Nhiều sai phạm tại hai nhà máy thép Dana-Ý và Dana-Úc

Ngày 7/10, Thanh tra TP Đà Nẵng thông tin về kết quả thanh tra hai nhà máy thép Dana - Ý và Dana - Úc (huyện Hòa Vang).

Trên cơ sở đó, Thanh tra cũng chỉ rõ nhiều sở ngành và lãnh đạo UBND TP (giai đoạn 2007-2014) có liên quan đến sai phạm tại hai nhà máy thép.

Người dân đã nhiều lần bao vây, phản ứng việc nhà máy thép gây ô nhiễm. Ảnh: VnE

Sai từ khâu cấp phép, quy hoạch

Những sai phạm liên quan tới công tác quản lý, quy hoạch được Thanh tra TP Đà Nẵng chỉ rõ từ khâu cấp phép, việc đánh giá tác động môi trường, cũng như khoảng cách giữa nhà máy với người dân...

Cụ thể, việc đánh giá tác động môi trường (TĐTM) của dự án Hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng do Công ty Xây dựng và Đầu tư Đà Nẵng C.T là chủ đầu tư lập năm 2006 và được phê duyệt, không có bố trí ngành nghề luyện thép.

Việc cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu với Công ty cổ phần thép Dana - Ý không phù hợp với quy định ngành nghề tại cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng theo đánh giá TĐTM được phê duyệt.

Vị trí xây nhà máy thép Dana - Ý và Dana - Úc đến khu dân cư khoảng cách tối thiểu 500m chưa đảm bảo.

Trung tâm Xúc tiến đầu tư tiếp nhận hồ sơ đăng ký của công ty, xử lý, trình UBND TP cấp và điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư đối với 2 nhà máy không đúng quy định.

Kết luận khẳng định: Thiếu sót trong việc quy hoạch Cụm công nghiệp liên quan đến hai Nhà máy thép thuộc trách nhiệm của Sở Xây dựng trong việc thẩm định, trình phê duyệt và của chủ đầu tư dự án Cụm công nghiệp là Công ty phát triển và khai thác hạ tầng Khu công nghiệp Đà Nẵng, Công ty CP Xây dựng và Đầu tư Đà Nẵng C.T trong việc lập quy hoạch.

Việc UBND thành phố Đà Nẵng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư Cụm công nghiệp, sau đó chủ đầu tư chuyển nhượng lại cho hai công ty với mục đích đất khu công nghiệp nhưng thời hạn sử dụng lâu dài là không đúng Luật Đất đai năm 2003.

Nội dung này đã được Thanh tra Chính phủ yêu cầu rà soát, thực hiện điều chỉnh tại kết luận từ năm 2012. Tuy nhiên, đến nay các Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho hai công ty chưa được điều chỉnh.

Thay dây công nghệ, không xử lý môi trường

Kết quả thanh tra cũng chỉ ra, trong quá trình hoạt động, hai nhà máy còn các tồn tại, vi phạm về biện pháp bảo vệ môi trường. Hệ thống quản lý, xử lý chất thải nguy hại của hai nhà máy hoạt động thiếu hiệu quả...

Đáng chú ý, Công ty thép Dana Ý sử dụng dây chuyền luyện, cán thép có nguồn gốc xuất từ Trung Quốc và Italy theo nội dung đăng ký tại giấy chứng nhận đầu tư. Trong quá trình hoạt động, công ty đã thay đổi một số hệ thống lò luyện không đúng với dây chuyền đã đăng ký (sử dụng lò luyện có công suất lớn hơn 4 lần từ năm 2008 đến 2009; sử dụng lò cảm ứng điện có công suất lớn hơn và nhiều lò trung tần hơn so với đánh giá tác động môi trường được phê duyệt từ 2009 đến nay).

Công ty sản xuất thép với công suất vượt quy định trong giấy chứng nhận đầu tư và đánh giá tác động môi trường mỗi năm hàng chục nghìn tấn thép.

Từ 2008 đến 2015, công ty lắp đặt đưa vào hoạt động sản xuất một số máy móc, thiết bị làm thay đổi quy mô, công suất lò nấu luyện nhưng không lập đánh giá tác động môi trường bổ sung.

Cả hai nhà máy đều có những sai phạm trong vấn đề xử lý ô nhiệm môi trường, hệ thống xử lý khí thải lò luyện không đạt, không hợp tác xử lý xỉ lò luyện...

Việc lập thẩm định, phê duyệt đánh giá tác động môi trường không phù hợp, không trồng cây xanh theo quy định...

Chọn di dời dân, để nhà máy thép ô nhiễm ở lại

Rút kinh nghiệm

Với những sai phạm nêu trên, Thanh tra TP. Đà Nẵng đã kiến nghị UBND TP chỉ đạo Sở Xây dựng, Công ty phát triển và khai thác hạ tầng KCN Đà Nẵng tổ chức rút kinh nghiệm đối với thiếu sót trong việc lập, thẩm định, trình phê duyệt quy hoạch khu công nghiệp Thành Vinh, không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu 500 m đối với khu dân cư theo quy định.

Với việc tham mưu UBND thành phố Đà Nẵng ban hành công văn số 2086 năm 2008 không đúng quy định, Văn phòng UBND thành phố cũng phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Riêng với trách nhiệm của lãnh đạo UBND thành phố Đà Nẵng (giai đoạn 2007 đến 2014) yêu cầu Thường trực Thành ủy có ý kiến chỉ đạo.

Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng phải tiếp tục rà soát và tham mưu cho UBND thành phố xem xét xử lý theo kết luận của Thanh tra Chính phủ đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy định, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các thiếu sót trong việc thẩm định, trình phê duyệt đánh giá tác động môi trường và công tác quản lý về bảo vệ môi trường tại hai nhà máy thép.

Thanh tra cũng kiến nghị Tổng Giám đốc hai công ty thép Dana Ý và Dana Úc phải nghiêm túc chấn chỉnh và có biện pháp khắc phục đối với các tồn tại, vi phạm trong quá trình hoạt động và bảo vệ môi trường như phần kết quả kiểm tra và kết luận thanh tra đã nêu theo đúng quy định pháp luật.

Trước đó, vì hai nhà máy thép Dana Ý và Dana Úc gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến đời sống của mình, hàng chục hộ dân xã Hòa Liên của TP Đà Nẵng đã nhiều lần phản ánh lên các cấp chính quyền. Ngày 14/12/2016, người dân mang lều bạt chặn đường vào hai nhà máy thép này.

Trước sự việc này, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ đã có chỉ đạo giao các ngành chức năng lên phương án di dời đối các hộ dân sinh sống gần hai nhà máy thép.

Thái An