Nhà văn Nguyễn Văn Học: Viết tri ân các chiến sĩ bảo vệ biên cương, hải đảo
____________________________________________________________________________________________
“Tôi đã từng được “ăn gió uống bụi” ở nhiều vùng miền biên cương, nhất là hai chuyến ra với Trường Sa đã cho tôi gặp nhiều nhân chứng - những “người kê cao quê hương” và để lại trong tôi những cảm xúc đặc biệt để rồi nó là chất liệu, dòng chảy xuyên suốt trong những bài thơ, vệt bài ghi chép của tôi về đề tài biên cương, hải đảo”, nhà văn Nguyễn Văn Học- người vừa đoạt giải Đặc biệt cuộc thi sáng tác về Trường Sa cho biết.
Nhà văn Nguyễn Văn Học
1. Nhà văn, nhà báo Nguyễn Văn Học có nhiều năm gắn bó với mảnh đất Tây Bắc, vùng núi cao khu Việt Bắc, rồi miền biên viễn của Thanh Hóa, Nghệ An… Bao chuyến đi làm báo thực tế đã cho anh những trải nghiệm quý giá và anh nhận ra rằng, đi đến đâu cũng nhận thấy sự hồn hậu, mộc mạc của người dân miền núi. Dù rằng cuộc sống của người dân còn nghèo, có vùng vẫn thiếu ăn, nhưng họ có khát vọng vươn lên. Có nơi, trưởng bản bảo, không có đồng tiền nào vào đây con vẫn sống, mỗi hộ dân nuôi một bữa thì con có thể sống cả tháng.
Yêu vùng cao, nhớ vùng cao trong cả những chuyến làm phóng sự ở miền xuôi, Nguyễn Văn Học bồi hồi: “Ở những nơi xa xôi, nơi con chim bay cũng mỏi cánh, vẫn có những người lính Biên phòng kiên trung bám đất, bám bản, bảo vệ bờ cõi đất nước, giúp dân xóa mù chữ, vươn lên thoát nghèo. Người lính Biên phòng như những cột mốc sống giữa đất trời thiêng liêng. Có những người thầy giáo quân hàm xanh được dân quý, dân yêu. Có người bám bản làng đến mấy chục năm, trở thành “già làng”, có uy tín của cả một khu vực. Nhiều vùng đất đã đổi thay vì có BĐBP. Thậm chí có những người lính đã trở thành những tấm gương sáng trong xây dựng nông thôn vùng biên, xóa bỏ hủ tục, kiên quyết đấu tranh với tệ nạn ma túy”,
Gần đây trong tập tạp bút “Mình ơi, anh cưới dòng sông nhé” (Nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ TP Hồ Chí Minh), Nguyễn Văn Học đã dành nhiều bài viết trăn trở, suy tư với những dòng sông, con suối trong đó có những dòng sông, con suối ở vùng biên cương, trong đó sông suối đang phải đối mặt với vấn nạn ô nhiễm môi trường. Anh đã viết về nơi “Con sông Hồng chảy vào đất Việt”, về sự kỳ vĩ của sông Mã chảy qua nhiều xã của tỉnh Sơn La và nhiều huyện ở tỉnh Thanh Hóa. Theo anh, sông suối vùng cao đẹp, trữ tình, khi đổ vào đất Việt thì mang theo sự thiêng liêng, hùng vĩ, mang nước về tưới tắm cho ruộng đồng, “nuôi sống” các công trình thủy điện. Sông đã nuôi dưỡng các bản làng vùng cao, đã cho những cánh rừng, nương lúa miền biên cương trở nên tươi tốt. Với anh, sông không chỉ là sông, mà là một thực thể sống, một thân phận, có tình cảm, có hiến dâng, giận hờn và tha thứ. Sông có vị ngọt và vị đắng. Có lững lờ và cuồn cuộn. Sông cũng cần xuân, chờ ấm và chờ lòng ta đáp lại. Những cái chạm cốc hay là sự nảy sinh tình yêu, sự xúc động từ trong trái tim con người, chính là câu trả lời, là sự đáp lại những gì sông và thiên nhiên mang đến. Cũng trong tập tạp văn ấy, Nguyễn Văn Học đã truyền đi một thông điệp giản dị, sâu sắc về sự vĩ đại của người Mẹ thiên nhiên, về mối quan hệ không thể chia tách giữa tự nhiên - xã hội. Qua đó nhắn nhủ với con người hãy học cách trân trọng và giữ gìn môi trường tự nhiên, bầu khí quyển để cộng sinh với tự nhiên thật hài hòa.
2. Vào tháng 5-2018, nhà văn Nguyễn Văn Học đã giành giải Đặc biệt trong cuộc thi sáng tác thơ về Trường Sa với một chùm tác phẩm như hai bài thơ: “Trước biển”, “Đảo xanh” và hai bài tùy bút. Nhờ quan sát, trải nghiệm, thu thập tốt tư liệu anh đã có các bài ghi chép như: “Tuổi 20 ở Trường Sa”, “Tình quân dân nơi đảo xa”, “Vì học sinh thân yêu”, “Chiến sĩ làm báo tường ở Trường Sa”….Ở cuộc thi này, dẫu không có phần thưởng về vật chất nhưng anh đã nhận được bộ ảnh về cuộc sống của các chiến sĩ ở Trường Sa và có đóng dấu của các đảo. Đó là một kỉ vật vô giá mà nhà văn Nguyễn Văn Học nâng niu, trân trọng. Được biết đây là một cuộc thi dành cho các thành viên trên tàu, nhằm phát hiện những cây bút có niềm cảm hứng về biển đảo trong hải trình đầy tình mến thương, phát trên tàu để làm giàu thêm ý nghĩa của hải trình. Trước đó vào mùa xuân năm 2016, anh đã có những bài thơ, tùy bút, ghi chép khá xúc động về các chiến sĩ làm nhiệm vụ trên Nhà giàn DK1. Song anh khiêm tốn chia sẻ, số lượng và chất lượng bài của anh chưa cao, bởi đã có nhiều người viết rất hay về những hải trình, đạt giải cao trong nhiều cuộc thi viết khác.
Với tư cách là “chiến sĩ” trên mặt trận văn hóa, tư tưởng, nhà văn Nguyễn Văn Học cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng: Chúng ta đã có những bài hát về biên giới, những bộ phim ký sự về các vùng biên giới, thậm chí có cả những bộ phim truyền hình về đề tài vùng cao. Trong đó, những cánh rừng, bản làng, sông, suối cũng là nhân vật, làm sâu sắc và sự thành công cho các bộ phim. Nhưng cũng phải nhìn nhận, ca khúc, phim, ảnh về biên giới chưa thật nhiều. Văn nghệ sĩ về thăm các vùng đất này còn hạn chế vì đặc điểm đường xa, khó đi. Người dân vẫn tìm đến các điểm du lịch, khu vui chơi, mà ngại tìm hiểu về đời sống chiến sĩ. Khi chúng ta ngại đi, vô tình chúng ta chưa có trách nhiệm nối dài những cánh tay từ miền xuôi tới miền ngược. Bởi thế, anh cho biết các cơ quan chức năng cần phát động nhiều cuộc thi văn chương, phim ảnh, hội họa về đề tài biên cương, ca ngợi những tấm gương điển hình bảo vệ biên cương, cùng nêu bật những mặt còn thiếu thốn, để xã hội cùng có trách nhiệm chung trong bảo vệ biên cương, tri ân các anh hùng, chiến sĩ đã ngã xuống vì biên cương đất nước.
Được biết nhà văn Nguyễn Văn Học đã sở hữu hơn 20 cuốn sách về nhiều đề tài mang hơi thở của cuộc sống. Hiện, tập bản thảo trường ca về đề tài mở đường trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cũng được hoàn thành. Với cuốn sách mới này anh muốn tri ân những con người thầm lặng đã góp phần làm nên những chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Dự định sắp tới, nhà văn Nguyễn Văn Học vẫn sẽ viết về các con sông, các vùng biên giới, với lòng mến mộ các chiến sĩ, những người con đất nước, đang ngày đêm canh giữ đất trời. Song nói chung, sức con người có hạn. Anh muốn dành thời gian đi công tác nhiều hơn đến những vùng núi cao, vùng biên cương khu vực Tây Nguyên và Tây Nam Bộ. “Tôi đi chưa phải là nhiều. Nhiều bài viết còn non tay và mức độ thành công còn hạn chế. Nhưng tôi thật sự muốn có nhiều trải nghiệm. Nơi nào đặt chân đến, hẳn sẽ có những cảm xúc, kỷ niệm, để chưng cất lên những tác phẩm. Tôi nghĩ, khi yêu chúng ta có thể làm được nhiều việc vượt xa khỏi sức lực mình”, nhà văn Nguyễn Văn Học cho biết.
______________________________________________________________________________________
