Nhiều ý kiến về đề xuất giáo viên mầm non phải tốt nghiệp cao đẳng trở lên

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định, phát biểu. Ảnh: Quốc hội.

Nâng chuẩn giáo viên là cần thiết

Điều 72, Luật Giáo dục sửa đổi quy định trình độ chuẩn của nhà giáo, cụ thể: giáo viên mầm non phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm trở lên; giáo viên tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên, đối với môn học chưa đủ giáo viên được đào tạo trình độ đại học sư phạm thì có bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.

Đa số các đại biểu đều đồng tình với việc nâng cao và chuẩn hóa trình độ chuyên môn của nhà giáo là cần thiết, tuy nhiên các đại biểu đều băn khoăn về cách thức, lộ trình tiến hành quy định này.

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) cho rằng, với chính sách nâng chuẩn đối với giáo viên mầm non là cần thiết bởi ba lý do. Thứ nhất, cá nhân đại biểu nhìn nhận rằng, giáo viên mầm non có tính chất đặc thù khác so với các giáo viên các cấp học còn lại, bởi họ cần làm tốt đồng thời cả hai nhiệm vụ là nhiệm vụ nuôi và nhiệm vụ dạy với trẻ em. Do đặc điểm tâm sinh lý và độ tuổi của trẻ mầm non nên đội ngũ giáo viên ở cấp học này đóng vai trò tạo nền tảng cho sự phát triển đầu đời hình thành nhân cách cho trẻ sau này. Vì vậy, giáo viên mầm non thực chất cần phải đáp ứng được những yêu cầu cao chứ không phải là thấp và họ cần phải có những phẩm chất, năng lực rất riêng, phù hợp với mức độ, tính chất của công việc.

Lý do thứ hai, hiện nay chuẩn giáo viên mầm non đang là trình độ trung cấp sư phạm mà hệ trung cấp với yêu cầu thời gian đào tạo là hai năm, thực học khoảng 18 tháng, thời gian học lý thuyết nhiều, thực hành ít, chương trình còn thiếu tính hệ thống, yêu cầu tuyển sinh đầu vào không cao nên trình độ trung cấp khó thu hút được học sinh giỏi vào nghề. Từ quá trình đào tạo chưa đủ độ chín như vậy, sinh viên mầm non đã tốt nghiệp và trở thành giáo viên kéo theo những áp lực và khó khăn trong công việc đối với bản thân họ, dẫn đến thiếu kỹ năng giáo dục cho trẻ hay phương pháp giáo dục chưa phù hợp.

Lý do thứ ba, sự tương đồng về trình độ đội ngũ giáo viên mầm non với nhiều quốc gia trên thế giới. Phần lớn các nước phát triển đều yêu cầu giáo viên mầm non phải có trình độ đại học hoặc sau đại học, đặc biệt ở một số quốc gia sinh viên sư phạm trước khi đi thực tập ngoài yêu cầu về trình độ còn phải được các cơ quan có thẩm quyền xác nhận đáp ứng đủ điều kiện làm việc với trẻ em thì mới được tiếp xúc với trẻ. Nhiều nước ở trong khu vực chúng ta như Singapore, Thái-lan, Malaysia cũng yêu cầu giáo viên mầm non có trình độ cao đẳng sư phạm trở lên. Do đó, vấn đề nâng chuẩn giáo viên mầm non đối với Việt Nam là hết sức cần thiết, nhằm đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội cũng như đảm bảo mặt bằng chung tương đương với khu vực và thế giới.

Cần có lộ trình cụ thể

Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) nhận xét Điều 118 Luật Giáo dục sửa đổi quy định Luật hiệu lực thi hành từ năm 2020 nhưng không cụ thể ngày, tháng, năm. Ông cho rằng, Chính phủ quy định lộ trình thực hiện chuẩn hóa đối với giáo viên, khi Luật này có hiệu lực bỗng nhiên hàng vạn giáo viên không đạt chuẩn sẽ rất tâm tư và lo lắng. Ai cũng biết nâng cao trình độ thầy là điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, từ thực trạng hiện nay cần tính toán lại tính khả thi và các tác động tiêu cực của quy định này, thậm chí dễ bị lạm dụng. Bởi lẽ, theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo tính đến ngày 1-1-2018 có 80 nghìn giáo viên mầm non có trình độ dưới cao đẳng, giáo viên tiểu học có trình độ cao đẳng, trung học và dưới trung học, sư phạm là 159.947 chiếm 40,37%, giáo viên trung học cơ sở có trình độ đại học tỷ lệ thấp hơn.

Đại biểu Đinh Duy Vượt, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai, phát biểu. Ảnh: Quốc hội.

Mặt khác, theo đại biểu Đặng Thị Phương Thảo, tại thời điểm năm 2020, dự kiến Luật này có hiệu lực thì con số giáo viên chưa đạt chuẩn lên tới hàng chục nghìn người so với nhu cầu sử dụng. Theo định mức quy định số giáo viên mầm non còn thiếu tính đến cuối năm 2018 là hơn 43.000 người, chiếm đến gần 60% trong số giáo viên cả nước còn thiếu sau khi đã được giao biên chế để tuyển dụng.

“Như vậy, nguồn lực từ đâu, đội ngũ giảng viên sư phạm, trường, cơ sở vật chất có đáp ứng được không? Ai dạy thay cho người đi học? Nhất là xu thế dạy hai buổi hiện nay để đào tạo cho hàng vạn giáo viên từ mầm non, trunghọc cơ sở đạt trình độ chuẩn như trên”, đại biểu Đinh Duy Vượt đặt câu hỏi.

Đại biểu đến từ Gia Lai cho rằng, thời gian này cũng trùng hoàn toàn với chu kỳ triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, giáo viên cần dành nhiều thời gian cho việc tiếp cận thực hiện chương trình hơn là tham gia công tác đào tạo.

“Nếu quy định không cho phép tuyển mới giáo viên mầm non ở trình độ trung cấp sư phạm sẽ gây khó khăn cho các địa phương còn đang thiếu giáo viên một cách cục bộ, vì khi đang thiếu có được giáo viên mầm non ở trình độ trung cấp cũng là đáng quý chứ đừng đòi hỏi đến trình độ cao hơn là cao đẳng sư phạm”, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo ý kiến.

Do đó, các đại biểu đề nghị cần tính toán kéo dài thời gian để chuẩn hóa số lượng lớn giáo viên này, đồng thời cần làm rõ trong quá trình thực hiện lộ trình nâng chuẩn thì các cơ sở mầm non có được tuyển mới giáo viên ở trình độ trung cấp sư phạm nữa hay không khi Luật này dự kiến có hiệu lực từ năm 2020. Mặt khác, các trường trung cấp hệ trung cấp sư phạm hiện nay phải kịp nâng cấp chuẩn cho phù hợp với luật. Về vấn đề này, đại biểu Triệu Thanh Dung (Cao Bằng) đề nghị thời gian áp dụng của quy định trình độ đạt chuẩn của nhà giáo vào năm 2030 để có thêm thời gian cho giáo viên chưa đạt chuẩn đi học.

Giải đáp thắc mắc của các đại biểu về vấn đề chuẩn giáo viên, ông Phan Thanh Bình - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng, cho biết sẽ xem xét nghiên cứu lại.

“Về vấn đề chuẩn giáo viên, chúng tôi sẽ nghiên cứu lại. Chúng tôi đồng ý với một số thầy cô có ý kiến, sẽ cố gắng làm sao giảm bớt đi những giấy phép con, những chứng nhận quyết định cụ thể”, ông Phan Thanh Bình khẳng định.

BÔNG MAI