Nhà virus học Vũ Hán phủ nhận tin đồn 'mang tài liệu mật rời khỏi TQ'

Shi Zhengli, nhà khoa học có uy tín về các chủng virus corona trên dơi, viết trên WeChat ngày 1/5 rằng bà và gia đình không trốn khỏi Trung Quốc, giữa những tin đồn không căn cứ rằng đại dịch Covid-19 bắt nguồn từ Viện Virus học Vũ Hán nơi bà làm việc.

Tờ báo Global Times, phụ san của Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc cho biết đã xác nhận bài đăng trên WeChat này đúng là do bà Shi viết.

“Dù có khó khăn thế nào, sẽ không có tình huống ‘đào tẩu’ như một số tin đồn”, bà Shi viết.

“Chúng tôi đã không làm gì sai và sẽ tiếp tục tin tưởng mạnh mẽ vào khoa học. Sẽ có ngày mây tan đi, hé lộ ánh sáng Mặt Trời”, nữ chuyên gia khẳng định.

Bà Shi Zhengli đã nghiên cứu virus corona nhiều năm. Ảnh: AFP.

Trước đó, có những tin đồn nói bà Shi và gia đình đã mang theo hàng trăm tài liệu mật ra khỏi Trung Quốc và đang xin tị nạn ở Đại sứ quán Mỹ tại Paris.

Bà Shi dính vào vòng xoáy tin đồn trên do có nhiều năm nghiên cứu các chủng virus corona trên dơi tại phòng thí nghiệm thuộc Viện Virus học Vũ Hán. Chính bà đã phát hiện ra nơi sinh sống tự nhiên của dơi mang mầm bệnh SARS đã lây lan thành dịch ở phía nam Trung Quốc năm 2002-2003.

Các nhà khoa học tin rằng virus SARS-CoV-2 lần này nhiều khả năng đã nhảy từ động vật sang người, có thể từ loài dơi. Nhưng họ cho rằng khó có khả năng virus lây lan do sơ xuất ở Viện Virus học. Thậm chí, rất khó có khả năng virus SARS-CoV-2 là do con người tạo ra.

Hồi tháng 2, bà Shi lên WeChat để phản bác tin đồn về phòng thí nghiệm và nói bà bảo đảm “bằng mạng sống của tôi”.

Thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc là nơi dịch bệnh bùng phát đầu tiên, cụ thể tại một chợ hải sản. Tuy nhiên, ngày càng nhiều phân tích cho thấy nguồn gốc thực sự của virus vẫn chưa rõ ràng, theo một bài viết gần đây trên Guardian.

Theo đó, kịch bản thường được nhắc đến trong những tuần đầu của dịch - virus từ dơi “nhảy” qua vật chủ trung gian, có thể là tê tê, rồi lây sang người ở chợ hải sản ở Vũ Hán - chỉ là một trong những giả thuyết, và vẫn có nhiều điểm hoài nghi, theo các chuyên gia.

Chẳng hạn, phân tích 41 bệnh nhân Covid-19 đầu tiên trên tạp chí y khoa Lancet cho thấy 27 người trong số họ đã tiếp xúc trực tiếp với chợ ở Vũ Hán. Song cũng phân tích này chỉ ra ca nhiễm đầu tiên được biết đã không hề đến chợ.

Ngoài ra, vẫn chưa thể chứng minh tê tê là vật chủ trung gian mà từ đó virus nhảy sang người, theo một bài viết trên Nature. Hiện tê tê chỉ là một khả năng.

Nhưng điều đó không ngăn Tổng thống Trump nhiều lần lặp lại giả thuyết trên, thậm chí ông còn khẳng định có “độ tin tưởng khá cao” rằng virus có liên hệ tới phòng thí nghiệm, mà không cho biết chi tiết, ngay cả khi tình báo Mỹ nói virus “không phải nhân tạo và cũng không phải biến đổi gen”. Trung Quốc phủ nhận giả thuyết về phòng thí nghiệm.

Ngày càng có nhiều lời kêu gọi từ quốc tế yêu cầu điều tra nguồn gốc virus, từ nhiều nước gồm Mỹ, Australia và Liên minh châu Âu (EU). Tổ chức Y tế Thế giới ngày 1/5 nói có thể tham gia nếu có một cuộc điều tra quốc tế về “nguồn gốc động vật” của virus SARS-CoV-2.

Virus corona không bắt nguồn từ chợ hải sản Vũ Hán Các nhà khoa học cho rằng virus corona gây chết người có thể không mang nguồn gốc tại khu chợ Vũ Hán (Trung Quốc), vì dữ liệu bộ gen cho thấy virus có nguy cơ đến từ bên ngoài.

Trọng Thuấn