầu trên sàn chứng khoán Ấn Độ là 10,5%.

Điều đó có nghĩa là các nhà đầu tư mất nhiều thời gian để thu hồi vốn ban đầu hơn. Song ông Somaia cũng cho rằng, ROA của các sân bay sẽ tăng trong thời gian tới khi có nhiều người chọn hàng không làm phương tiện di chuyển hơn.

Ông Somaia cũng cảnh báo rằng các công ty tư nhân sẽ quan tâm đầu tư nhiều hơn đến các sân bay lớn ở những thành phố lớn, nơi họ có thể khai thác tốt trong lĩnh vực bán lẻ để có tỉ suất lợi nhuận cao hơn, chính phủ sẽ phải tự chi nhiều tiền để xây dựng các sân bay nhỏ và trung bình, dẫn đến thâm hụt ngân sách có thể gia tăng.

Thái Hà