Nhận diện xe bọc thép AV-8 Gempita của Malaysia

Phương tiện đầu tiên, không phải là bản sao trực tiếp của nguyên mẫu nước ngoài và được lắp ráp tại Malaysia là xe bọc thép lội nước đa năng AV-8 Gempita ("Thần sấm"), có thiết kế mô-đun cho phép lắp các tháp pháo, vũ khí, cảm biến và hệ thống thông tin liên lạc khác nhau. Năm 2011, một số công ty, trong đó có công ty FNSS của Thổ Nhĩ Kỳ, đã ký hợp đồng với Kuala Lumpur để cùng công ty quốc phòng DefTech của Malaysia thiết kế và sản xuất xe bọc thép bánh lốp mới.

Hợp đồng với công ty FNSS bao gồm các điều khoản chuyển giao công nghệ cho DefTech và hỗ trợ hậu cần cho quân đội Malaysia, đưa phương tiện này và 12 biến thể của nó trở thành dòng xe bọc thép bánh lốp 8×8 bản địa đầu tiên của Malaysia. Denel của Nam Phi được chọn để chế tạo tháp pháo 2 người, Sapura-Thales - tích hợp hệ thống các thiết bị điện tử. Quân đội Malaysia có kế hoạch sản xuất các xe bọc thép Gempita với 12 phiên bản, bao gồm xe chở quân, xe chiến đấu bộ binh (Infantry Fighting Vehicle - IFV), xe diệt tăng, sơ tán y tế, cối tự hành (cối 2R2M cỡ 120mm có tầm bắn 13km), xe sửa chữa phục hồi, xe trinh sát phóng xạ-hóa học-sinh học, xe chỉ huy…

Xe bọc thép AV-8 Gempita được phát triển và lắp ráp tại Malaysia; Nguồn: thaimilitaryandasianregion.wordpress.com.

Thiết kế AV-8 Gempita dựa trên xe bọc thép đa nhiệm bánh lốp 8x8PARS của FNSS. Tại một cuộc triển lãm ở thủ đô Kuala Lumpur năm 2012, một mẫu xe của tương lai đã được ra mắt và năm 2013, Malaysia đã trưng bày nguyên mẫu đầu tiên. Bắt đầu từ năm 2014, việc sản xuất thử nghiệm chiếc máy được tiến hành, tháng 12 cùng năm bắt đầu sản xuất loạt xe AV-8. Theo kế hoạch, tất cả 12 chiếc AV8 đầu tiên sẽ được chuyển giao cho Quân đội Malaysia vào năm 2020. Đơn vị đầu tiên nhận được những chiếc xe này là Trung đoàn 19 Hoàng gia Malaysia.

Tên được đặt cho chiếc xe ("Thần sấm") để dọa kẻ thù tiềm năng và trung lập hơn, vì sử dụng tên các nhân vật lịch sử nổi tiếng để gọi các phương tiện chiến đấu đã gây ra các cuộc tranh luận không đáng có trong quân đội Malaysia. Việc làm chủ công nghệ mới không hề suôn sẻ và từng bị tổn thất - năm 2016, một trong những chiếc xe bọc thép AV-8 bị lật trong một vụ tai nạn, dẫn đến cái chết của một nhân viên của công ty DefTech. Đã có những vấn đề phát sinh trong sản xuất, nhưng đang được khắc phục.

Có 2 biến thể Gempita chính, có ký hiệu là LCT25 (IFV25) và LCT30-ATGW (IFV30), được trang bị vũ khí khá mạnh. Trên tháp pháo của LCT30-ATGW (được phát triển ở Nam Phi), ngoài khẩu pháo 30mm tiêu chuẩn và súng máy 7,62, còn có 4 bệ phóng tên lửa chống tăng Ingwe (cũng được sản xuất tại Nam Phi) và tích hợp bộ tạo chùm tia laser cho tên lửa cùng một ống kính ảnh nhiệt với phạm vi tác nghiệp lớn. Tên lửa Ingwe của công ty Denel Dynamics, có tầm bắn hiệu quả 5.000m và đầu đạn có thể xuyên lớp giáp thép đồng nhất tới 1.000mm được bảo vệ bằng giáp phản ứng nổ.

Hệ thống các cảm biến có khả năng hoạt động cả ngày, trong mọi điều kiện thời tiết, có thể tính toán tọa độ mục tiêu lên đến 20km, phạm vi phát hiện tối đa 48km (radar), 17km (ảnh ban ngày), 15km (mô-đun hình ảnh nhiệt). Các hệ thống định vị bao gồm Hệ thống Định vị Quán tính (INS) và Hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS); INS có thể được sử dụng độc lập với GPS và có thể được tích hợp với hầu hết các hệ thống tiêu chuẩn BMS/C4I.

Đối với các hoạt động đổ bộ, giới chức quân sự Malaysia có kế hoạch sử dụng biến thể IFV-25, khác bởi tháp pháo Sharpshooter của công ty FNSS của Thổ Nhĩ Kỳ được trang bị pháo tự động Bushmaster 25mm, có tầm bắn hiệu quả 3.000m và tầm bắn tối đa 6.800m, 1 súng máy đồng trục 7,62mm được lắp ở bên trái của pháo chính. Không giống như phiên bản IFV-30, nó có tháp pháo một người.

Xe chiến đấu bộ binh bánh lốp IFV-30 sẽ là phương tiện chủ lực của Lục quân, đảm nhận vai trò chống tăng. Điểm khác biệt chính của Gempita là tháp pháo hai người, được Nam Phi phát triển, với hệ thống ổn định hai trục và được trang bị pháo GI-30 cỡ 30mm (nòng dài 173mm nạp, đạn kép với tầm bắn hiệu quả 3.000m); súng máy đồng trục FN Herstal MAG 58M cỡ 7,62mm, có thể nâng theo chiều dọc từ (-10°) đến (+30°) và chiều ngang 360°. MAG 58M là súng trung liên tiêu chuẩn NATO 7,62x51mm do Công ty FN Herstal của Bỉ thiết kế và phát triển chuyên biệt cho các ứng dụng trên không, trên bộ và trên biển.

Trên thực tế, AV-8 Gempita sử dụng thiết bị và công nghệ của nhiều quốc gia;Nguồn: N&T

Tất cả các phương tiện của dòng Gempita đều có thân làm bằng giáp nhôm và thép, bảo vệ toàn thân trước các loại đạn cỡ 7,62mm, có khả năng lắp giáp gắn trên xe. AV8 có giáp bổ sung ở phía trước và hai bên để tăng cấp độ bảo vệ lên STANAG 4569 cấp độ 4 - có khả năng chống đạn cỡ 14,5mm. Xe bọc thép này chở 11 lính bộ binh, kíp xe - 3 thành viên, bố trí theo kiểu cổ điển - khoang điều khiển ở phía trước, khoang chiến đấu ở giữa và khoang chở quân ở đuôi xe. Việc lên xuống xe của lực lượng đổ bộ được thực hiện ở phía sau xe.

AV-8 Gempita được trang bị động cơ diesel tăng áp Deutz công suất 550 mã lực của Đức, kết hợp với hộp số tự động hoàn toàn với 6 số tiến và 1 số lùi. Xe dài 8m, rộng 2,7m, cao 2,17m, có tốc độ tối đa đạt 100km/h trên đường cao tốc, 6km/h trên cạn, dự trữ hành trình 700km, trọng lượng 28-30 tấn. Nó có thể leo dốc tới 60% và vượt chướng ngại vật thẳng đứng là 0,7m, di chuyển trên dốc nghiêng 30% và vượt qua rãnh tối đa 2m. AV-8 có khả năng lội nước - được đẩy trong nước bằng hai vòi phun nước gắn ở phía sau thân xe. Xe Gempita được kỳ vọng sẽ trở thành xương sống của các sư đoàn thiết giáp của Malaysia.

Nói chung, gọi AV-8 là một sản phầm của Malaysia sẽ không hoàn toàn đúng. Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Phi, Bỉ và các quốc gia khác tham gia vào việc tạo ra nó ở các mức độ khác nhau. Điều đó có thể dẫn đến các vấn đề về vận hành và sản xuất có khả năng xảy ra do thực tế là không dễ dàng để tích hợp các thành phần khác biệt như vậy cùng nhau. So với các phương tiện bánh lốp 8x8 khác như LAV-25 của Mỹ, BTR-3 của Ukraine, KTO Rosomak của Ba Lan, AV-8 không thể hiện đặc điểm đặc biệt nổi bật, xấp xỉ cùng cấp với các loại thiết giáp này.

Trong số các phiên bản, phiên bản "chiến đấu" của Gempita LCT30 rất gần với BTR-3, chỉ khác ở vũ khí mạnh hơn và tốc độ cao hơn. Tuy nhiên, Gempita được một số người hâm mộ xe bọc thép quan tâm. DefTech đã thực hiện những bước đầu tiên để xuất khẩu AV-8 Gempita - tháng 8-9/2018 gửi ít nhất một AV-8 Gempita, là biến thể IFV30 tới Saudi Arabia để thử nghiệm.

Với ví dụ AV-8 Gempita, có thể thấy sự tiến bộ của ngành công nghiệp quân sự Malaysia. Nếu trước đó họ sản xuất phiên bản địa phương của xe chiến đấu bộ binh bọc thép Armored Infantry Fighting Vehicle - AIFV) được biết đến rộng rãi với các nâng cấp tại chỗ, thì giờ đây, họ đang tự chế tạo xe bọc thép của riêng mình, mặc dù trước mắt có sự tham gia rộng rãi của nhiều nước khác. Với ý chí và quyết tâm của mình, Malaysia hoàn toàn có thể tiến tới độc lập sản xuất loại xe đang được sử dụng phổ biến này.

Theo Lê Ngọc/VOV