Nhìn những phụ nữ khăn ren trắng che mặt, tôi gai người

Sáng 8/4/2018, rất đông người dân đã kéo đến trụ sở Công ty Modern Tech kêu cứu vì bị lừa đảo hơn 15 ngàn tỷ đồng, qua sự lôi kéo đầu tư tiền ảo có lợi tức lên tới 48%/tháng. Được biết có đến 32.000 nạn nhân đã sập bẫy!

Thông tin gây hoang mang dư luận khác những ngày này là Hội Thánh Đức Chúa Trời, bằng những lời rao giảng phi thực tế, trái luân thường vẫn lôi cuốn nhiều người tham gia, gây đảo lộn cuộc sống các cá nhân, gia đình, làm hủy hoại nền tảng đạo lý truyền thống...

Người dân kéo đến trụ sở công ty tiền ảo.

Nạn nhân trong những sự vụ kiểu này gồm những ai? Họ là những người lao động bình thường, những công chức viên chức, nội trợ... đa phần không toại nguyện trong cuộc sống, đang chịu một áp lực, một tổn thương nào đó dẫn đến yếu đuối nghị lực, dễ buông xuôi bởi những lời rỉ tai. Nhiều sinh viên cắm đầu học tập nhưng không thấy tương lai, những em sống xa nhà thường tìm chỗ học bài trong công viên hoặc nơi thanh vắng... là những đối tượng dễ bị kẻ xấu tiếp cận buông lời dụ dỗ, cài cắm bằng quà cáp hoặc những lời thề bồi...

Ngay cả những người vẻ ngoài tưởng là sáng suốt thành đạt nhưng lười tư duy duy lý, ghét lao động tỉ mẩn, ưa thích điều phóng đạt dễ dãi... cũng là đối tượng dễ bị sa ngã vào ma trận cạm bẫy.

Giới kinh doanh có thuật ngữ "hiệu ứng đàn cừu" để chỉ số đông những nhà đầu tư nhỏ lẻ mua bán cổ phiếu, tiền ảo, sàn vàng, tham gia các loại hình kinh doanh đa cấp... Đặc trưng của hoạt động đầu tư "ai nắm thông tin là làm chủ cuộc chơi", những "đội lái" thỉnh thoảng quăng cho "đàn cừu" một "miếng mồi" (tin nội bộ). Đàn cừu xuống tiền trúng mánh đôi lần sinh nghiện, tự huyễn hoặc bản thân lôi kéo nhiều người... là lúc những tổ lái thả sức lùa đàn cừu đến kiệt sức trong những trận đánh lên đánh xuống của thị trường.

Tăng “đề kháng” để vững vàng trước “bẫy”

Một câu hỏi đặt ra là sống trong xã hội hiện đại ngày nay, tại sao con người vẫn bị cuốn vào cạm bẫy tin theo những học thuyết "ba xàm" một cách dễ dàng như vậy? Phải chăng giá trị văn hóa tinh thần của chúng ta đang gặp tổn thương, nền tảng gia đình nhiều lung lay nên sức đề kháng yếu, khiến "con vi khuẩn" liên tiếp xâm nhập cơ thể xã hội, bắt chúng ta căng mình chống đỡ.

Ngày xưa mê tín tràn lan thường là do con người bế tắc trước các hiện tượng tự nhiên. Khi gặp sét đánh chẳng hạn, người thiếu kiến thức trở nên hoang mang cho rằng bị quả báo "trời đánh", sinh ra mê tín cúng vái... Người hiểu bản chất của hiện tượng chỉ cần dựng cột thu lôi trong khu vực mình ở thì mọi việc sẽ ổn.

Ngày nay các hiện tượng tự nhiên cơ bản đã được khoa học vén màn bí mật, nhưng chúng ta lại gặp bế tắc trong các vấn đề xã hội. Đó là bất bình đẳng trong đời sống kinh tế, khoảng cách giàu nghèo gia tăng mạnh. Đó là niềm tin về sự liêm chính công bằng bị xói mòn, giáo dục bằng cấp, thăng tiến địa vị xã hội theo kiểu "nhất quan hệ nhì tiền tệ" là trò chơi trong tay kẻ có quyền - tiền xảy ra công khai... làm phấn đấu cá nhân trở thành vô hiệu, con người không tự tin vào ý chí nỗ lực của bản thân.

Mỗi năm nước ta có hàng ngàn lễ hội, nhưng vì tư duy tổ chức kém hoặc chủ ý biến tấu nội dung theo một ý đồ nào đó vô hình trung đã nhốm màu sắc mê tín lên nhiều lễ hội văn hóa truyền thống. Sinh hoạt tôn giáo có tính thị phạm cao, nhưng một số cơ sở tôn giáo chưa rạch ròi giữa mê tín và chánh tín cũng tiếp tay gieo rắc điều mông muội.

Cạm bẫy lừa đảo, đức tin "ba xàm" thường dễ bị nhận diện bởi những người tinh ý có sức mạnh nội tâm. Hoạt động doanh nghiệp chân chính đặt mục tiêu lợi nhuận trên dưới 10% năm là mừng, cả bộ máy quốc gia căng mình ra "chạy" chỉ mong đạt chỉ tiêu tăng trưởng 6 - 7% năm như ở nước ta, ở nhiều nước khoảng 2 - 3%... Coi vậy cũng thấy lợi nhuận 48%/tháng từ đâu ra nếu không phải là lừa đảo kinh doanh phạm pháp, chiêu trò "lấy mỡ nó rán nó"?

Kẻ nhân danh Thiên sứ đi truyền đức tin Thánh Đức Chúa Trời khi truyền đạo dùng từ ngữ rất kêu như "cứu rỗi", "giải phóng linh hồn", "trí lực vô song"... Nhưng khi giao tiếp chúng ta không khó phát hiện họ còn nhiều khuyết điểm về trang phục, phát âm, cách dùng từ ngữ... Đặc biệt khi gặp đối tượng "cứng" thì họ quên cả phép xã giao lịch sự, "nhây", thậm chí buông lời dọa dẫm. Tờ giấy, được nói là "Lời của Thánh" mà họ phát ra hình thức cũng lôi thôi, câu từ in ấn còn lỗi chính tả...

Thông tin về Hội Thánh Đức Chúa Trời đang gây hoang mang

Để đứng vững trước cạm bẫy, trên phương diện cá nhân, mỗi người không nên xa rời cuộc sống thực tại, giảm bớt lòng tham mơ tưởng viển vông, đặc biệt dành tình yêu thương và trách nhiệm cho gia đình và người thân... Tình thương và trách nhiệm với gia đình sẽ nuôi dưỡng giá trị bản thân, ý chí nghị lực cũng nhờ đó mà mạnh lên... Một gia đình dù không hoàn hảo về một vài khía cạnh nhưng nếu có một nền tảng gia phong vững thì mọi ô trọc bên ngoài không dễ xâm nhập được qua cánh cửa nhà họ được.

Còn trên phương diện quản lý, chính quyền cần tạo ra những chính sách hướng tới xã hội công bằng minh bạch, pháp luật phải thực thi nghiêm minh... để khôi phục lòng tin vào công lý. Người lương thiện có tài phải được trọng dụng, kẻ tham nhũng chạy chọt cơ cấu phải bị nghiêm trị... Đừng để những kẻ vô đạo đức rao giảng đạo đức, kẻ nhân cách không đàng hoàng thì đi "khai sáng"...

Tình cờ tôi gặp hai cô giáo một trường cấp III nổi tiếng trong giờ ăn trưa ở một tiệm cơm văn phòng, câu chuyện liên quan đến chất lượng giáo dục được đem ra bàn... Một cô nói: "Chung quy lại mình làm cho kiệt sức để cho chúng ăn" ngay lập tức đã nhận được sự đồng tình của cô giáo kia... Niềm tin trong xã hội đang chạm đáy đến mức như vậy ở những người làm giáo dục chính là môi trường cho giáo phái "Đức Thánh Chúa Trời", đa cấp, tín dụng đen len vào...

Nhìn tấm ảnh chụp những người phụ nữ ngồi cúi đầu che kín mặt bằng cái khăn ren trắng, tôi có cảm giác gai người!

Trúc Nguyễn