Nhật Bản chỉ trích Trung Quốc ở Biển Đông

Trong một phát biểu đưa ra ngày 14/7, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Suga Yoshihide khẳng định Nhật Bản phản đối bất cứ hành động nào làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông, đồng thời hoan nghênh tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ về lập trường của Washington đối với những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông.

Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Suga Yoshihide công bố Sách Trắng.

Hãng tin Jiji Press dẫn lời ông Suga khẳng định, Nhật Bản ủng hộ tầm quan trọng của nguyên tắc thượng tôn pháp luật và sử dụng các biện pháp hòa bình thay cho vũ lực và cưỡng ép, đồng thời cho biết Tokyo sẽ hợp tác với Washington vì mục đích này.

Cùng ngày 14/7, chính quyền của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thông qua Sách Trắng quốc phòng. Một trong những nội dung được Sách Trắng nhắc tới là việc Trung Quốc “vẫn tiếp tục có nỗ lực làm thay đổi hiện trạng ở biển Hoa Đông và Biển Đông cũng như làm phân tán sự chú ý bằng cách tung thông tin về hoạt động viện trợ y tế cho các quốc gia bị dịch Covid-19 tấn công nhằm mở rộng tầm ảnh hưởng.

Sách Trắng quốc phòng Nhật Bản nhấn mạnh lợi dụng tình hình dịch bệnh, Trung Quốc mở rộng bành trướng chủ quyền trên biển Hoa Đông và Biển Đông.

Sách Trắng của Nhật Bản chỉ trích những hành động đơn phương nhằm hiện thực hóa tuyên bố chủ quyền đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông.

Theo các nhà phân tích, nội dung Sách Trắng của Nhật Bản năm nay mang tính chỉ trích nhằm vào Trung Quốc mạnh mẽ hơn so với những năm trước đây, đồng thời thể hiện được việc Bắc Kinh đang trở thành một mối đe dọa lâu dài và nghiêm trọng hơn cả Triều Tiên, quốc gia đang sở hữu vũ khí hạt nhân.

Sách Trắng còn mô tả những vụ xâm nhập “trắng trợn” của các tàu Trung Quốc bất chấp sự phản đối của Nhật Bản vào vùng biển quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Tokyo và Bắc Kinh tranh chấp chủ quyền ở biển Hoa Đông.

Điều gây chú ý là Sách Trắng được chính phủ Nhật Bản thông qua chỉ sau một ngày Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lần đầu tiên công khai bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông.

Sách Trắng Nhật Bản tập trung chỉ trích hành động bành trướng của Trung Quốc trên biển Hoa Đông và Biển Đông. (Ảnh: AP)

Theo Sách Trắng của Nhật Bản, những hành động của Trung Quốc như tiến hành quân sự hóa trái phép tại các tiền đồn ở Biển Đông cùng những biện pháp phi quân sự để làm thay đổi hiện trạng trong khu vực đã vấp phải sự phản đối của các quốc gia có cùng tuyên bố chủ quyền ở vùng biển chiến lược. Bên cạnh đó, mức chi tiêu quân sự của Trung Quốc cũng đang trở thành mối quan ngại của cộng đồng quốc tế.

Giáo sư Garren Mulloy tại Đại học Daito Bunkyo đánh giá, giọng điệu của Tokyo trước những động thái an ninh của Bắc Kinh đang ngày càng cứng rắn hơn trong những năm gần đây. Ngoài ra, Sách Trắng cũng tập trung hơn tới những điểm nóng mà Nhật Bản cần quan tâm thay vì khoản ngân sách quốc phòng.

“Tokyo không chỉ lên danh sách mức chi tiêu quân sự của Trung Quốc dành cho các tàu chiến và máy bay mà còn cho thấy, mức độ của các hành động của Trung Quốc mang tính chiến lược lớn hơn. Tôi không muốn nói là giọng điệu trong Sách Trắng gây hoang mang, mà nó đang cố gắng lột tả bước tiến chiến lược mà Trung Quốc đang muốn đạt được trong khu vực và những thách thức Nhật Bản đang phải đối mặt”, Giáo sư Mulloy chia sẻ.

Song giới phân tích cũng quan tâm đến chi tiết Nhật Bản lên án Trung Quốc trong Sách Trắng Quốc phòng nhưng chính quyền của Thủ tướng Abe cũng chú trọng tới việc xây dựng mối quan hệ mật thiết hơn với Bắc Kinh, bởi Trung Quốc hiện là đối tác thương mại quan trọng nhất của Nhật Bản chỉ sau Mỹ.

Giáo sư Akitoshi Miyashita tại Đại học Quốc tế Tokyo nhận định, thế giới từng “ngạc nhiên” trước việc Tokyo muốn chào đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực hiện chuyến thăm Nhật Bản trong năm nay.

Điều này cho thấy, Thủ tướng Abe muốn tạo ra “bầu không khí thân thiện để tiến hành một chuyến thăm cấp quốc gia”, theo ông Miyashita.

“Nếu như Bộ Quốc phòng Nhật Bản đang có những lời chỉ trích Trung Quốc trong cuốn Sách Trắng, chuyến thăm của ông Tập tới Nhật Bản sẽ mất thời gian dài nữa mới có thể thực hiện, bởi Bắc Kinh sẽ xem lại quan điểm tiêu cực từ Tokyo”, ông Miyashita nói thêm.

Hải Lâm