Nhiều người lao động không đồng ý tăng tuổi hưu

Cân nhắc lại lộ trình

Thông tin trên được nêu tại Hội nghị phản biện xã hội Dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 11/9 tại Hà Nội.

Hội nghị phản biện xã hội về Dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi)

Thông tin về tăng tuổi nghỉ hưu, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết: Sau kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV kết thúc, chúng tôi đã tiến hành lấy ý kiến người dân, tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức Lao động Quốc tế ILO… Về cơ bản, tất cả đều thống nhất nên điều chỉnh tuổi nghỉ hưu để ứng phó với già hóa dân số và thực hiện tinh thần Nghị quyết 28 của Ban chấp hành Trung ương…”.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, các cuộc hội thảo lấy ý kiến đều khẳng định tuổi thọ bình quân hiện nay đã được tăng lên, sức khỏe người dân và điều kiện lao động được cải thiện. Vì vậy, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu chính là mục tiêu dài hạn để phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, lộ trình và cách thức tăng còn nhiều ý kiến khác nhau.

Đề nghị giữ nguyên tuổi nghỉ hưu với lao động khai thác than trong hầm lò

Cũng liên quan đến tuổi nghỉ hưu, tại buổi làm việc với lãnh đạo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chiều 11/9 ông Lê Minh Chuẩn - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đề nghị: Giữ nguyên tuổi nghỉ hưu của người lao động làm công việc khai thác than trong hầm lò.

Cụ thể, lãnh đạo Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam đề nghị giữ nguyên tuổi nghỉ hưu của người lao động làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định tại Điều 6, Nghị quyết số 115/NĐ-CP, ngày 11/11/2015 của Chính phủ.

Cụ thể: Người lao động từ đủ 50 tuổi trở lên khi nghỉ việc và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò được hưởng theo quy định”.

Theo lãnh đạo Tập đoàn, người lao động làm công việc khai thác trong hầm lò chiếm tỉ lệ lớn trong tổng số lao động của TKV, khoảng 21.556 người, chiếm trên 22%. Điều kiện làm việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, nên tuổi đời và tuổi nghề bình quân của thợ lò thấp.

Rất ít thợ lò làm việc đến khi đủ điều kiện nghỉ hưu. Thống kê chưa đầy đủ, trong 3 năm, từ năm 2016-2018, tập đoàn có 312 thợ lò nghỉ hưu trước tuổi/694 thợ lò nghỉ hưu. Độ tuổi của thợ lò nghỉ hưu sớm, dao động từ khoảng 38-45 tuổi, thời gian tham gia bảo hiểm xã hội trong khoảng từ 20-25 năm.

Hiện cơ quan thẩm tra dự luật muốn trình Quốc hội một phương án tăng tuổi nghỉ hưu (trước đây trình hai phương án). Cụ thể, kể từ 1/1/2021, mỗi năm tăng 3 tháng đối với nam và 4 tháng với nữ, để tuổi nghỉ hưu của nữ là 60 tuổi vào năm 2035 và của nam là 62 tuổi vào năm 2028.

Nhưng đề nghị Chính phủ quy định người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm… và các trường hợp đặc biệt khác thì được quyền nghỉ hưu sớm 5 năm, các trường hợp khác theo quy định pháp luật.

“Vì trong thực tiễn, hiện nay có những trường hợp được nghỉ hưu sớm 10 năm (người lao động bị nhiễm HIV/AIDS) nhưng vẫn được hưởng lương hưu 75%...”, ông Bùi Sỹ Lợi thông tin. Tuy nhiên, ông Lợi cũng cho biết nhiều ý kiến cho rằng nên đưa quy định tăng tuổi nghỉ hưu trên sang Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Trong Bộ Luật lao động (sửa đổi) có thể Quốc hội sẽ quy định nguyên tắc để Chính phủ căn cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội, điều kiện lao động... Có thể điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình tăng chậm dần hơn, để tránh sốc cho thị trường lao động và tránh hiểu nhầm khu vực sản xuất kinh doanh cũng tăng như công, viên chức.

“Có thể chúng ta phải tính toán lại, thiết kế phương án để khu vực sản xuất kinh doanh bỏ qua giai đoạn 2021 - 2026, sau đó mới bắt đầu tăng tuổi nghỉ hưu khi mà các điều kiện lao động đảm bảo. Hoặc là đi theo cách như một số nước làm, mỗi năm tăng 1 tháng. Lộ trình chậm lại nhằm thay đổi điều kiện làm việc để đảm bảo sức khỏe, an toàn cho người lao động khối sản xuất kinh doanh”.

Đồng tình với quan điểm trên, bà Vương Thị Hanh - Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho rằng nên phân định rõ việc tăng tuổi nghỉ hưu đối với khu vực công chức, viên chức và khu vực sản xuất kinh doanh. “Quy định như hiện nay dễ dẫn đến hiểu lầm, nên tôi đề nghị đưa quy định tăng tuổi nghỉ hưu trên vào Luật Cán bộ, công chức và Luật viên chức… còn khu vực sản xuất kinh doanh đề xuất tăng chậm hơn nữa”, bà Hanh đề nghị.

Bày tỏ ý kiến tại hội nghị, bà Bùi Thị An - Chủ tịch Hội Nữ tri thức Hà Nội cho rằng, việc quy định nam nghỉ hưu ở tuổi 62 và nữ ở tuổi 60 cần có cơ sở khoa học về quy định chênh lệch tuổi của hai đối tượng. Vì vậy, đề nghị việc này cần nghiên cứu thực hiện sớm, đừng quá kéo dài, sớm đưa ra cơ sở khoa học để quy định tuổi hưu khác nhau giữa nam và nữ để tăng tính thuyết phục khi đưa ra quy định mới này.

Lao động trực tiếp: Chỉ mong nghỉ hưu sớm

Là công nhân thủy sản trực tiếp sản xuất tại Công ty Cổ phần Đồ hộp Hạ Long (Quảng Ninh), chị Trần Thị Hường cho biết, công nhân ngành thủy sản rất vất vả, gần như phải đứng trong gần 48 tiếng liên tục, thường xuyên tiếp xúc với nóng và lạnh, rất vất vả nặng nhọc. “Thực tế tại công ty chúng tôi hiện nay, những ai đủ tuổi đóng bảo hiểm 20 năm đều xin về hưu sớm, chứ chưa cần chờ đến đủ 55 tuổi”, chị Hường cho hay.

Tại hội nghị, lần đầu tiên Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam công bố số liệu khảo sát do Hội thực hiện trên hơn 1 triệu lao động các tỉnh thành liên quan đến tăng tuổi hưu. Theo đó, có 49,3% người lao động được khảo sát đồng ý việc tăng tuổi nghỉ hưu ở một số nhóm đối tượng; 50,7% người lao động không đồng ý tăng tuổi hưu và cho rằng người lao động cần được quyền nghỉ hưu sớm hơn.

Thông tin số liệu trên, bà Nguyễn Thị Thu Hà - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam bày tỏ quan điểm, nếu chỉ quy định giảm tuổi hưu cho người lao động thuộc các lĩnh vực nặng nhọc độc hại, thì vô hình chung tuổi hưu của đối tượng này vẫn là ở mốc 55 tuổi – giữ nguyên quy định tuổi nghỉ hưu hiện tại.

“Chúng tôi ủng hộ quan điểm có những ngành nghề không chỉ nghỉ hưu sớm 5 năm mà còn là 10 năm so với quy định”, bà Hà nêu ý kiến. Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cũng cho rằng, việc điều chỉnh tuổi hưu theo hướng linh hoạt là cần thiết và phù hợp, khi tiếp cận ở góc độ cả quyền và trách nhiệm của người lao động, tính đến các điều kiện, tính chất lao động theo các nhóm lao động khác nhau.

B.Duy