Nhật Bản loại Hàn Quốc khỏi danh sách các đối tác thương mại tin cậy

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (trái) và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in - Ảnh: Reuters

Theo đó, khoảng hơn 1.000 mặt hàng xuất khẩu của Nhật Bản sang Hàn Quốc sẽ phải trình chính phủ phê duyệt với từng đơn hàng một. Tokyo cũng có thể tùy ý điều chỉnh thời gian thẩm định với các đơn hàng xuất khẩu. Biện pháp này có khả năng làm chậm xuất khẩu một loạt các hàng hóa có thể được sử dụng để sản xuất vũ khí.

Dù chưa rõ những mặt hàng nào sẽ bị ảnh hưởng, nhưng các nhà phân tích cho rằng danh sách có thể gồm pin lithium-ion, sợi carbon và các thiết bị cơ khí…

“Quyết định đã được nội các thông qua và sẽ có hiệu lực từ ngày 28.8”, Bộ trưởng Công nghiệp Hiroshige Seko nói trong một cuộc họp ngắn, đồng thời khẳng định các biện pháp này được đưa ra dựa trên những lo ngại về an ninh quốc gia chứ không phải là đòn trả đũa đối với Hàn Quốc.

Ông Seko cũng cho biết Nhật Bản đã thông báo cho chính quyền Mỹ về kế hoạch loại bỏ Hàn Quốc ra khỏi danh sách, và nói thêm rằng động thái này không nhằm làm tổn thương quan hệ song phương với Hàn Quốc.

"Danh sách Trắng" bao gồm 27 quốc gia, như Mỹ, Anh, Pháp… được Nhật Bản cho phép các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa ngoài danh mục quy định không cần phải kiểm tra, cấp phép riêng đối với từng hợp đồng mà chỉ cần một giấy phép chung. Sau khi quyết định trên được Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ký chính thức ban hành, Hàn Quốc sẽ là quốc gia đầu tiên bị loại trong danh sách này.

Theo Reuters, Tokyo trước đó cũng đã bày tỏ lo ngại về sự kiểm soát xuất khẩu không đầy đủ của Seoul cũng như sự xói mòn lòng tin sau phán quyết của tòa án Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho những người lao động cưỡng bức thời chiến. Phía Nhật nhấn mạnh vấn đề bồi thường đã được giải quyết theo hiệp ước bình thường hóa quan hệ hai nước năm 1965.

Quyết định loại Hàn Quốc khỏi "Danh sách trắng", bước đi vốn bị Seoul phản đối quyết liệt, diễn ra 1 tháng sau khi Tokyo thắt chặt xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 mặt hàng vật liệu công nghệ cao cần thiết để sản xuất chip nhớ và màn hình hiển thị.

Phản ứng trước điều này, Nhà Xanh hôm 2.8 cũng đã bày tỏ “vô cùng đáng tiếc" về quyết định của Nhật Bản, đồng thời cảnh báo sẽ có biện pháp đáp trả mạnh mẽ.

Trong một tuyên bố được đọc trên đài truyền hình quốc gia Hàn Quốc, người phát ngôn Nhà Xanh Ko Min-jung nói rằng Seoul cam kết sẽ giải quyết vấn đề thương mại với Tokyo về mặt ngoại giao và sẽ phản ứng “cứng rắn” đối với các biện pháp “bất công” của Nhật Bản.

Ông Ko cũng cho biết Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã triệu tập họp khẩn nội các ngay sau quyết định trên của Nhật Bản để thảo luận các biện pháp đối phó.

Hoàng Vũ (theo Yonhap, Washington Post, Reuters)