Nhà văn Ma Văn Kháng và 'Lời nói thẳng'

Nhà văn Ma Văn Kháng được biết đến qua khối lượng tác phẩm văn học đồ sộ gồm các thể loại như truyện ngắn, tiểu thuyết, hồi ký, bút ký, tiểu luận phê bình, trong đó có một số tác phẩm được chọn đưa vào giảng dạy trong nhà trường, nhiều tác phẩm được dựng thành phim… Ông vinh dự được nhận nhiều giải thưởng cao quý: Giải thưởng Văn học Đông Nam Á (ASEAN) 1998 cho tập truyện ngắn “Trăng soi sân nhỏ”; Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật đợt I năm 2001 cho các tác phẩm: Tiểu thuyết “Mùa lá rụng trong vườn”, “Đồng bạc trắng hoa xòe”; tập truyện ngắn “Trăng soi sân nhỏ”; Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt IV năm 2012 cho cụm tác phẩm: “Truyện ngắn chọn lọc” và 3 tiểu thuyết “Mưa mùa hạ”, “Côi cút giữa cảnh đời”, “Gặp gỡ ở La Pán Tần”…

Với trách nhiệm của một đảng viên 59 năm tuổi Đảng, với cái tâm của một người cầm bút, luôn trăn trở về công tác xây dựng đảng, nhà văn nhớ lại nhân duyên đưa mình đến với Xây dựng Đảng: “Dạo đó là cuối năm 2012, sắp đến Tết cổ truyền Quý Tỵ, PGS. Trần Đình Huỳnh, một cây bút chính luận xuất sắc, bạn thân của tôi, dẫn tôi đến tham dự cuộc gặp mặt của anh với Ban Biên tập Tạp chí Xây dựng Đảng. Đón tiếp tôi thân tình, nồng hậu, Tổng Biên tập, TS. Đỗ Xuân Định trong khi chuyện trò, có nhã ý mời tôi viết bài cho Tạp chí. Tôi nói: “Sáng tác văn học thì tôi quen, còn viết chính luận thì chưa từng, không hiểu có đáp ứng được yêu cầu của Tạp chí không”. Đồng chí Định khích lệ nói: “Nội dung là chính luận, thể tài là bút ký, bác cứ thử sức xem sao nhé!”. Được lời như cởi tấm lòng, tôi gửi tới Tạp chí một bài bút ký với nhan đề “Chầm chậm với thời gian”. Rất nhanh, bài viết được đăng trang trọng vào số Tết của Tạp chí Xây dựng Đảng. Bài viết trở thành duyên kỳ ngộ, duyên dẫn lối đưa đường tôi đến với Tạp chí”.

Nhà văn Ma Văn Kháng ngoài cùng bên trái và những người bạn cùng dạy học một thời.

Và duyên đến với Tạp chí Xây dựng Đảng của nhà văn Ma Văn Kháng là nguồn cơn dẫn đến sự ra đời của tập bút ký chính luận “Lời nói thẳng” với 38 bài viết, phần nhiều được đăng trên Tạp chí Xây dựng Đảng trong chuyên mục “Sinh hoạt đảng”. Các bài viết đầy ắp những suy tư, chiêm nghiệm của tác giả trước những vấn đề còn cần phải bàn đến trong công tác xây dựng đảng như: nhận thức về lý tưởng của người vào Đảng (Vào Đảng), trách nhiệm của người đảng viên (Đảng viên cao tuổi), sự nêu gương của cán bộ lãnh đạo (Người ngồi đầu nồi; Đôi chân người cán bộ; Gương mẫu của cấp trên; Người đứng đầu – phác thảo một chân dung; Người lãnh đạo và những cơ hội; Người ở ngôi cao; Một lần thấy bí thư đỏ mặt…), trọng dụng người tài đức (Nhân tài và sự lựa chọn), các biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của không ít cán bộ, đảng viên (Quyền hành và sự lạm dụng; Sức mạnh đồng tiền và sự chống trả; Của biếu là của lo; Dối trá, căn bệnh xã hội trầm kha; Đời trước làm quan cũng thế a!)…

Với lời kể rủ rỉ, tâm tình, văn phong mạch lạc, sắc gọn, những bài bút ký của nhà văn dù đề cập đến những vấn đề mặt trái của xã hội nhưng không hề gây ra tâm lý bi quan, nhìn đời chỉ một màu đen tối mà luôn vững tin vào một con đường tươi sáng được nhà văn khéo léo gợi mở ở phần cuối mỗi bài viết. Nó như những lời nhắc nhở về nhân cách, trách nhiệm, nghĩa vụ đối với người cán bộ, đảng viên, từ đó, chúng ta có ý thức tự soi, tự sửa bản thân mình. Cuốn sách cũng là một góc nhìn, một tiếng nói, một cách viết về xây dựng Đảng. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc.

Minh Anh