Nhiễm khuẩn bệnh viện là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ tử vong

Theo quy định, nhân viên y tế phải rửa tay sát trùng trước khi chăm sóc bệnh nhân

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, để khẳng định nguyên nhân chính xác phải chờ Hội đồng chuyên môn cấp bộ, về pháp lý phải chờ cơ quan điều tra. Tuy nhiên, qua báo cáo của Sở Y tế, bước đầu có thể nghĩ đến NK BV.

Bộ trưởng Bộ Y tế đề cập tới ba khả năng gây NK cho các cháu nhỏ: Nguyên nhân thứ nhất, có thể NK từ tác nhân chăm sóc hàng ngày như bàn tay, hơi thở của người chăm sóc, dụng cụ... Nguyên nhân thứ hai, do quá tải BV. Nguyên nhân thứ ba mà Bộ trưởng Bộ Y tế nhắc tới, là tình trạng quá tải sức lao động của cán bộ y tế BV.

Chia sẻ về công tác kiểm soát NK tại phòng cách ly trẻ sơ sinh, ông Lê Văn Nam, Phó Giám đốc Sở Y tế Bắc Ninh, Giám đốc BV Sản Nhi Bắc Ninh cho biết, BV đã áp dụng quy trình như Bộ Y tế quy định về kiểm soát NK, đặc biệt là với trẻ sinh non. Trẻ sinh non do khả năng miễn dịch của cơ thể yếu kém nên nguy cơ nhiễm trùng BV cao hơn trẻ bình thường. Sau sự cố, ngày nào viện cũng cho cấy vi khuẩn, đảm bảo vệ sinh an toàn máy thở, lồng ấp, sàn nhà, bởi khi nguy cơ NK được xác định thì việc đảm bảo môi trường vô trùng phải đặt lên hàng đầu.

Theo các chuyên gia y tế, NKBV là NK xuất hiện và phát triển trong quá trình lưu trú tại BV. Thông thường, NKBV xuất hiện sau 48 giờ kể từ khi người bệnh nhập viện. NKBV không chỉ là chỉ số chất lượng chuyên môn, mà còn là chỉ số an toàn của người bệnh; chỉ số đánh giá sự tuân thủ về thực hành của nhân viên y tế; chỉ số đánh giá hiệu lực của công tác quản lý và là một chỉ số rất nhạy cảm đối với người bệnh và xã hội.

Có rất nhiều yếu tố dẫn đến NKBV. Tuy nhiên, nguyên nhân hàng đầu là do không khí trong môi trường BV bị NK. NK BV lây lan theo chất bẩn, hơi nước, hoặc các hạt bụi lơ lửng trong không khí; do dụng cụ y tế, thực phẩm, nguồn nước bị NK; do nhân viên y tế. Ngoài ra, NK BV cũng do sự lây lan từ bệnh nhân sang bệnh nhân hoặc do những người nhà thăm nuôi bệnh nhân vì họ có thể đang trong thời kỳ ủ bệnh. Các NK thường gặp ở BV gồm: Viêm phổi; NK vết bỏng; NK vết mổ; NK đường tiết niệu, NK huyết; NK dạ dày - ruột...

Ông Trần Minh Điển, Phó Giám đốc BV Nhi Trung ương cho biết, trẻ chào đời dưới 37 tuần thai được xem là sinh non. Trẻ sinh non thường gặp các dị tật nhiễm sắc thể, thiếu ôxy hay viêm ruột và đều có nguy cơ NK BV cao hơn trẻ bình thường. Vi khuẩn gây bệnh có thể là các vi khuẩn gram dương và các trực khuẩn Gram (-), nấm, và ký sinh trùng. Tuy nhiên, NKBV do trực khuẩn Gram (-) đa kháng thuốc kháng sinh đã và đang trở thành một tai họa thực sự cho các BV.

Theo bác sĩ Điển, những bệnh nhi sinh non trên nền bệnh khác như tim bẩm sinh, down,… dễ bị NKBV vì hệ miễn dịch kém. Theo thống kê, tình trạng trẻ sinh non bị NK có tỷ lệ tử vong từ 40% đến 60%. Còn tại BV Nhi Trung ương, tỷ lệ tử vong với trẻ NK là dưới 50%.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo, để phòng NK BV cần nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, bảo đảm vệ sinh môi trường, khoa, phòng bệnh... và đặc biệt là vệ sinh tay. Ngoài ra, với trẻ sơ sinh, người thân hạn chế hôn, nắm tay, xoa má. Đặc biệt là với trẻ sinh non, nguy cơ NK BV rất cao vì những cử tưởng chừng như âu yếm, yêu thương con lại mang vi khuẩn vào trong buồng bệnh và cơ thể các bé.Việc nâng cao ý thức của cán bộ y tế, người nhà bệnh nhân trong vệ sinh bàn tay là quan trọng hàng đầu. Bàn tay của nhân viên y tế cần đảm bảo sạch nhất, vì thế các BV giám sát chặt chế độ rửa tay xà phòng dưới vòi nước và rửa tay sát trùng.

Để phòng NK BV, WHO khuyến cáo, cần nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, bảo đảm vệ sinh môi trường, khoa, phòng bệnh... và đặc biệt là vệ sinh tay.

Theo quy định của Bộ Y tế, khu vực chăm sóc trẻ sơ sinh, sinh non ở BV phải đảm bảo phòng đủ ấm cho trẻ, nhiệt độ khoảng 25-28 độ C, tránh gió lùa, có dụng cụ sưởi ấm. Nhân viên y tế, thân nhân, phải thay áo choàng, rửa tay, thay dép trước khi vào phòng trẻ. Các cơ sở y tế có điều kiện cần bố trí đủ phòng cấp cứu, phòng thủ thuật, phòng thực hiện chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo. Khoảng cách giữa hai giường bệnh phòng cấp cứu tốt nhất 0,9 m. Phòng chăm sóc trẻ phải có bàn để thực hiện các chăm sóc cần thiết, có góc để tắm trẻ, đèn sưởi ấm, đủ nước sạch, nước nóng, tốt nhất là có hệ thống nước nóng lạnh.

Phương Anh