Nhập hàng Trung Quốc dán mác Việt Nam: Sôi động sau Asanzo...

Một nội dung đáng chú ý được nêu ra tại hội nghị triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của ngành hải quan diễn ra vào ngày 15/7 là tình hình gian lận xuất xứ hàng Việt.

Báo chí dẫn lời ông Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan cho biết, qua điều tra, cơ quan này đã khoanh vùng 6 doanh nghiệp lớn có kim ngạch nhập khẩu hàng từ Trung Quốc tăng đột biến.

Trong đó, mặt hàng chính được nhập là ván ép. Có doanh nghiệp trong năm qua đã nhập tới 200 tỷ đồng. Và mặt hàng này xuất đi Mỹ tăng bất thường.

Nhiều hàng Trung Quốc đã được 'hô biến' thành hàng Việt. Ảnh minh họa

"Qua điều tra, chúng tôi đã xác định sai phạm của các doanh nghiệp này gồm sử dụng hợp đồng mua bán nguyên liệu ký khống, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả để chứng minh nguyên liệu được sản xuất ở Việt Nam… Việc ký kết các hợp đồng khống mua nguyên liệu gỗ keo, hợp đồng từ các hộ dân với mục đích xin chứng nhận xuất xứ (C/O) để xuất đi nước ngoài", báo Tuổi trẻ dẫn lời ông Hùng cho biết.

Ngoài ra, theo ông Hùng, Công ty Hiếu Nghĩa (tỉnh Lạng Sơn) cũng đã nhập hàng ngàn sản phẩm từ Trung Quốc nhưng ghi rõ sản xuất ở Việt Nam. Một công ty nhập khẩu nguyên vẹn bộ khóa Việt - Tiệp (một nhãn hiệu khóa nổi tiếng ở Việt Nam) sản xuất từ Trung Quốc cũng ghi luôn là "sản xuất tại Việt Nam".

Hay tem bảo hộ của Bảo Minh đối với sản phẩm phòng chống cháy nổ cũng được sản xuất và nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng ghi là sản xuất tại Việt Nam.

Cục Điều tra chống buôn lậu còn phát hiện Công ty Nhật Vượng ở TP.HCM nhập khẩu hàng tỉ đồng mặt hàng loa và amply mang một nhãn hiệu đã được đăng ký bảo hộ bản quyền tại Việt Nam. Qua điều tra, hải quan phát hiện nhãn hàng nhập khẩu ghi sản xuất tại Trung Quốc.

Theo ông Hùng, sắp tới Tổng cục Hải quan sẽ điều tra thêm sai phạm của các doanh nghiệp này để làm rõ, xử lý các hành vi vi phạm về gian lận C/O. Ngoài việc xuất hàng hóa đi nước ngoài lợi dụng C/O Việt Nam để hưởng ưu đãi thuế, các doanh nghiệp trên còn gian lận để hoàn thuế giá trị gia tăng với số lượng rất lớn. Thực tế, có doanh nghiệp đã được hoàn thuế 34 tỷ đồng.

Qua các vụ việc nêu trên, ông Hùng nhận định công tác quản lý của các bộ ngành liên quan đến cấp C/O còn nhiều bất cập và sơ hở. Để khắc phục tình trạng này, cơ quan hải quan cần sửa đổi lại quy trình nghiệm vụ hải quan đảm bảo chặt chẽ từ khâu mở hồ sơ, tiếp nhận hồ sơ cho đến kiểm tra hàng hóa thông quan và kiểm tra sau thông quan.

Từ sự việc Asanzo cho tới những trường hợp nêu trên có thể thấy còn hàng loạt Asanzo khác nữa và còn nghiêm trọng hơn Asanzo. Điều nguy hiểm ở chỗ, khi doanh nghiệp tự làm cho nhau dập dụi thì người hưởng lợi nhất chính là các doanh nghiệp FDI, thị trường Việt trở thành sân chơi của các doanh nghiệp FDI, còn Việt Nam trắng tay.

Chia sẻ lo lắng này, chuyên gia kinh tế Bùi Trinh cho rằng, việc cần làm hiện nay là phải minh bạch bao nhiêu % làm ở Việt Nam thì được gọi là hàng Việt thay vì chỉ ghi nhãn mác "Made in Vietnam", "Xuất xứ Việt Nam"...

"Không phải FDI cắm trên đất Việt Nam, dán mác Việt Nam vào sản phẩm thì coi đó là hàng Việt Nam.

Bộ tiêu chí về hàng Việt phải làm rõ hàm lượng giá trị gia tăng mà Việt Nam được hưởng là bao nhiêu, không phải ghi chung chung là hàm lượng giá trị gia tăng.

Giá trị gia tăng gồm có lương và lãi, lãi của khu vực FDI có thể được chuyển về nước họ, còn lương thì người Việt cũng chỉ được hưởng một phần, các trưởng phòng, phó phòng, chuyên gia... phần nhiều là người của FDI và được trả lương gấp mấy chục lần lương của lao động Việt Nam.

Muốn minh bạch được những vấn đề trên thì quan trọng là phải chống tham nhũng", TS Bùi Trinh nói.

Minh Thái