Nhiều nước cam kết cùng Mỹ chống lại IS

Một tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ đã liệt kê 54 quốc gia đã cam kết hỗ trợ chống IS. Bộ này cũng đã thành lập một nhóm đặc biệt chịu trách nhiệm điều phối những hoạt động đóng góp của các nước. Các quan chức Mỹ cho biết Gru-di-a đã đề nghị thành lập một trung tâm huấn luyện tại nước này cho những phiến quân Xy-ri được Mỹ hậu thuẫn, song chưa rõ liệu Oa-sinh-tơn có chấp nhận đề nghị của Tbi-li-xi hay không.

Reuters và AFP cho biết, 5 quốc gia A-rập gồm A-rập Xê-út, Các tiểu Vương quốc A-rập thống nhất (UAE), Gioóc-đa-ni, Ba-ranh và Ca-ta đã cùng tham gia hoặc ủng hộ các cuộc không kích do Mỹ đi đầu nhằm vào các mục tiêu của IS ở Xy-ri được thực hiện tối 22-9 vừa qua. Mặc dù phần lớn số bom và tên lửa đánh vào các mục tiêu của IS là từ các máy bay chiến đấu của Mỹ, song theo các quan chức Mỹ và phương Tây, sự tham gia của các nước A-rập có tầm quan trọng về mặt địa chính trị. Nó đánh tan luận điệu của IS rằng tổ chức này đang chiến đấu với phương Tây.

Người tị nạn người Cuốc tại Xy-ri tại khu vực biên giới Xy-ri/Thổ Nhĩ Kỳ ngày 24-9. Ảnh: Reuters

Chiến dịch không kích này diễn ra sau khi Mỹ tiến hành một động thái tương tự ở I-rắc nhằm xóa bỏ sự hiện diện đáng kể của lực lượng IS ở khu vực này. Ngày 23-9, Tổng thống Mỹ khẳng định điều này cho thấy Mỹ không đơn độc trong cuộc chiến chống lại các phần tử thánh chiến. Ông nói: “Sức mạnh của liên minh này đã cho thế giới thấy rõ ràng đây không phải là cuộc chiến của riêng nước Mỹ”.

A-rập Xê-út và các nước láng giềng có thể sẽ bị các phiến quân Hồi giáo trả đũa để phản đối việc các nước này hợp tác quân sự với Mỹ. Trong khi đó, Gioóc-đa-ni đang phải chật vật giải quyết tình trạng hàng trăm nghìn người Xy-ri tị nạn đổ vào nước này. Dù vậy, một quan chức cấp cao trong Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng cuộc họp giữa Tổng thống Ô-ba-ma, Ngoại trưởng Giôn Ke-ri và các nước A-rập có liên quan tới các cuộc không kích nhằm vào IS đã đạt được “sự nhất trí tuyệt đối”. Theo quan chức này, các nước cam kết gắn bó lâu dài với chiến dịch chống lại IS.

Ngược lại, tại châu Âu, Anh và Pháp lại tỏ ra thận trọng khi thực hiện các biện pháp quân sự. Pháp đã thực hiện nhiều cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu của IS ở I-rắc, tuy nhiên nước này tuyên bố sẽ không làm như vậy tại Xy-ri. Mặc dù cung cấp viện trợ nhân đạo song cho tới nay Anh vẫn đứng ngoài các chiến dịch chiến đấu. Nước này chỉ tiến hành hoạt động do thám và tình báo, cung cấp vũ khí cho các lực lượng của người Cuốc ở I-rắc để chiến đấu chống lại IS.

Sự tham gia của các nước A-rập có thể làm thay đổi ý kiến dư luận tại châu Âu, nơi vẫn tỏ ra thận trọng với những nỗ lực quân sự do Mỹ đi đầu tại Trung Đông sau cuộc xâm lược I-rắc năm 2003, vốn được thực hiện dựa trên những thông tin tình báo sai lầm rằng I-rắc sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ, nước có chung đường biên giới dài với Xy-ri, vẫn đứng ngoài lề. Một số nhà phân tích cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ có thể linh hoạt hơn trong việc hành động chống lại IS sau khi mới đây, IS đã thả gần 50 con tin người Thổ Nhĩ Kỳ mà chúng bắt giữ từ tháng 6-2014. Tuy nhiên, một quan chức Mỹ dự đoán rằng Thổ Nhĩ Kỳ, vốn đang phải giải quyết làn sóng người Xy-ri di cư sang nước này, sẽ vẫn hành động thận trọng.

Một quan chức phương Tây nói rằng, điều quan trọng ở đây là “thuyết phục dư luận trên toàn thế giới, đặc biệt là tại khu vực Trung Đông rằng sẽ không có sự lặp lại những sự kiện như cách đây 11 năm”.

Bảo Hà