Nhiều manh mối bất lợi cho Ả Rập Xê Út

Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ kiểm tra bên ngoài nhà Tổng lãnh sự Mohammed al-Otaibi ở Istanbul - Ảnh: Reuters

Reuters ngày 19.10 đưa tin sau khi khám xét Lãnh sự quán Ả Rập Xê Út tại thành phố Istanbul và nhà riêng của Tổng lãnh sự Mohammed al-Otaibi, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ mở rộng phạm vi tìm kiếm nhà báo Jamal Khashoggi.

Một số quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng ông Khashoggi bị sát hại tại Lãnh sự quán Ả Rập Xê Út và thi thể của ông bị phân mảnh rồi chuyển đi. Giới điều tra đang truy đường đi của 2 chiếc xe hơi đã rời lãnh sự quán và nhà ở của ông Otaibi hôm 2.10. Họ cho rằng thủ phạm có thể đã chôn các phần thi thể của ông Khashoggi tại khu rừng Belgrad gần Istanbul và tại một nơi hẻo lánh gần thành phố Yalova, cách Istanbul khoảng 90 km.

Nghi phạm tử nạn

Trong lúc Thổ Nhĩ Kỳ tìm kiếm tung tích ông Khashoggi, báo Yeni Safak hôm qua loan tin một nghi phạm thuộc nhóm “15 sát thủ” liên quan vụ việc đã thiệt mạng trong một tai nạn xe hơi “đáng ngờ” sau khi trở về thủ đô Riyadh. Người này được cho là trung úy Meshal Saad al-Bostani (31 tuổi) thuộc không quân Ả Rập Xê Út. Bức ảnh chụp từ một đoạn phim của cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận dạng Bostani khi ông xuất hiện tại sân bay Ataturk ở Istanbul hôm 2.10. Ông Bostani cùng 14 công dân Ả Rập Xê Út khác được cho là đã đến và rời Thổ Nhĩ Kỳ trong cùng ngày, bị cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ nghi ngờ đã tra tấn và sát hại ông Khashoggi.

Cái chết của Bostani dấy lên đồn đoán ông đã bị thủ tiêu, và cư dân mạng cho rằng phe chủ mưu đang tìm cách “giết người diệt khẩu”. Tờ Hürriyet Daily News cũng suy đoán Tổng lãnh sự Otaibi có thể sẽ là mục tiêu kế tiếp. Cách đây 2 ngày, Yeni Safak tiết lộ nội dung các đoạn băng được cho là đã ghi khi ông Khashoggi “bị tra tấn trong lúc thẩm vấn, bị cắt các ngón tay và sau đó bị chặt đầu”. Bài báo cho hay Tổng lãnh sự Otaibi trong đoạn băng đã nói “hãy làm bên ngoài, các anh đang khiến tôi gặp rắc rối”. Sau đó, có người đáp lại “nếu ông muốn sống khi trở lại Ả Rập Xê Út thì hãy im lặng”.

Ngoài ra, báo Sabah hôm qua đăng hàng loạt bức ảnh về một người đàn ông mà báo này khẳng định thường đi theo thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman. Hình ảnh cho thấy người đàn ông đó ở bên ngoài Lãnh sự quán Ả Rập Xê Út vào ngày ông Khashoggi mất tích. Tờ The New York Times dẫn một số nguồn tin cho rằng Riyadh đang xem xét đổ lỗi việc sát hại nhà báo Khashoggi cho tướng tình báo Ahmed al-Assiri, cố vấn của thái tử Mohammed. Nguồn tin nói rõ: “Giới cầm quyền Ả Rập Xê Út được cho là sẽ nói tướng Assiri nhận chỉ đạo từ thái tử Mohammed để bắt ông Khashoggi về nước thẩm vấn, nhưng đã hiểu sai chỉ đạo hoặc vượt quá quyền hạn rồi lấy đi mạng sống của nhà bất đồng chính kiến này”.

Ông Khashoggi là người từng chỉ trích giới lãnh đạo Ả Rập Xê Út và kêu gọi cải cách. Ả Rập Xê Út chưa có phản ứng về những thông tin trên, nhưng bác bỏ các cáo buộc liên quan và khẳng định đang điều tra vụ việc.

Mỹ sẽ trừng phạt nặng?

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua lần đầu cho rằng nhà báo Khashoggi đã chết. Trả lời The New York Times, Tổng thống Trump nói đưa ra nhận định trên dựa vào các báo cáo tình báo rằng Ả Rập Xê Út có vai trò trong nghi án sát hại nhà báo Khashoggi. Tuy nhiên, ông Trump vẫn cho là “còn hơi sớm” để đưa ra kết luận chủ mưu là ai. Khi được hỏi về những hậu quả mà Ả Rập Xê Út sẽ gánh chịu nếu nhà báo Khashoggi bị sát hại, chủ nhân Nhà Trắng trả lời: “Sẽ phải rất nghiêm trọng. Ý tôi là vụ này rất tệ. Nhưng chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra”. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã nói với Tổng thống Trump nên cho Ả Rập Xê Út thêm vài ngày để hoàn tất cuộc điều tra.

Mỹ và phương Tây đang lưỡng lự trong cách ứng phó vụ việc trên vì những mối quan hệ kinh doanh béo bở với Ả Rập Xê Út, theo Reuters. Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt hôm qua cho rằng nếu những cáo buộc liên quan Riyadh là có thật thì không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, ông Hunt nhấn mạnh quan hệ giữa Anh và Ả Rập Xê Út là quan hệ đối tác chiến lược nên London sẽ cân nhắc.

Văn Khoa