Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm thực thi quyền tác giả, quyền liên quan với Việt Nam

Hội thảo có sự tham góp của đại diện các cơ quan quản lý và thực thi, các tổ chức đại diện quyền tác giả; đại diện các NXB và các nhà nghiên cứu, khai thác, sử dụng quyền tác giả của hai nước Việt Nam, Nhật Bản.

Nhật Bản cũng tràn lan ấn phẩm lậu

Quang cảnh Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, các chuyên gia Nhật Bản tập trung đánh giá thực trạng, tìm kiếm xây dựng các giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc từ khía cạnh pháp lý và thực tiễn thực thi bảo hộ bản quyền tác giả.

Ông Akihiko NODA (Phó Trưởng phòng Hợp tác quốc tế, Cục Bản quyền tác giả Nhật Bản) đặc biệt nhấn mạnh, trong bối cảnh giữa hai quốc gia Việt Nam- Nhật Bản ngày càng có thêm nhiều hơn các hoạt động giao lưu văn hóa thì vấn đề bảo vệ bản quyền tác giả và quyền liên quan chính là câu chuyện vô cùng quan trọng. Thông qua các hội thảo song phương, mong rằng vấn đề ý thức tôn trọng tác quyền trong đông đảo công chúng sẽ được tăng cường và trở nên rõ nét hơn.

Ông Akihiko NODA chia sẻ: "Việt Nam cũng như Nhật Bản đều vấp phải một khó khăn lớn là vấn nạn lan tràn các ấn phẩm lậu, nhất là trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển, ai cũng sẵn có một chiếc smart phone hay thiết bị thông minh khác trong tay. Bản quyền là "quyền vô hình" và có ở khắp nơi trong cuộc sống hằng ngày. Trong quá trình sử dụng và vi phạm bản quyền, có người biết được mình đang vi phạm nhưng lại có cá nhân hoàn toàn không hay biết. Điều đó khiến cho vấn nạn này ngày càng thêm nghiêm trọng".

Hội thảo về Thực thi Quyền tác giả, quyền liên quan

Tại Nhật Bản, Luật Bản quyền hướng đến mục đích cung cấp quyền của tác giả và các quyền liên quan đến các công việc như biểu diễn, ghi âm, chương trình phát sóng và phát thông qua hệ thống cáp để bảo vệ quyền lợi của các tác giả… nhằm khai thác một cách công bằng và đúng đắn các sản phẩm văn hóa này. Từ đó, góp phần vào sự phát triển của văn hóa.

Ông Atsushi ITO, Phụ trách Pháp chế, Nhà xuất bản Shueisha cho biết, trong thời đại công nghệ số, việc vi phạm bản quyền trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết và ai cũng có thể dễ dàng làm bản lậu, ai cũng có thể kiếm lời dễ dàng. Theo ông ITO, có những hành vi vi phạm bản quyền vô cùng đơn giản, nhiều người không ý thức đó là vi phạm như chụp ảnh những trang truyện, sách, đăng tải lên trang cá nhân. Dịch vụ này ai cũng có thể sử dụng nên thiệt hại cho các tác giả, đơn vị sở hữu tác phẩm… ngày càng lớn.

Với cá nhân Nhà xuất bản Shueisha, ông ITO cho biết, rất nhiều trang web lậu đăng tải các ấn phẩm của NXB để kiếm lời từ quảng cáo.

Tạo thành án hình sự với những vi phạm bản quyền

Ông Akihiko NODA cho biết, tại Nhật Bản, mỗi hành vi xâm phảm bản quyền tác giả, khi bị phát hiện đều bị xử phạt rất nặng. Mục đích của pháp luật bảo hộ bản quyền là nhằm thúc đẩy sự phát triển văn hóa thì hành vi xâm phạm đương nhiên đã kìm hãm sự phát triển của mỗi quốc gia.

Các chuyên gia phát biểu tại Hội thảo

"Tuy nhiên, các quốc gia không thể đơn độc trong cuộc chiến chống lại vấn nạn này. Việt Nam hay Nhật Bản đều cần có sự hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau trong vấn đề bảo vệ bản quyền, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thông tin đang bùng nổ và xuất hiện vô vàn các cách thức xâm phạm bản quyền, phân phối tác phẩm dưới hình thức lậu xuyên biên giới…", ông Akihiko NODA nhấn mạnh.

Còn ông Atsushi ITO thì cho biết: Chỉ trong năm 2017, tại Nhật Bản có 4 vụ bắt người điều hành trang ấn bản lậu. Việc tạo thành án hình sự đối với vi phạm bản quyền cũng được thực hiện tại Trung Quốc, Hàn Quốc.

Theo ông ITO, việc bắt giữ những người làm bản lậu có hai tác dụng: ngăn chặn được việc làm bản lậu và người dùng/độc giả sẽ nhận ra việc sử dụng bản lậu là sai.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Bùi Nguyên Hùng (Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả) cho biết, hội thảo là các hoạt động trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Bộ VHTTDL Việt Nam và Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản đã ký kết, nhằm thiết lập mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực quyền tác giả và quyền liên quan.

Ông Bùi Nguyên Hùng cũng cho biết, hội thảo về thực thi quyền tác giả, quyền liên quan do hai Cục Bản quyền tác giả của hai nước Việt Nam, Nhật Bản phối hợp tổ chức diễn ra vào thời điểm chúng ta vừa chứng kiến những sự kiện quan trọng trong lĩnh vực bản quyền tác giả. Đó là việc UB châu Âu trình Hiệp định Thương mại tự do VN- EU FTA lên Nghị viện châu Âu để các nước thành viên EU xem xét, phê chuẩn. Kỳ họp Quốc hội Việt Nam vừa qua cũng đã xem xét, biểu quyết thông qua Nghị quyết phê chuẩn Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CP.TPP) gồm 11 nước, trong đó có Việt Nam.

"Quyền sở hữu trí tuệ nói chung và quyền tác giả, quyền liên quan nói riêng là một trong những nội dung quan trọng của hai Hiệp định trên. Đây là những FTA thế hệ mới với những tiêu chuẩn cao hơn so với các Hiệp định trước đây mà Việt Nam đã ký kết như Công ước Berne, Rome, Geneva, Vệ tinh, Hiệp định TRIPS (WTO)….

Để hội nhập mạnh mẽ, Việt Nam cũng đã từng bước sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan đáp ứng yêu cầu của các Hiệp định đã ký kết và thực thi trong nước.

Bên cạnh việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, đòi hỏi các nước thành viên phải tổ chức thực thi có hiệu quả các quy định pháp luật đó trong thực tế. 'Thực thi là vấn đề khó khăn ở nhiều quốc gia. Trong đó, khó khăn lớn nhất là việc thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường số và Internet"- Ông Bùi Nguyên Hùng cho biết.

Hồng Hà