Nhiều nhà đầu tư điêu đứng vì tiền mã hóa

Ảnh: EPA

Pete Roberts ở Nottingham (Anh) là một trong số nhiều nhà đầu tư mạo hiểm đổ tiền tiết kiệm vào tiền mã hóa khi giá bay cao hồi cuối năm ngoái. Sau tám tháng, 23.000 USD anh rót vào vài đồng mã hóa chỉ còn lại 4.000 USD, lỗ khoảng 82%. Anh nhận thức rõ về những gì đã xảy ra. “Tôi bị cuốn vào nỗi sợ bị bỏ ngoài cuộc và cố gắng kiếm tiền nhanh. Số tiền lỗ khiến tôi có thể nói là phá sản”, Roberts, 28 tuổi, chia sẻ. Anh không là nhà đầu tư duy nhất lao đao vì thị trường này.

Sau đợt lao dốc gần nhất, nhiều đồng mã hóa thổi bay toàn bộ mức tăng khủng có được từ mùa đông năm 2017. Giá trị của tất cả đồng mã hóa nổi bật giảm khoảng 600 tỉ USD, tương đương 75%, so với mức cao nhất hồi tháng 1.

Thị trường tiền mã hóa từng trải qua nhiều đợt lao dốc trước đó nhưng phục hồi và tăng nhanh trở lại. Song đợt lao dốc lần này có thể ảnh hưởng lâu dài đến việc áp dụng công nghệ, vì kha khá người bình thường rót vốn hồi năm ngoái có thể sẽ cho rằng tiền mã hóa có thể hủy hoại tài chính cá nhân lâu dài.

“Những gì một người bình thường nghe được là bạn bè của họ mất tiền như thế nào. Sự bùng nổ phi lý khiến tiến độ chậm lại và tình hình tài chính lao đao”, cựu nhân viên ngân hàng Alex Kruger, người giao dịch trên thị trường tiền mã hóa được một thời gian, cho hay.

Thật khó để tính số lượng nhà đầu tư đang lỗ. Nhiều người mất tiền trong những tháng gần đây tham gia thị trường từ trước đợt tăng mạnh cuối năm ngoái, và thực tế khoản đầu tư của họ vẫn có giá cao hơn tổng tiền vốn bỏ vào.

Song theo nhiều thước đo, tổng số nhà đầu tư đổ xô vào tiền mã hóa vào mùa thu, mùa đông năm ngoái lớn hơn tổng số nhà đầu tư bước vào thị trường cả 9 năm liền trước. Coinbase, sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất Mỹ, tăng đôi số khách hàng từ tháng 10.2017 đến tháng 3.2018. Startup Square bắt đầu cho phép người dùng ứng dụng di động Square Cash để mua bitcoin vào tháng 11.2017.

Hầu như tất cả khách hàng mới của Coinbase và Square đều lỗ nếu họ đầu tư ở bất kỳ thời điểm nào trong 9 tháng qua, và tiếp tục giữ đến hôm nay. Thiệt hại có thể tệ hơn ở một số nơi như Hàn Quốc và Nhật Bản, nơi hoạt động tiền mã hóa bùng nổ năm ngoái. Nhiều nhà đầu tư ít có chuyên môn cũng nhảy vào thị trường.

Tại Hàn Quốc, các sàn lớn nhất mở văn phòng thực tế để giúp những khách không thích mua đồng mã hóa trực tuyến. Các văn phòng của một trong những sàn lớn nhất xứ Hàn là Coinone chỉ có một khách bước vào trong hai tiếng một ngày buổi trưa hồi tuần trước. Nhân viên Yu Ji-Hoon cho hay giá tiền mã hóa đã giảm mạnh đến mức mọi người cảm thấy khó chịu.

Kim Hyon-jeong, giáo viên 45 tuổi sống ở ngoại ô Seoul, chia sẻ bà đầu tư 100 triệu won, tương đương 90.000 USD tiền tiết kiệm vào đồng mã hóa mùa thu năm ngoái. Bà lấy số tiền đó từ sổ tiết kiệm, chính sách bảo hiểm và vay thêm 25.000 USD. Hiện bà lỗ 90%.

Tổng giá trị thị trường tiền mã hóa đang về lại quanh mức hồi mùa thu năm 2017 - Ảnh chụp màn hình trang Coinmarketcap

“Tôi nghĩ rằng tiền mã hóa là bước đột phá duy nhất cho những người chăm chỉ bình thường như chúng tôi. Tôi nghĩ gia đình tôi và tôi có thể thoát cảnh khó khăn, sống thoải mái hơn nhưng hóa ra mọi chuyện đi ngược lại”, bà Kim nói.

Tại Mỹ, Charles Herman, chủ doanh nghiệp nhỏ 29 tuổi ở Charleston, S.C., bắt đầu đam mê tiền mã hóa từ tháng 9. Herman cho hay bây giờ anh cảm thấy như vừa lãng phí 10 tháng của cuộc đời để cố gắng đánh cược với thị trường. Dù vẫn chưa lỗ số vốn 4.000 USD rót vào hồi năm ngoái, anh không còn tin vào lời hứa cách mạng tiền mã hóa trong năm qua, mà chuyển vốn sang đầu tư bất động sản.

Phần lớn nhà đầu tư giận dữ với các loại tiền mã hóa nhỏ hơn, tức đồng thay thế, được nhiều hãng bán thông qua các đợt gọi vốn cho dự án tiền mã hóa mới (ICO). Những đồng này được xem là cơ chế thanh toán cho phần mềm mà doanh nghiệp xây dựng.

Song hầu như không hãng nào trong số các doanh nghiệp làm được phần mềm mà họ hứa. Điều này khiến nhiều đồng trở nên vô giá trị, ngoài trừ một số tài sản đầu cơ. Một số đồng hóa ra là lừa đảo 100%.

“Tôi nghĩ là tôi muốn thấy hầu hết các đồng mã hóa thay thế về 0 trước khi tôi cảm thấy cả thị trường không bị làm giá. Tôi cũng thấy bitcoin chưa sẵn sàng để được áp dụng rộng khắp, đi vào đời sống hằng ngày”, anh Herman nói. Bitcoin thực tế là khoản đầu tư khá hơn khi giảm khoảng 70% từ mức cao nhất, hạ ít hơn mức trung bình là 90% của nhiều đồng tiền mã hóa ít phổ biến khác.

Anh Tony Yoo - Ảnh chụp màn hình trang CNBC

Dù bi quan, nhiều trang mạng xã hội nơi người đam mê tiền mã hóa hội tụ để trao đổi thông tin vẫn tràn ngập lời kêu gọi giữ đồng mã hóa, với hy vọng rằng chúng sẽ lại lên giá khi công nghệ có thêm thời gian để bắt kịp với lời quảng cáo quá đà trước đó.

Tony Yoo, nhà phân tích tài chính 26 tuổi ở Los Angeles, đầu tư hơn 100.000 USD tiền tiết kiệm vào thị trường mùa thu năm ngoái. Ở mức thấp nhất, có lúc anh Yoo mất 70% giá trị khoản đầu tư. Dù vậy, anh là người tin tưởng mãnh liệt vào việc các đồng mã hóa sẽ là cách mới để giao dịch trực tuyến, không thông qua các doanh nghiệp trung gian lớn như hiện giờ. Nhiều trong số các nhóm phát triển đồng mã hóa thay thế vẫn đang làm việc để phát triển sản phẩm họ đã hứa.

Khi giá xuống, anh Yoo tìm cách bơm thêm vốn. Suy nghĩ đó được những người đầu tư bitcoin từ năm 2013 khuyến khích. Năm 2012 - 2013, bitcoin chạm 1.000 USD lần đầu tiên, rồi lao dốc hơn 80%. Sau đó một thời gian, giá phục hồi mạnh. Ngay cả khi giá bitcoin giờ chỉ quanh 6.500 USD, những người mua sớm vẫn còn lời 500% so với mức cao nhất năm 2013.

Anh Roberts ở Anh cũng tiếp tục giữ khoản đầu tư, phòng khi tiền mã hóa tăng giá trở lại. Dù vậy, anh không giao dịch nữa mà tìm việc khác. “Tôi đang sống nhờ khoản tiết kiệm nhỏ mà tôi còn lại trong tài khoản ngân hàng. Tôi đã phạm sai lầm và bây giờ, không may là tôi phải trả giá cho nó đến vài năm nữa”, Roberts chia sẻ.

Thu Thảo